«خوش نمک» و پاسخ به نیازهای سه‌گانه در تلویزیون

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، شاید این جمله به ظاهر تکراری را شنیده باشید که «خنداندن مردم کار سختی شده است». این جمله نه یک کلیشه است و نه تعارف. از هر سو که نگاه می‌کنیم، خنداندن مردم آن هم با این اوضاع اقتصادی سخت شده است. حتی در شرایط اقتصادی مساعد هم، ساخت یک محصول سرگرم کننده، حتما سخت‌تر از یک برنامه گفت‌وگو محور است؛ چه رسد به آنکه این سرگرمی با طنز همراه شده باشد.

پس اکنون باید به این پرسش پاسخ داد که چرا تلویزیون به برنامه‌های سرگرم کننده به خصوص برنامه‌هایی که چاشنی طنز را با خود به همراه دارند، نیازمند است؟ به این سوال باید از منظرهای گوناگون نگاه کرد و متناسب با آن، پاسخ داد.

نگاه مدیران

مدیران رسانه باید به دنبال جذب حداکثری مخاطب، پاسخ به نیاز آنها و جلب رضایت آنها باشند. در قالب همچون تلویزیون، مدیران رسانه، در مواجهه چالش اساسی کمبود منابع موجود، اعم از نیروی انسانی و منابع مالی، باید دست به انتخاب بزنند که میان صرفا پر کردن آنتن برایشان مسئله است با تحقق اهداف رسانه‌ای و جذب و جلب رضایت مخاطبان کدام یک برایشان مهم است و قرار است منابع را به کدامیک اختصاص دهند؟ مشخصا مدیرانی که رسانه را بلد هستند، جلب رضایت مخاطب را به تأمین رضایت مدیران بالادست ترجیح می‌دهند.

از منظر مخاطبان

مخاطبان امروز رسانه‌ها در معرض محصولات گوناگونی قرار دارند که ویژگی‌های هرکدام موجب شده که مخاطبان، سلایق و ذائقه‌های مختلفی داشته باشند. اما وجه اشتراک آنها توجه و علاقه به سرگرمی است. در آخرین آماری که از میزان مشترکان اینترنت به دست آمده، ۱۰۵ میلیون نفر مشترک اینترنت همراه هستند که با توجه به گستردگی استفاده از پلتفرم‌ها و نرم‌افزار‌های گوناگون می‌توان پیش‌بینی کرد بخش زیادی از اینترنت کشور صرف مشاهده همین تولیدات سرگرمی می‌شود.

بنابراین، مخاطب امروز نیاز به سرگرم شدن را به عنوان یک نیاز انکار ناپذیر، فریاد می‌زند. مخاطبی که روز خود را با شرایط سخت گذرانده و می‌خواهد چند ساعتی را بدون توجه به روزمره خودش، سرگرم شود. بنابراین پاسخگویی به این نیاز، توسط تلویزیون که ابزاری در دسترس‌تر و عملاً رایگان برای مخاطبان است، می‌تواند نیاز آنها را پاسخ بدهد.

از منظر سیاستگذاری

زبان طنز، در لایه‌ای زبان بیان معضلات و مشکلات است. از همین رو، این طنزپرداز است که می‌تواند گره‌های جامعه را با زبانی بیان کند که نرم است و موثر. اگرچه شاید طنز، گاه طعمی تلخ و گزنده به خود بگیرد اما توجه به آن برای سیاست‌مداران، می‌تواند تسهیل‌گر حل مسائل باشد. هرچند مرور گذشته نشان می‌دهد که مسئولان و حتی اقشار مختلف صنفی، چندان از انتقاد، حتی هنگامی که جلوه طنز به خود بگیرد، خوششان نمی‌آید اما مراجعه به طنزپردازان و به کارگیری طنز می‌تواند نوید شکل‌گیری یک چرخه آزاد از بیان انتقاد را بدهد. شاید این مهم‌ترین و البته سهل‌ترین کار در ایجاد فضای باز برای بیان معضلات و مشکلات باشد که مسئولان باید به دنبال اجرای آن باشند.

با توجه به آنچه که گفته شد، ساخت برنامه سرگرم‌کننده، آن هم با چاشنی طنز، اگرچه سخت است و ریسک بالایی دارد، اما می‌تواند نتایج خوبی را به همراه داشته باشد. در حال حاضر برنامه تلویزیونی خوش نمک با چنین کارکردی تنها برنامه طنزی است که این شب‌ها تلویزیونی روی آنتن دارد.

«خوش نمک» در فصل جدید خود به سراغ چهره‌ای‌هایی رفته که یک ویژگی مهم دارند؛ آنها در صفحات شخصی خود در فضای مجازی، چهره‌هایی شناخته شده در طنز و کمدی هستند. وحیدرضا صادق‌پور، علیرضا کیانی، افشین ثریا و... چهره‌هایی بودند که در قسمت‌های اخیر «خوش نمک» حضور داشتند.

اگر تا سال‌های پیش، این تلویزیون بود که چهره خلق می‌کرد، اکنون در شرایطی قرار داریم که به دلیل پررنگ شدن سهم استفاده از شبکه‌های اجتماعی و شکل‌گیری مفاهیمی همچون انسان-رسانه، چهره‌های مجازی توانسته‌اند مخاطب خود را داشته باشند و حتی با حضور در تلویزیون، برای تلویزیون نیز، مخاطب بیاورند. بنابراین «خوش نمک» اکنون دو برگ برنده برای تلویزیون ایجاد کرده است؛ هم برنامه طنز و سرگرمی ساخته که نیاز مخاطب است و هم چهره‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام صفحات پربازدید و فعالی در زمینه طنز و کمدی دارند را با تلویزیون پیوند زده است تا با حضور این چهره‌ها یک جامعه مخاطب جدید را برای تلویزیون خلق کند.

اما این تمام ویژگی‌های این برنامه تلویزیونی نیست. «خوش نمک» از قواعد و قوانین ساختاری برنامه های طنز در تلویزیون پیروی می‌کند و تقریباً ویژگی‌های یک برنامه سرگرم کننده را دارد.

به نظر می‌رسد این برنامه توانسته از سویی پاسخگوی نیازی مهم از تلویزیون و مخاطب است و از سوی دیگر، خلاقیتی را با به کارگیری چهره‌های مجازی چاشنی کارش کرده که پشس از این کمتر دیده بودیم.