رژیم غذایی مناسب برای بیماران ام‌اس، کم کردن التهاب و زندگی آسانتر

به گزارش آنا، حفظ یک رژیم غذایی سالم برای همه افراد مفید است، با این حال رعایت رژیم غذایی در برخی بیماری‌ها و باید‌ها و نباید‌های آشامیدن حائز اهمیت‌تر است.

به گفته یک متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ بیماری‌ام‌اس، اگرچه هیچ رژیم غذایی یا مکمل غذایی وجود ندارد که به همه مبتلایان‌ام‌اس کمک کند با این حال نقش ممکن است در رفع برخی از علائم به افراد کمک کند.

سمانه کبیری در گفت‌و‌گو با آنا با دلایل رژیم غذایی مناسب در بیماری‌ام‌اس اظهار کرد: رژیم غذایی خوب می‌تواند نقش مهمی در مدیریت علائمی مانند افسردگی، خستگی و یبوست داشته باشد، در حالی که یک رژیم غذایی نامناسب می‌تواند منجر به بدتر شدن برخی از علائم، به عنوان مثال، درد یا ضعف شود. رژیم غذایی نامناسب همچنین می‌تواند افراد را در معرض خطر سایر بیماری‌ها مانند بیماری عروقی یا پوکی استخوان قرار دهد. در مواردی که‌ام اس منجر به کاهش تحرک افراد می‌شود، این بیماری‌ها می‌توانند احتمال بیشتری داشته باشند و همچنین مدیریت آنها دشوارتر می‌شود.

وی ادامه داد: اخیراً مطالعه‌ای در ایالات متحده بر روی نزدیک به هفت هزار نفر مبتلا به‌ام‌اس نشان داد که افرادی با سالم‌ترین رژیم غذایی و سبک زندگی، کمترین ناتوانی و علائم از جمله خستگی شدید، افسردگی، درد یا اختلال شناختی را گزارش کردند. این مطالعه به دنبال رژیم‌های غذایی خاص‌ام‌اس نبود، بلکه الگو‌های غذایی عمومی را مورد بررسی قرار داد. محققان مصرف زیاد میوه، سبزیجات و غلات کامل را سالم و مصرف زیاد قند، گوشت قرمز و گوشت‌های فرآوری شده را ناسالم ارزیابی کردند.

این متخصص مغز و اعصاب در رابطه با این ادعا که آیا رژیم غذایی موجب‌ام‌اس شده است، گفت:‌ام اس احتمالاً به دلیل ترکیبی از استعداد ژنتیکی با عفونت ویروسی و عوامل خطر محیطی ایجاد می‌شود. بسیاری از افراد رژیم غذایی عمومی مشابهی دارند، اما به‌ام‌اس مبتلا نمی‌شوند، بنابراین نباید رژیم غذایی را مقصر در ابتلا به‌ام‌اس دانست. با این حال شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد سطح پایین ویتامین D یک عامل خطر است. ویتامین D را می‌توان از طریق نور خورشید و همچنین از غذا به دست آورد. به همین دلیل‌ام‌اس در کشور‌هایی که به قطب‌ها نزدیک‌تر بوده و ساعات کمتری در طول سال نور خورشید دریافت می‌کنند شایع‌تر است. کشور‌هایی که‌ام‌اس در آنها شایع است به داشتن رژیم‌های غذایی سرشار از چربی‌های اشباع شده، چربی‌های حیوانی و محصولات لبنی نیز معروف هستند. با این حال، این عوامل به تنهایی برای ایجاد‌ام‌اس کافی نیستند.

کبیری در رابطه با تأثیر رژیم غذایی بر پیشرفت‌ام‌اس نیز گفت: شواهد محکمی مبنی بر فواید مستقیم برنامه غذایی خاص بر پیشرفت یا میزان عود‌ام‌اس وجود ندارد. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به‌ام اس بر این اعتقاد هستند که تغییر در رژیم غذایی در احساس روزمره آنها تفاوت ایجاد کرده است. برخی از اجزای غذا مانند ویتامین‌ها و اسید‌های چرب، احتمال دارد بر سیستم ایمنی بدن و التهاب تأثیر می‌گذارند. در بیماری‌ام‌اس، التهاب اطراف اعصاب موجب آسیب به پوشش میلین محیط آنها می‌شود. برخی از افراد سعی می‌کنند غذا‌هایی بخورند که اثر ضد التهابی دارند.

وی ادامه داد: غذایی که می‌خوریم همچنین سوخت میکروبیوم (باکتری‌هایی که در روده ما زندگی می‌کنند)، بر روی نوع باکتری‌ها تأثیر می‌گذارد. باکتری‌های مرتبط با تولید مواد ضد التهابی مهم تمایل به هضم فیبر گیاهی دارند. داشتن یک رژیم غذایی غنی از انواع میوه و سبزیجات به احتمال زیاد یک میکروبیوم سالم و متنوع تولید می‌کند.

احتمال عود بیماری در کودکان با مصرف چربی‌های اشباع

کبیری با بیان اینکه برخی از مطالعات ارتباط بین اجزای رژیم غذایی و میزان عود یا پیشرفت‌ام اس را نشان می‌دهند، گفت: در کودکان مبتلا به‌ام اس، مصرف زیاد چربی در رژیم غذایی، به ویژه چربی‌های اشباع شده، احتمال عود را افزایش می‌دهد. وجود مقدار زیادی سبزیجات در رژیم غذایی احتمال عود را کاهش می‌دهد. چاقی با نرخ بالاتر‌ام‌اس، به ویژه در نوجوانی، و همچنین با نرخ عود بالاتر مرتبط است.

او همچنین در رابطه با مصرف مکمل‌های غذایی در بیماران‌ام‌اس نیز گفت:در صورتی که رژیم غدایی متعادل وجود داشته باشد نیاز به مصرف مکمل نیست. چنانچه کمبود ماده مغذی خاصی وجود داشته باشد در این صورت بر این مکمل‌ها با نظر پزشک تجویز می‌شوند. با این حال یک استثنا وجود داد و آنهم ویتامین D است. در بیماران مبتلا به‌ام‌اس استفاده منظم از ویتامین D به مقدار دو هزار تا ۵ هزار واحد در روز توصیه می‌شود، تا بتوان سطح خونی ویتامین D را در حد ۴۰-۶۰ ng/ml نگه داشت.

این فلوشیپ‌ام‌اس با بیان اینکه در حال حاضر، هیچ دستورالعمل رسمی رژیم غذایی یا شواهدی مبنی بر رژیم یا الگوی غذایی خاصی برای افراد مبتلا به‌ام اس وجود ندارد، گفت: هر دستورالعمل و توصیه غذایی برای افراد مبتلا به‌ام اس باید به منظور بهبود سلامت کلی باشد. در حالت ایده‌آل، یک رژیم غذایی مناسب برای‌ام‌اس سرشار از آنتی اکسیدان برای مهار التهاب، فیبر بالا برای کمک به حرکات روده و یبوست، کلسیم و ویتامین D کافی برای مقابله با پوکی استخوان و سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی است.

وی افزود: برخی مطالعات نشان داده‌اند که جایگزینی چربی‌های اشباع شده در رژیم غذایی با چربی‌های چند غیراشباع یا تک غیراشباع می‌تواند برای افراد مبتلا به‌ام اس مفید باشد. رژیم‌های غذایی غنی از چربی‌های دانه‌ها و ماهی‌های روغنی می‌تواند منجر به التهاب کمتر و عود کمتر بیماری و پیشرفت آهسته‌تر شود. چربی‌های تک غیراشباع monounsaturated fatty acid در مواد غذایی ازجمله روغن زیتون و چربی‌های چند غیراشباع polyunsaturated fatty acid شامل امگا ۶ که در منابع حیوانی از جمله لبنیات و ذرت و امگا ۳ که در منابع آبزی (ماهی و میگو) و منابع گیاهی حاوی امگا ۳ از جمله مغز گردو وجود دارد. نسبت زیاد مواد غذایی حاوی امگا ۶ به امگا ۳ در رژیم غذایی منجر به افزایش التهاب در بدن می‌شود.

کبیری ادامه داد: نکته مهم در این زمینه این است که مکمل‌های حاوی امگا ۳ که به صورت روغن ماهی به فروش می‌رسند به اندازه مصرف مواد غذایی حاوی امگا ۳ شامل ماهی ومغز گردو نتواسته نقش موثری در کنترل علایم بیماری و خاموش شدن بیماری‌ام‌اس داشته باشد؛ لذا به استفاده منظم از ماهی به صورت ۱ بار درهفته و گنجاندن گردو در رژیم غذایی به جای مصرف مکمل‌ها توصیه می‌شود.

لیست غذایی مناسب بیماران ام‌اس

این متخصص مغز و اعصاب یادآور شد: به هر صورت لیستی از غذا‌هایی که باید در رژیم غذایی بیماران‌ام اس گنجانده شود، وجود دارد که شامل میوه‌ها و سبزیجات، همه غلات مانند جو، برنج و کینوا، آجیل و دانه‌ها شامل تمام مغز‌ها و دانه‌ها، همه ماهی‌ها، به ویژه ماهی‌های تازه و ماهی‌های چرب، مانند سالمون، زیرا سرشار از اسید‌های چرب امگا ۳ و ویتامین D هستند. گوشت تازه و جگر که سرشار از ویتامین D و بیوتین است. همچنین تخم مرغ: منبع خوبی از بیوتین، ویتامین D، لبنیات مانند شیر، پنیر، ماست و کره، چربی‌های سالم مانند روغن زیتون، دانه کتان، نارگیل و روغن آووکادو، غذا‌های غنی از پروبیوتیک و سایر مواد مغذی مهم است. در واقع دستورالعمل‌های یک رژیم غذایی مناسب برای‌ام اس شبیه به یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و متعادل است.

محدودیت‌های غذایی بیماران ام‌اس

این فلوشیپ‌ام‌اس با بیان اینکه یکسری غذا‌ها نیز وجود دارند، که مصرف آن برای یک بیمار مبتلا به‌ام‌اس باید محدود باشد، گفت:گوشت‌ها، سوسیس، بیکن، گوشت‌های کنسرو شده، کربوهیدرات‌های تصفیه شده شامل نان سفید، ماکارونی، بیسکویت و تورتیلا آرد، غذا‌های سرخ شده و چربی‌های ترانس، غذا‌های بسیار فرآوری شده و فست فود و غذا‌های راحت و منجمد، نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر شامل نوشیدنی‌های انرژی زا و ورزشی، نوشابه و الکل از جمله محدودیت‌های غذایی برای بیماران مبتلا به‌ام‌اس است.