چرا کُردهای سوریه به سوی روسیه چرخش کردهاند؟
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری آنا، کُردهای سوریه از زمان جنگ داخلی سال 2011 این کشور، علیه دولت بشار اسد که شهرهای آنها را برخلاف دیگر شهری سوریه بمباران نکرده است، نجنگیدهاند. با وجود این، آنها همیشه مخالف دولت اسد بودهاند.
شبهنظامیان کرد عضو یگانهای مدافع خلق (یپگ)، که همبشه متهم بودهاند به ایدئولوژی حزب کارگران کردستان (پکک) اعتقاد دارند، پس از نبردهای کوبانی در سال 2014، مورد حمایت جهانی قرار گرفتند. نبرد بر سر کوبانی به یک اجماع جهانی از جمله در میان آمریکا و ناتو مبنی بر حمایت از این شبهنظامیان برای جنگ در مقابل داعش منجر شد.
با وجود این، دیگر مخالفان مسلح در سوریه، این دسته از کردها را به این دلیل محکوم میکنند که آنها متحد روسیه شدهاند و از این طریق به دولت بشار کمک میکنند. بثینه شعبان، مشاور سیاسی و رسانهای دولت سوریه در 20 فوریه (1 اسفند) اعلام کرد که کردها از طریق توافق با دولت روسیه، در حال همکاری با بشار اسد هستند.
در ماه اکتبر( مهرماه 1394)، مرکز مطالعات شرق نزدیک در واشنگتن در مقالهای به قلم فابریک بالانچ، هشدار داده بود که نیروهای کرد «اگر آمریکا و ترکیه، همچنان به ایجاد اخلال در راه اتحاد مناطق تحت محاصره کردستان سوریه ادامه دهند، هیچ تردیدی در همکاری با دولت روسیه و بشار اسد به خود را نمیدهند.»
صحبت درباره اتحاد میان کردها و کرملین، نگرانیهایی به ویژه در آمریکا که کردهای سوریه را مسلح کردهاند، ایجاد کرده است. روابط میان کردها و روسیه همچنین نگرانیهایی در ترکیه پدید آورده است. ترکیه نگران آن است که این روابط به تقویت کردها در نزدیکی مرز سوریه- ترکیه منجر شود.
این نگرانیها زمانی جدیتر شد که دولت روسیه اعلام کرد که حاضر است با هر گروهی که علیه داعش بجنگد، همکاری کند. فرماندهان نظامی آمریکا نیز اعلام کردند که روسیه در حال ارسال تسلیحات به کردهای مخالف داعش هستند.
در حالی که روسیه هرگز به طور رسمی زیر بار پذیرش اعلام حمایت از کردها نرفته است، در روز 21 اکتبر (30 مهر 1394) نشستی میان مقامات کرملین و اتحاد دموکراتیک کردستان (پیوایدی) برگزار شد و نتیجه این نشست به افتتاح دفتر نمایندگی این سازمان در مسکو منجر شد.
به نظر میرسد که روسیه در حال گسترش حمایتهای خود به همه آن مخالفانی است که از یک سو علیه دولت بشار اسد نمیجنگند و از سوی دیگر، سلاح علیه شبهنظامیانی گرفتهاند که از سوی دولتهای عربی خلیح فارس مورد حمایت قرار دارند.
اکنون ارتش سوریه، مواضع داعش را در شمال استان حلب را به محاصره در آورده است. عملیاتهایی که به این محاصره منجر شدند با همکاری ارتش سوریه و شبهنظامیان کرد انجام شده است. فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه انگلیس هم در ماه فوریه (اسفند 1394) اعلام کرد که کردها در حال همکاری با دولت اسد و روسیه هستند. با وجود این، ناصر حاج منصور، مشاور ارشد ارتش سوریه میگوید که این نظرات مبتنی بر واقعیت نیستند.
او میگوید: «روسیه از حضور کردها در مذاکرات صلح حمایت میکند. این موضوع مبتنی بر درک عمیق روسیه از تحولات میدانی در سوریه است. بنابراین، حمایت روسیه از کردها فقط جنبه سیاسی دارد.»
مشخص است که روسیه، در ماههای اخیر استراتژی واحدی در نبرد سوریه پیش گرفته است. آنها میکوشند تا داعش، جبههالنصره و دیگر نیروهای مسلحی را که شدیداً علیه بشار اسد میجنگند، تضعیف کنند. طبیعتاً کردهای سوریه میتوانند در تحقق این استراتژی به روسیه یاری دهند.
از سوی دیگر، ماجرای کوبانی و تعلل آمریکا و شرکای او در حمایت از کردها، این شبهنظامیان را وادار کرده است که برای بقا به واقعبینی رو بیاورند. روسیه برخلاف دیگر نیروهای خارجی حاضر در جنگ سوریه، مصممتر عمل کرده است. مضاف بر این، توجه به ملاحظات دولتهای عربی از سوی آمریکا، باعث شده است تا آنها در قیاس با روسیه، کمرنگتر در حمایت از کردها حاضر شوند. در چنین فضایی، کردها فقط یک انتخاب واقع بینانه دارند: نزدیکشدن به روسیه.
زمانی که عفرین، یکی از شهرهای کردنشین سوریه به محاصره داعش درآمده بود، تماسهایی میان کردها و روسیه برقرار شد. فوضی سلیمان، یکی از سخنگویان شبهنظامیان کرد میگوید که «این تماسها فقط به این موضوع محدود میشد که ما مواضع خود را به دولت روسیه اطلاع بدهیم تا آنها ما را بمباران نکنند.»
حتی اگر سطح ارتباط میان کردها و روسیه در زمان جنگ عفرین، در همان سطحی باشد که فوضی سلیمان گفته است، مجددا نشانگر این حقیقت به حساب می آید که دولت روسیه، تنها دولت خارجی بوده که به کمک کردها رفته است.
با وجود آنکه همکاری میان کردها و روسیه حتمی به نظر میرسد اما یک سوال جدی درباره ادامه این همکاری وجود دارد. به هرحال کردها، مخالف دولت بشار اسد هستند. این موضوع، آینده این همکاری را با تردید مواجه میکند. به نظر میرسد که دو طرف در مرحله نهایی نبرد سوریه باید یک انتخاب حیاتی داشته باشند که میتواند روابط کنونی میان آنها را کاملا بر هم بزند.
انتهای پیام/