رشد تولید ناخالص داخلی در ایران

به گزارش خبرگزاری آنا، تولید ناخالص ملی (Gross National Product یا GNP) و تولید ناخالص داخلی (Gross Domestic Product یا GDP) دو شاخص کلیدی و پرکاربرد برای محاسبه رشد اقتصادی هستند. همچنین این دو شاخص به ارزیابی عملکرد اقتصادی یک کشور کمک می‌کنند. این دو شاخص با اندازه‌گیری ارزش کل کالا‌ها و خدمات نهایی تولید شده، نقش حیاتی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی دارند.

تولید ناخالص داخلی (GDP) ابزاری برای اندازه‌گیری تولید اقتصادی یک کشور است. کشور‌هایی که رقم GDP آنها بالاست، میزان کالا‌ها و خدمات تولید شده داخلی آنها بیشتر است و عموماً استاندارد زندگی بالا و بهتری خواهند داشت. به همین دلیل بسیاری از شهروندان و رهبران سیاسی، افزایش رشد GDP را معیاری مهم برای موفقیت ملی می‌دانند و اغلب دو اصطلاح رشد GDP و رشد اقتصادی را به جای یکدیگر به کار می‌برند. 

در همین راستا مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی با عنوان «پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران: برآورد تولید ناخالص داخلی ماهانه (دی‌ماه ۱۴۰۳)» آورده که داشتن تصویری بهنگام و قابل اعتماد از تحولات تولید ناخالص داخلی کشور، می‌تواند به‌طور موثر به بهبود سیاستگذاری و پایش دقیق‌تر اقتصاد کلان کمک کند. با توجه به تاخیر مراجع آماری در این حوزه و درخواست‌های مکرر نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای رفع این کاستی و ارائه تصویری بهنگام‌تر از رشد اقتصادی، مرکز پژوهش‌های مجلس تلاش کرده است که زیر ساختی محاسباتی فراهم کند تا بر اساس آن رشد اقتصادی کشور با تواتر ماهانه و در سریع‌ترین زمان ممکن، برآورد و ارائه شود.

در ادامه این گزارش بیان شده که آخرین آمار منتشر شده توسط بانک مرکزی در خصوص رشد اقتصادی مربوط به فصل تابستان سال ۱۴۰۳ است، که بر اساس آن تولید ناخالص داخلی کشور نسبت به فصل مشابه سال قبل، با نفت و بدون نفت به‌ترتیب ۲/۷ و ۲/۳ درصد رشد داشته است. البته مرکز آمار ایران رشد اقتصادی فصل پاییز را اعلام نموده است که به جهت تفاوت در روش شناسی آن در این گزارش مدنظر قرار نگرفته است.

در این گزارش بیان شده که طبق محاسبات مرکز پژوهش‌ها، رشد اقتصادی کشور در دی سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۱/۸ درصد و رشد اقتصادی بدون نفت نیز ۱/۳ درصد برآورد می‌شود.

نتایج برآورد‌های این مرکز نشان می‌دهد در دی ۱۴۰۳، نسبت به ماه مشابه سال قبل، ارزش‌افزوده بخش «کشاورزی» رشد ۳/۵ درصدی، بخش «نفت خام و گاز طبیعی» رشد ۶/۵ درصدی، گروه «صنایع و معادن» رشد منفی ۱/۶ درصدی و گروه «خدمات» رشد ۲/۷ درصدی را ثبت کرده‌اند.

در بخش یافته‌های کلیدی این گزارش هم بیان شده که طبق محاسبات مرکز پژوهش‌ها، در دی‌ماه ۱۴۰۳ رشد اقتصادی کشور ۱/۸ درصد و رشد اقتصادی بدون نفت نیز ۱/۳ درصد برآورد می‌شود.

در ادامه این گزارش بیان شده که طبق محاسبات مرکز پژوهش‌ها، ارزش‌افزوده گروه کشاورزی در دی ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳/۵ درصد رشد داشته است. برآوردهـای انجـام شـده در ایـن زمینـه بـا توجـه بـه آمار‌های پایه دریافتی از وزارت جهاد کشاورزی حاکی از افزایش تولید محصولات اصلی زراعی و محصولات باغی در دی‌ماه است.

در ادامه این گزارش بیان شده که طبق محاسبات مرکز پژوهش‌ها، ارزش‌افزوده بخش نفت خام و گاز طبیعی در دی ١٤٠۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد ۶/۵ درصدی داشته است که نسبت به آذرماه قبل نشان‌دهنده افزایش اندک تولیـد نفت خام بر اساس آمار اوپک از منابع ثانویه نسبت به مدت مشابه سال قبل است.

در این گزارش ذکر شده که طبق محاسبات مرکز پژوهش‌ها، ارزش‌افزوده گروه صنایع و معادن در دی ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد منفی ۱/۶درصدی داشته است که کاهش آن نسبت به آذرماه عمدتا ناشی از کاهش شاخص تولید صنایع بورسی در دی‌ماه ۱۴۰۳ و کاهش شاخص فروش نهاده‌های ساختمانی بورسی است.

در ادامه این گزارش تصریح شده که طبق محاسبات مرکز پژوهش‌ها، ارزش‌افزوده گروه خدمات در دی ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد ۲/۷ درصدی داشته است. در دی ماه بخش خدمات تحت‌تأثیر رشد بخش‌های اصلی ازجمله بخش‌های «حمل‌ونقل و انبارداری»، «املاک و مستغلات» و «فعالیت‌های مالی و بیمه» بوده است.