روابطعمومی؛ روایتگر حقیقت و کنشگر تحولساز
خبرگزاری آنا؛ ۲۷ اردیبهشت روز ملی ارتباطات و روابطعمومی بهطور معمول یک مناسبت تقویمی به نظر میآید، اما حقیقتاً باید این روز را به فرصتی برای بازاندیشی در نقش و جایگاه «روابطعمومی» در نهادهای اجتماعی، فرهنگی و علمی کشور تبدیل کرد.
در دنیای امروز، روابطعمومی فقط بهعنوان یک واحد اطلاعرسانی و تبلیغاتی در نظر گرفته نمیشود؛ بلکه در حقیقت به یکی از ارکان اساسی تحول در سازمانها تبدیل شده است. بهخصوص در دانشگاهها، روابطعمومیها نقش کلیدی در تولید و هدایت گفتمانهای علمی، فرهنگی و اجتماعی ایفا میکنند و در نتیجه، میتوانند به تغییرات بنیادین در سطح جامعه و نظام آموزشی منجر شوند.
تحولی در تعریف روابطعمومی دانشگاهی؛ عبور از «مناسبتمحوری» به «مسئلهمحوری»
روابطعمومی دانشگاهها در گذشته عمدتاً درگیر کارکردهای ساده و رایج همچون صدور پیامهای تبریک یا پوشش رویدادهای رسمی بود، اما در عصر کنونی که سرعت تحولات اجتماعی و علمی به شدت افزایش یافته، دانشگاهها نیازمند روابطعمومیهایی هستند که فراتر از این نگاه سنتی و سطحی عمل کنند.
روابطعمومی دانشگاه آزاد اسلامی باید نهتنها درراستای اطلاعرسانی بهموقع و مؤثر عمل کند، بلکه باید بهعنوان یک موتور محرکه برای تغییرات بنیادین در سطح دانشگاه و حتی در سطح جامعه ظاهر شود و این تحول در روابطعمومی دانشگاهی به معنای عبور از «مناسبتمحوری» به «مسئلهمحوری» است؛ بهطوریکه:
تبیین چالشها و مسائل اساسی دانشگاه: روابطعمومی دانشگاه باید به بررسی و تبیین مسائل پیچیده علمی، آموزشی، مالی و فرهنگی دانشگاه بپردازد و از ارائه اطلاعات سطحی و فرمال جلوگیری کند و این چالشها باید با تکیه بر تحلیلهای جامع و عمیق، به گفتمانهای جامعه علمی و عمومی تبدیل شوند.
روایتگری توانمندیها و ظرفیتها: دانشگاه آزاد اسلامی بهعنوان بزرگترین نهاد آموزش عالی کشور، باید در سطح ملی و بینالمللی ظرفیتهای علمی، پژوهشی و فرهنگی خود را بهطور مؤثر و جامع روایت کند و روابطعمومی باید بهعنوان یک مترجم و داستانگو، توانمندیهای دانشگاه را در قالبهای متنوع به مخاطبان منتقل کند.
سخنگوی اعتمادسازی و ارتقای وجهه دانشگاه: روابطعمومی باید در ایجاد و حفظ اعتماد عمومی و جامعه دانشگاهی بهویژه در شرایط بحرانی و چالشبرانگیز، نقشآفرینی کند. این اعتماد سازی تنها از طریق گفتار و نوشتار دقیق و شفاف حاصل نمیشود، بلکه باید بهطور مستمر با اعمالی مانند مشارکت در پروژههای اجتماعی و علمی ملموس شود.
انتقال از مراسمسازی به گفتمانسازی: روابطعمومی باید از صرفاً مدیریت مراسمها و رویدادهای رسمی به گفتمانسازی در سطح دانشگاه و حتی جامعه تبدیل شود و این گفتمانها باید حول محور مسائل اجتماعی و علمی واقعی دانشگاه ایجاد شده و از این طریق به شکوفایی فکری، پژوهشی و فرهنگی بینجامد.
دانشگاه آزاد اسلامی؛ مزیتها و الزامات روابطعمومی قدرتمند
۱. برخورداری از رسانههای اختصاصی بیبدیل
دانشگاه آزاد اسلامی مجموعهای از رسانههای قدرتمند را در اختیار دارد که میتوانند بهطور مؤثر در پیشبرد اهداف روابطعمومی نقشآفرینی کنند.
خبرگزاری آنا، ایسکانیوز و روزنامه فرهیختگان هرکدام بهعنوان یک ابزار قوی میتوانند روابطعمومی دانشگاه را به ابزاری برای تبدیل دانشگاه به یک پایگاه علمی و فرهنگی معتبر در سطح ملی و بینالمللی تبدیل کنند و این رسانهها باید بهعنوان قدرت نرم دانشگاه، اطلاعات و اخبار دانشگاه را به شکلی جذاب، تحلیلی و مستند به مخاطبان منتقل کنند.
۲. شبکه انسانی گسترده
با بیش از ۴۰۰ واحد دانشگاهی در سراسر کشور، روابطعمومی دانشگاه آزاد اسلامی به شبکهای ملی و گسترده دسترسی دارد که از این ظرفیت میتوان برای ایجاد بزرگترین پویش ارتباطی بومی ایران بهره برد. این شبکه بهخصوص با حضور دانشجویان، استادان، کارکنان و فارغالتحصیلان میتواند به شکلی فعال و خلاق، در ایجاد گفتمانهای جدید و فرهنگی جامعه نقشآفرینی کند.
چالشهای پیشروی روابطعمومیها در واحدهای دانشگاهی
در حالیکه دانشگاه آزاد اسلامی مزیتهای زیادی در اختیار دارد، اما چالشهای متعددی نیز وجود دارد که میتواند مانع از ایفای نقش مؤثر روابطعمومیها شود
کمبود نیروهای متخصص: در بسیاری از واحدها، روابطعمومیها با کمبود نیروی متخصص در زمینههایی مانند تولید محتوا، ویدئو، طراحی گرافیکی و تحلیل دادهها مواجه هستند.
نبود بودجه مستقل: بسیاری از واحدهای دانشگاهی از بودجه کافی برای توسعه فعالیتهای خلاقانه، تحقیقاتی و زیرساختی روابطعمومی برخوردار نیستند و این مسئله موجب محدودیت در اجرای پروژههای رسانهای و ابتکاری میشود.
نگاه ابزاری برخی مدیران به روابطعمومی: در برخی از واحدها، روابطعمومی بهعنوان یک ابزار ساده برای اطلاعرسانی و تبلیغات دیده میشود، نه یک نهاد راهبردی برای تغییر و تحول در دانشگاه.
ضعف در رصد افکار عمومی: روابطعمومیهای دانشگاهی نیاز دارند که بهطور مداوم و مستمر وضعیت افکار عمومی را رصد کرده و براساس آن استراتژیهای رسانهای خود را تنظیم کنند.
فرصتهای بکر پیشروی روابطعمومی دانشگاه
در کنار چالشها، فرصتهای قابلتوجهی نیز وجود دارند که میتوانند به روابطعمومی کمک کنند تا به ابزاری مؤثرتر در فرآیند تحول دانشگاه تبدیل شوند:
۱. استفاده از هوش مصنوعی: هوش مصنوعی میتواند به روابطعمومی در تولید و تحلیل محتوا کمک کند. با استفاده از ابزارهای هوشمند، میتوان دادههای زیادی را جمعآوری کرده و از آنها برای طراحی استراتژیهای محتوا استفاده کرد.
۲. افزایش تعامل با مخاطبان از طریق بسترهای نوین: با گسترش استفاده از پلتفرمهای اجتماعی، روابطعمومی دانشگاهها میتوانند از بسترهای پادکست، ویدئوهای زنده و گفتوگوهای آنلاین برای ارتباط با مخاطبان خود استفاده کنند.
۳. ایجاد سامانه ملی رصد رسانهای: راهاندازی سامانهای برای تحلیل بازخوردهای رسانهای و طراحی کنشهای فعال براساس این تحلیلها میتواند روابطعمومی دانشگاه را به یک ابزار پیشرفته برای مدیریت بحران و همچنین تقویت ارتباطات تبدیل کند.
۴. توسعه باشگاه خبرنگاران دانشجویی: تبدیل باشگاه خبرنگاران به بازویی مشارکتی در فعالیتهای رسانهای و ارتباطی میتواند نقشی حیاتی در تقویت صدای دانشگاه ایفا کند.
تجربههای الهامبخش روابطعمومی در برخی واحدها
واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به شرایط و ویژگیهای خاص خود، تجربههای موفقی در زمینه روابطعمومی داشتهاند که میتواند به سایر واحدها الهامبخش باشد.
واحد اصفهان (خوراسگان): تولید مستند «دانشگاه در قاب مردم»، برای پیوند نزدیکتر با جامعه و معرفی دستاوردهای علمی دانشگاه.
واحد همدان: طراحی و اجرای طرح «هر هفته، یک روایت امید»، با هدف افزایش روحیه مثبت و امید در بین جامعه دانشگاهی از طریق شبکههای اجتماعی.
واحد قزوین: پویش تصویری «من دانشآموخته دانشگاه آزاد هستم» که فارغالتحصیلان برجسته دانشگاه را در قالب یک کمپین تبلیغاتی معرفی کرد.
روابطعمومی در افق گام دوم انقلاب اسلامی
بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بهعنوان نقشهراه آینده کشور، دانشگاهها را نهتنها بهعنوان مراکز آموزشی، بلکه بهعنوان مراکز پرورش تمدن نوین اسلامی تعریف کرده و در این چشمانداز، روابطعمومی دانشگاهها باید نقش محوری در تحقق اهداف گام دوم ایفا کند:
کنشگر فرهنگساز در فضای عمومی: روابطعمومی باید به ایجاد و ترویج گفتمانهای فرهنگی، علمی و اجتماعی پرداخته و در فضای عمومی نقشآفرینی کند.
دشمنشکنی رسانهای: در برابر هجمههای رسانهای دشمن، روابطعمومی باید با روایت پیشرفتها، توانمندیها و دستاوردهای علمی، فرهنگی و پژوهشی دانشگاه، جبهه رسانهای مستحکمی ایجاد کند.
تقویت امید و خودباوری در نسل جوان: روابطعمومی باید با تقویت احساس امید و اعتماد به توانمندیهای داخلی، نسل جوان را بهعنوان موتور حرکت جامعه در مسیر رشد و پیشرفت هدایت کند.
نتیجهگیری
روابطعمومی دانشگاه آزاد اسلامی با بهرهگیری از فرصتهای موجود و غلبه بر چالشهای پیشرو، میتواند بهعنوان یک رکن اساسی در تحول اجتماعی، فرهنگی و علمی کشور عمل کند.
مهدی صفرزاده مدیر روابط عمومی و ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی استان همدان
انتهای پیام/
