مانور ایران روی لبه دانش و فناوری؛ مروری بر ۱۰ مورد از دستاوردهای دفاعی سال ۱۴۰۳
به گزارش خبرگزاری آنا، خرید‌های تسلیحاتی ایران در خلال دهه ۱۹۷۰ میلادی با سروصدای زیادی انجام شد و حتی اصطلاح «ژاندارم منطقه» در لابه‌لای پروپاگاندای مربوط به این خرید‌ها مصطلح بود، به نحوی که بررسی‌های «موسسه صلح استکهلم» نشان می‌دهد، ایران طی سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۹ چیزی در حدود ۲۴ میلیارد و ۹۴۳ میلیون دلار سلاح و تجهیزات نظامی از آمریکا وارد کرد و این روند تا جایی ادامه یافت که ایران به‌عنوان «بزرگ‌ترین خریدار تسلیحات آمریکایی» لقب گرفت.
اما ماه‌های اولیه دفاع مقدس نشان داد که بازدارندگی این سلاح‌ها تا چه اندازه با ادعا‌ها و شعار‌ها تطبیق دارد؛ بنابراین پس از فرار شاه از ایران هرچند او در بخش‌هایی از ارتش نظیر نیروی هوایی سرمایه‌گذاری کلانی انجام داده بود، اما این نیرو به دلیل وابستگی زیادی که به مستشاران و تکنیسین‌های آمریکایی داشت، آمادگی خود را در نخستین روز‌های شروع جنگ تحمیلی از دست داد.
در خاطرات مقام معظم رهبری آمده است که چگونه در آغازین روز‌های حمله بعثی‌ها به ایران، مسئولان وقت نیروی هوایی خدمت ایشان می‌رسند و با توجه به این‌که تکنیسین‌های خارجی از ایران رفته‌اند، نسبت به اورهال (بازآماده کردن) جنگنده‌ها ابراز نگرانی می‌کنند. آن‌طور که در خاطرات ایشان آمده است، این نگرانی در پیش بود که بخش اعظمی از جنگنده‌های نیروی هوایی در همان نخستین ماه‌های دفاع‌مقدس از کار بیفتند.
شاید واقعه‌ای مثل جنگ لازم بود تا مسئولان کشورمان به عمق وابستگی‌های نظامی ایران به خارج از کشور پی ببرند. ما در آن زمان حتی از بابت تهیه سیم خاردار با مشکل روبه‌رو بودیم، لذا از بدو شروع جنگ تحمیلی و اعمال تحریم‌های شدید علیه ایران، تصمیم به ساخت سلاح‌های مختلف در داخل کشور گرفته شد؛ بنابراین کشورمان از واردکننده کلان تسلیحات نظامی به صادرکننده بزرگ تجهیزات دفاعی مبدل شد.
اکنون در ماه‌های آغازین سال ۲۰۲۵ میلادی و در آستانه ورود به سال ۱۴۰۳ خورشیدی، ایران در جایگاهی ایستاده که امیر دریادار «حبیب‌الله سیاری» رئیس ستاد و معاون هماهنگ‌کننده ارتش می‌گوید: امروز در لبه دانش حرکت می‌کنیم و ارتقای توان دفاعی و بازدارندگی کشور اولویت نخست برای سال آینده است.
امروز، ارتش و سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی به عنوان دو بال قدرتمند نظام، ایران اسلامی را به قله اقتدار و سربلندی نشانده‌اند و بیش از هر زمان دیگری یارای آن را دارند که دشمن متجاوز را به خاک ذلت بنشانند.
دستاوردهای دفاعی کشورمان در سالی که گذشت
دستاوردهای دفاعی کشورمان طی بیش‌از ۴۵ سال مجاهدت متخصصان ایرانی، ما را به جایگاهی رسانده است که کمک مستشاری ما به کشور‌های محور مقاومت موجب ارتقاء بازدارندگی آنها در مقابل کشور‌های غربی می‌شود. همچنین تعاملات امنیتی ما با کشور‌های قدرتمند جهان موجب توسعه دیپلماسی نظامی کشورمان شده است، به نحوی که جمهوری اسلامی با روسیه به عنوان دومین قدرت نظامی جهان تبادلات تسلیحاتی داشته و بخشی از نیاز‌های آن را تامین می‌کند. بنابراین در راستای شناخت آخرین دستاوردهای دفاعی کشورمان به سراغ موفقیت‌های نخبگان ایرانی در سال گذشته (۱۴۰۲) می‌رویم که به گفته کارشناسان، با ارائه ۳۰ محصول جدید و پیشرفته جزو پربارترین سال‌های دفاعی کشورمان محسوب می‌شود.
در گزارش پیش رو، به مرور ۱۰ مورد از این محصولات می‌پردازیم:
۱- سامانه جامع و یکپارچه موشکی بالگرد ۲۰۹
سامانه جامع و یکپارچه موشکی بالگرد ۲۰۹ با قابلیت شلیک انواع موشک‌های هواپایه بالگردی با ماهیت «Fire and Forget» (بزن دررو) است که بر روی بالگرد‌های تهاجمی کبری، نصب و عملیاتی شده است. این سامانه در منطقه عمومی نصرآباد اصفهان در رزمایش اقتدار ۱۴۰۲، با شلیک و انهدام اهداف توسط موشک‌های الماس و قائم، مرحله عملیاتی و تست میدانی خود را با موفقیت پشت سر گذاشته است.
۲- سامانه واقع‌نمای عملیاتی رزمی هوانیروز
سامانه واقع‌نمای عملیاتی رزمی هوانیروز، به منظور آشنایی خلبانان با تهدیدات جنگ‌های نوین، آمادگی برای نبرد در تمام شرایط آب و هوایی و آگاهی از تمامی تجهیزات و ادوات جنگی دشمن که به وسیله هوش مصنوعی هدایت می‌شوند، ارائه شده است تا عدم آشنایی با صحنه رزم و فقدان تجربۀ خلبانان جدید هوانیروز را جبران کند.
به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و همچنین هزینه زیاد اجرای مانور‌های بزرگ‌مقیاس، می‌توان با صرف هزینه‌های بسیار پایین، ضمن بهره‌گیری از این سامانه، خلبانان هوانیروز را مورد آموزش، تمرین و ارزیابی قرار داد. سامانه واقع‌نمای عملیاتی رزمی، در مرکز آموزش شهید منصور وطن‌پور هوانیروز اصفهان تولید شده است.
۳- سامانه‌های خودحفاظتی بالگردی
بهره‌گیری و استفاده از سامانه‌های خودحفاظتی چف و فلر، سامانه «DRFM»، سامانه اخلال‌گر ارتباطی، سامانه هشداردهنده لیزری و سامانه اخلال‌گر ناوبری «GNSS»، بر روی وسیله‌های پرنده باعث افزایش توان رزم و بقای بیشتر بالگردها می‌شود؛ بنابراین در صورت بروز هرگونه تهدیدی علیه خلبانان هوانیروز، آنها می‌توانند بدون هیچ‌گونه آسیبی، منطقه خطر را ترک کنند. از جمله برجستگی بارز این سامانه‌ها، هشدار در برابر تهدیدات لیزری است که، خلبان را بلافاصله اطلاع داده تا از هرگونه اتفاقات احتمالی جلوگیری کند.
سامانه اخلال‌گر ناوبری «GNSS» با قابلیت ایجاد اخلال بر روی انواع گیرنده‌های ناوبری تجاری و نظامی همچون «GPS»، «Galileo»، «GLONASS» و «BeiDou» که قادر به فریب هر گیرنده‌ای در توان تشعشعی خود، به نقطه و یا مسیری که مختصات آن از پیش در حافظه سامانه ذخیره‌شده است.
۴- موشک قدر ۲۹
سامانه موشکی قدر ۲۹ با برد ۱۵۰ کیلومتر، مجهز به چهار کیلوگرم سر جنگی است که در عملیات‌های انتحاری و شناسایی کاربرد دارد. این سامانه موشکی که حائز قابلیت نصب بر روی انواع بالگرد‌های ۲۰۶ است، کاملاً بومی است و توسط متخصصان توانمند صنعت داخلی کشور و جهاد خودکفایی هوانیروز طراحی و تولید شده است.
۵- موشک کروز هواپایه بلندبُرد حیدر
این سامانه‌ی موشکی با قابلیت نصب بر روی اغلب بالگردها، مجهز به «Seeker» یا سر جست‌وجوگر حرارتی، با برد ۲۰۰ کیلومتر و دقت بالا در نقطه‌زنی اهداف ثابت و متحرک است. سامانه موشک کروز حیدر با پیشرفت صددرصدی بر روی بالگرد‌های سنگین و نیمه‌سنگین هوانیروز نصب و اجرایی شده و آخرین تست عملیاتی آن در آبان‌ماه سال ۱۴۰۲ در منطقه عمومی نصرآباد با موفقیت انجام شده است. این سامانه با قابلیت رهایش از بالگرد قادر است در تمامی مناطق صعب‌العبور کوهستانی، سواحل دریایی و مناطق رملی و بیابانی، در حداقل زمان و حداکثر غافل‌گیری، به دو روش انتحاری و بازیافتی، به تمامی اهداف زمینی و دریایی شلیک کند.
۶- پهپاد شناسایی انتحاری سوئیچ بلید «Switch Blade»
این سامانه پهپادی با مداومتِ کاری ۴ ساعته، ساخت مرکز تولید، بهینه‌سازی و نوسازی شهید زرهرن است که تمامی مراحل آن به‌صورت کاملاً بومی در داخل کشور طراحی و تولید شده است. این پهپاد می‌تواند تا سقف سرعت ۱۲۰ کیلومتر در ساعت بر فراز دریا و سطح آب، به اجرای عملیات‌های مدنظر بپردازد. این پهپاد‌ها قادر هستند انواع اهداف ثابت و متحرک را منهدم کنند.
بُرد این پهپاد‌ها ۴ کیلومتر است و از لحظه پرتاب تا لحظه برخورد به اهداف، قابلیت کنترل و هدایت دارند و از سیستم هدایت «GPS» برخوردارند و علیه تجمعات، نفربرها، مواضع و اهداف ثابت و متحرک دشمن کاربرد عملیاتی دارند. همچنین این سامانه هوشمند، هدایت‌پذیر، نقطه‌زن و ضدجمینگ است. پهپاد پرسه‌زن سوئیچ بلید توسط مرکز بهینه‌سازی شهید زرهرن نزاجا ساخته شده و تحویل یگان‌های عملیاتی این نیرو شده است.
۷- پهپاد انهدامی انتحاری محرم
این سامانه پهپادی با سر جنگی به وزن ۲۵ کیلوگرم برای انهدام و تخریب اهداف و استحکامات دشمن کاربرد دارد. این سامانه پهپادی با مداومت پروازی ۹ ساعته به‌صورت کاملاً بومی در داخل کشور، توسط مرکز تولید، بهینه‌سازی و نوسازی شهید زرهرن طراحی و تولید شده است. این سامانه پهپادی در رزمایش‌های اخیر نیروی زمینی ارتش مورد ارزیابی و تست میدانی قرار گرفته است.
۸- سامانه پهپادی بومی شاهین
سامانه پهپادی شاهین با قابلیت شناسایی و جست‌وجوی اهداف و انتقال تصاویر منطقه نبرد به تمامی بالگرد‌های عملیاتی، طراحی و ساخته شده است تا بتواند از طریق ارسال تصاویر و اطلاعات به هیأت فرماندهی، هماهنگی تمام بالگرد‌های حاضر در منطقه برای عملیات را ارتقا بخشد. این سامانه پهپادی مجهز به دوربین دید در طول شبانه‌روز است و قادر است تا ارتفاع ۱۵ هزارپایی صعود کرده و تا مدت زمان ۴ ساعت به تصویربرداری بپردازد.
۹- سامانه‌ی پایدارشده‌ی هواپایه‌ی یوسف
طراحی و ساخت سامانه پایدارشده هواپایه یوسف جهت پایش، نشانه‌روی و ردیابی اهداف ثابت و متحرک از فاصله‌ی دور در شرایط آب و هوایی نامناسب در طول شبانه‌روز است، این سامانه از دو تکنولوژی لبه‌ی دانش، شامل پایدارسازی بر پایه‌ی ژیروسکوپ‌های نوری و الگوریتم ردیابی بر پایه هوش مصنوعی، بهره می‌برد.
پایداری در سکوی هواپایه یوسف به‌منظور ایجاد توانایی بالقوه در استفاده از دوربین‌های با قابلیت بزرگ‌نمایی بالا، از تکنولوژی کنترل «Cascade PID» یا جبران‌ساز چندگانه استفاده شده است. این سامانه را می‌توان به هر سلاحی که اتوماسیون شده، متصل و با آن هم‌نواخت کرد. این سامانه دارای استاندارد نظامی جهت استفاده در انواع هواگرد‌ها است.
۱۰- شبیه‌ساز واقعیت مجازی بالگرد ۲۰۶
این سامانه شامل انواع شبیه‌ساز‌های بالگرد‌های ۲۰۹، ۲۰۶، ۲۱۴، شینوک و ۲۰۵ است که تمامی این شبیه‌ساز‌ها کاملاً بومی و توسط صنعت دفاعی، شرکت‌های دانش‌بنیان و جهاد خودکفایی هوانیروز طراحی و تولید شده است.
این سامانه از نسل آخرین شبیه‌ساز‌هایی است که با همکاری اساتید دانشگاه افسری امام‌علی (ع) و معاونت تحقیقات هوانیروز، برای نخستین‌بار در کشور تولید و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. این سامانه با بهره‌گیری از سامانه ۶ درجه آزادی استوارت بهینه‌شده، می‌تواند حس پرواز واقعی را به خلبانان القا کرده و در نتیجه اثربخشی بیشتری برای آموزش خلبانان دارد. به علت عدم نیاز به کابین در این سامانه، با یک فروند شبیه‌ساز واقعیت مجازی بالگرد ۲۰۶ می‌توان همه تایپ‌های پروازی را پوشش داد.
از ویژگی‌های این شبیه‌ساز می‌توان به اثربخشی بالای آموزشی، هزینه کم طراحی و ساخت، تعمیر و نگه‌داری آسان و کم‌هزینه و قابلیت جابه‌جایی آسان، اشاره کرد. سامانه مذکور بالغ‌بر ۵۰۰ ساعت تست پرواز میدانی توسط اساتید خلبانی هوانیروز را طی کرده است و با توجه به اعلام نیاز توسط هواپیمایی نیروی زمینی ارتش، در مرحله انبوه‌سازی قرار دارد. لازم به ذکر است، شبیه‌ساز‌های هوانیروز، در پرورش و آموزش خلبانان جوان در سال‌های اخیر بسیار مؤثر و مفید بوده‌اند.
در گزارش‌های بعدی به تعدادی دیگر از دستاوردهای دفاعی کشورمان خواهیم پرداخت.
انتهای پیام/
