انقلاب اسلامی یا اسلام انقلابی؟

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری آنا به نقل از کانال تلگرامی علی مطهری، متن این یادداشت به شرح زیر است:

حدود یک ماه پیش رئیس‌جمهور محترم جناب آقای روحانی در ایام سالگرد شهادت آیت‌الله مطهری جمله‌ای گفتند که مورد بحث و مناقشه واقع شد. ایشان فرمودند: «شهید مطهری «اسلام انقلابی» را خطری بزرگ در برابر «انقلاب اسلامی» می‌دانست ... و قائلان به اسلام انقلابی مطهری را به شهادت رساندند.»

این جمله جناب آقای روحانی درست و مطابق با واقع است، ‌با این توضیح که تعبیر «اسلام انقلابی» که در نهضت اسلامی و پس از پیروزی آن توسط گروه‌های به ظاهر اسلامی متمایل به مارکسیسم مانند «مجاهدین خلق» و «فرقان» به کار می‌رفت، با «اسلام انقلابی» که امروز به کار می‌رود متفاوت است. به عبارت دیگر کلمه «اسلام انقلابی» مشترک لفظی است میان گروه‌های منحرف مدعی اسلام آن روز و انقلابیون راستین امروز و مراد و مفهوم این دو گروه از آن کاملاً متفاوت است. دسته اول مبارزه را اصل می‌دانستند و اسلام را وسیله‌ای برای مبارزه، در حالی که دسته دوم یعنی انقلابیون امروز مقصودشان از «اسلام انقلابی» همان اسلام راستین است که نسبت به مبارزه با ظلم و طاغوتهای زمان بی‌تفاوت نیست و به حکم جهاد و اصل امر به معروف و نهی از منکر اهمیت می‌دهد.

بنابراین در واقع اختلافی میان نظر جناب آقای روحانی رئیس‌جمهور و نظر منتقدان این سخن ایشان وجود ندارد. شاید آقای روحانی می‌خواستند هشداری به انقلابیون امروز بدهند که مبادا مانند انقلابیون منحرف دوره نهضت اسلامی، اسلام را در مبارزه خلاصه کنید و بقیه دستورهای آن را نادیده بگیرید.

عجیب این است که هیچ‌یک از منتقدان این سخن رئیس جمهور، نرفتند به کتاب «آینده انقلاب اسلامی ایران» شهید آیت‌الله مطهری مراجعه کنند تا ببینند سخن استاد مطهری دقیقاً چیست. آن متفکر شهید در صفحه 92 این کتاب چنین می‌گوید:

«... ولی خوشبختانه در این صد ساله اخیر این مسائل از نو مطرح شد. حرف من این است: ‌حالا که مطرح شده است ما بر سر یک دوراهی قرار گرفته‌ایم. گفتیم که اسلام با انقلاب پیوند دارد، بذر انقلاب در اسلام وجود دارد. ولی ما مسلمانهای به اصطلاح انقلابی، ما که الان، هم مسلمانیم و هم معتقد به انقلاب، بر سر یک دوراهی قرار گرفته‌ایم و این دوراهی خیلی دقیق است یعنی در ابتدا تشخیص داده نمی‌شود که این دو راه است اما واقعا دو راه است و تدریجا با یکدیگر زیاد فاصله می‌گیرند و آن این است که انقلاب اسلامی یا اسلام انقلابی؟ آینده ما چه باید باشد؟ راه آیندة ما راه انقلاب اسلامی باید باشد یا راه اسلام انقلابی؟ انقلاب اسلامی یعنی راهی که هدف، اسلام و ارزشهای اسلامی است، انقلاب و مبارزه برای برقراری ارزشهای اسلامی است، یعنی مبارزه برای ما هدف نیست وسیله است، اسلام و ارزشهای اسلامی برای ما هدف است. ما انقلاب می‌کنیم برای ارزشهای اسلامی، مبارزه می‌کنیم برای ارزشهای اسلامی، پس هدف برای ما اسلام است، مبارزه و انقلاب برای ما وسیله است. اما عده‌ای میان انقلاب اسلامی و اسلام انقلابی اشتباه می‌کنند یعنی برای آنها مبارزه و انقلاب هدف است، اسلام وسیله‌ای است برای مبارزه و انقلاب. نتیجه‌اش این است که از اسلام انتخاب می‌کنیم؛ هرچه از اسلام، ما را در مسیر مبارزه قرار بدهد آن را قبول می‌کنیم و هرچه از اسلام – لااقل فکر کنیم – ما را در مسیر مبارزه قرار ندهد آن را از اسلام طرد می‌کنیم. آنوقت براساس این که ما اسلام را هدف، و مبارزه و جهاد را وسیله‌ای برای برقراری ارزشهای اسلامی بدانیم یا مبارزه را هدف بدانیم، تفسیرها از اسلام، انسان، توحید، تاریخ، جامعه و تفسیرها از آیات قرآن متضاد و متناقض می‌شود. آن که مبارزه را هدف می‌داند می‌گوید من همیشه باید در حال مبارزه باشم و اصلاً اسلام آمده برای مبارزه. نه، اسلام نیامده برای مبارزه، در اسلام عنصر مبارزه هست. اسلام خیلی دستورها آورده است یکی از آنها مبارزه است اما نه این که اسلام آمده فقط برای مبارزه و هدفی جز مبارزه ندارد. اسلام آمده برای این که بشریت را به سعادت برساند، یکی از وسایلی که در شرایط خاص از آن وسایل استفاده می‌کند مبارزه است.»