فیلم کوتاه، روایتی بزرگ در قاب کوچک است/ چالشهای فیلمسازی در عصر اسکرول و سرعت
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، در دورانی که سلیقه مخاطب به سمت سرعت و سادگی سوق پیدا کرده و «اسکرول» جای «تمرکز» را گرفته، مدیومی، چون فیلم ۱۰۰ ثانیهای فرصتی بینظیر برای روایتگری دقیق و موجز به شمار میرود. محمد علیزادهفرد، نویسنده و کارگردانی که بیش از ۲۵ اثر در قالب انیمیشن، فیلم داستانی و مستند در کارنامه دارد، بر این باور است که فیلم کوتاه نه تمرینی برای فیلم بلند، که یک مدیوم مستقل است. او معتقد است که در همین قاب کوچک، میتوان اثری بزرگ خلق کرد؛ به شرطی که شناخت درستی از زبان تصویر و روایت موجز داشته باشیم.
علیزادهفرد پیش از این فیلمهایی همچون «تراس»، «هر روز»، «اسپری»، «کف و خون» و «چای جوشیده» را ساخته و در جشنوارههای گوناگون جوایز متعددی کسب کرده است.
فیلم ۱۰۰ ثانیهای؛ یک قالب مستقل و کاملاً جدی
وی در گفتگو با آنا عنوان کرد: «بعضیها فیلم کوتاه را فقط به چشم یک پله برای رسیدن به فیلم بلند میبینند، در حالی که این نگاه، خود فیلم کوتاه را نادیده میگیرد. فیلم کوتاه بهویژه در قالبهایی مثل ۱۰۰ ثانیه، یک فرم مستقل و کاملاً جدی است. اینکه در زمانی بسیار محدود بتوانی قصهات را بگویی، مخاطب را درگیر کنی و احساس در او برانگیزی، اتفاقاً کار بسیار سختتری است.»
او تجربه ساخت فیلم سینمایی «تروا» را نیز در کارنامه دارد؛ اثری که با حمایت خانه تولیدات جوان ساخته شد و توانست به بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر نیز راه یابد.
در ادامه گفتوگو، علیزادهفرد درباره اینکه چه موضوعاتی را میتوان در قالب یک فیلم صدثانیهای به بهترین شکل به مخاطب منتقل کرد، چنین توضیح میدهد: «در فیلمسازی—چه بلند و چه کوتاه—محدودیت زمانی لزوماً بهمعنای محدودیت در موضوع نیست. یعنی اینطور نیست که، چون فقط صد ثانیه فرصت داریم، مجبور باشیم سراغ موضوعات خاصی برویم. همین جشنواره فیلم ۱۰۰ در سالهای گذشته با تنوع بالای آثارش نشان داده که در همین زمان محدود هم میتوان به مسائل متنوع و عمیق پرداخت. همهچیز بستگی دارد به دغدغه خود فیلمساز و اینکه چه چیزی برای او اهمیت دارد و میخواهد آن را به مخاطب منتقل کند.»
این فیلمساز در ادامه به رویکرد جشنواره اشاره میکند و میگوید: «سیاستگذاریهای جشنواره ۱۰۰ هم معمولاً بهگونهای بوده که موضوعات مختلفی را دربر میگیرد. بهویژه موضوعاتی در حوزه کرامت انسانی، اخلاق، امید، مقاومت و مسائل اجتماعی، که هر کدام دایره وسیعی از زیرموضوعها را شامل میشوند؛ بنابراین محدودیتی وجود ندارد، فقط باید دید فیلمساز میخواهد با صد ثانیه چه حرفی بزند و چطور میخواهد آن را روایت کند.»
ویترینی برای شناخت توانایی واقعی یک فیلمساز
علیزاده فرد همچنین جشنوارههایی، چون فیلم ۱۰۰ را بستری برای کشف و رشد استعدادهای تازه میداند: «وقتی فیلمسازی در همین مدت کوتاه بتواند با زبان تصویر حرفش را بزند و مخاطب را تحتتأثیر قرار دهد، نشان میدهد که توانایی بالایی دارد. خیلی از دوستان ما از دل همین فیلمهای کوتاه دیده شدند، تهیهکنندهها با آنها آشنا شدند و بعد سراغ فیلمهای بلند رفتند. فیلم کوتاه یک ویترین است؛ جایی برای شناخت توانایی واقعی یک فیلمساز.»
بسیاری از فیلمسازان جوان در آغاز راه، پرسشهای فراوانی درباره نحوه ورود به عرصه فیلم کوتاه دارند؛ اما محمد علیزادهفرد، نویسنده و کارگردان باسابقه، توصیهای روشن و مؤثر برای آنان دارد: «فیلم دیدن را جدی بگیرند.»
به اعتقاد او، پیش از هر اقدامی برای نوشتن فیلمنامه یا برداشتن دوربین، ضروریست که آثار موفق و برگزیده جشنوارههای پیشین با دقت دیده و تحلیل شوند. چرا که تنها از دل این تماشاهای هدفمند است که میتوان فرم، روایت و ساختار فیلم کوتاه را شناخت و دریافت. البته او تأکید میکند که این گام نخست است و پس از آن، آموزش اصول درام و کارگردانی و تمرین مستمر، شرط خلق اثری موفق خواهد بود.
چهاردهمین دوره جشنواره فیلم ۱۰۰ که امسال به همت سازمان سینمایی سوره برگزار میشود، بستریست برای حضور و شکوفایی استعدادهای جوان و خلاق در حوزه فیلمسازی کوتاه. این جشنواره، ایجاز را نه یک محدودیت، بلکه فرصتی برای خلاقیت هنری میداند و از هنرمندان ایرانی و خارجی دعوت میکند تا در قابهایی کوتاه، اما الهامبخش، تصاویری از «ایران عزیز»، «کرامت انسانی» و «فلسطین آزاد» را روایت کنند؛ تصاویری که در عین اختصار، تأثیرگذار، امیدآفرین و انسانیاند. این رویداد سینمایی در نیمه اردیبهشت ۱۴۰۴ برگزار خواهد شد.
انتهای پیام/
