مخبر دزفولی: اگر علوم پایه نداشته باشیم علوم کاربردی هم ضربه می‌بیند

رئیس فرهنگستان علوم با بیان اینکه دکتر کاظمی آشتیانی نماد جریان علمی باورمند به جمله «ما می‌توانیم» است، گفت: جایزه دکتر کاظمی آشتیانی در سطح ملی و جهانی جایزه معتبری است.

به گزارش روابط عمومی فرهنگستان علوم، دکتر محمدرضا مخبر دزفولی در آیین افتتاحیه بیست و پنجمین کنگره بین المللی رویان و ششمین دوره جایزه دکتر سعید کاظمی آشتیانی، اظهار کرد: شناخت کمی نسبت به دکتر کاظمی وجود دارد، ایشان نماد جهاد دانشگاهی و شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

وی با تاکید بر اینکه جایزه دکتر کاظمی آشتیانی در سطح ملی و جهانی جایزه معتبری است، توضیح داد: کاظمی آشتیانی نماد جهاد دانشگاهی و جریان انقلاب فرهنگی است. کاظمی آشتیانی الگوی مجسم جریان علمی باورمند به این نکته است که «ما می‌توانیم». ضریب هوشی ایرانی قابلیت رسیدن به مرز‌های دانش را دارد و می‌تواند قله‌ها را فتح کند. روزی که ایشان درصدد شکل‌دهی رویان بودند خیلی از دانشگاهیان باورشان نمی‌شد می‌شود روی سلول بنیادین کار کرد. تعداد قابل توجهی از اساتید دانشگاه به خاطر علاقه و نگاهی که داشتند، می‌گفتند وارد این امر نشوید و موفق نمی‌شوید. باور نداشتند و این باورمند نبودن را اعلام می‌کردند که شاید بچه‌ها از این جریان دست بردارند.

رئیس فرهنگستان علوم افزود: محققان قدیمی کشور می‌دانند که جریان رویان از دو اتاق در چهارراه کالج شروع شد و بعد جایی را با سختی در زعفرانیه گرفتند که برخی از بورسیه‌های خارج از کشور آنجا با دستگاه دست دوم کار می‌کردند. کسی فکر نمی‌کرد امروز رویان در سطح جهانی مطرح شود، اما این امر شد و مرحوم دکتر کاظمی نماد این جریان بودند که پای کار ایستادند.

دکتر مخبر دزفولی گفت: من شجره طیبه جهاد دانشگاهی را برای جریان علمی کشور بسیار مغتنم می‌دانم و جریان علمی کشور باید از جهاد قدرشناسی داشته باشد. همکاران در جهاد دانشگاهی با روحیه شبه شهید کاظمی کار خود را لاینقطع ادامه داده‌اند و اگر امروز می‌بینید محققان و پژوهشگران مجموعه‌های جدید می‌توانند عرصه‌های نو را فتح کنند و در دنیا حرف نو برای گفتن داشته باشند، حاصل همان مجاهدت‌ها و باور به «ما می‌توانیم» است که از ابتدای انقلاب امام (ره) و در ادامه مقام معظم رهبری بر آن تاکید داشتند.

وی با بیان اینکه پژوهشگاه رویان و جهاد دانشگاهی باید این روحیه باور به «ما می‌توانیم» را حفظ کند، توضیح داد: اگر رویان و جهاد دانشگاهی با احساس یک وظیفه ملی و غرور آفرینی به ماموریت خود نگاه نکنند، آسیب می‌بینند، باید این امر مراقب باشیم. اینکه شما می‌بینید در مجلات داخلی و خارجی ارجاعات خوبی به رویان می‌شود حاصل تلاش پیگیر و بومی کردن دانش است که بچه‌های جهاد دانشگاهی انجام دادند. امروز معتقدیم سلول‎های بنیادین دانش بومی ما است و ما مسلط به آن و به فناوری‌های مرتبط آن و تبدیل کردن آن دارو‌های بیولوژیک، کاربرد درمانی و دارو‌های فوق پیشرفته مسلط هستیم.

وی در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به مطالعه موردی خود و تیمش طی یک دهه قبل بر روی سندرم زجر تنفسی نوزادان که یک بیماری مشترک بین انسان و حیوان است، یادآور شد: این بیماری در جهان وجود دارد و ما نیز سالانه ۷۰ الی ۸۰ هزار کیس سالانه در کشور داریم. قیمت داروی آن خیلی گران است، وقتی با دوستان مطرح کردیم که روی این موضوع در ریه کار کنیم، دکتر کاظمی استقبال کردند و توانستیم دارو را تولید کنیم و این دارو امروز ایرانی است که در همه بیمارستان هایمان مصرف می‌شود و اگر رویان نبود نمی‌توانستیم این کار را کنیم. حتی زمانی که گفتند نمی‌توانیم آن را انجام دهیم اصرار بنده باعث شد که پروژه اجرایی شود البته رویان الان توانمندی بسیار بالایی دارد و ما قابلیت بالایی در کشور داریم.

پژوهشگاه رویان باید تبدیل به شبکه شود

رئیس فرهنگستان علوم بیان کرد: اگر این سرمایه را قدر بدانیم تکثیر می‌شود. مجموعه دانشگاه‌های کشور تقریبا لبریز است، اما آیا نخبگان جوان ما تمام نشدنی هستند؟ و آیا همه اینها را باید در دانشگاه جای داد؟ اشتباه محض است. محققان و دانشمندان جوان باید در جریانات جدید علمی شکل پیدا کنند و امروز موعد آن است که رویان تبدیل به شبکه شود. اگر این شبکه ایجاد نشود ضایعه بزرگی ایجاد می‌شود. مسائل گوناگونی در کشور داریم که نیاز به نگاه دانش پایه درباره آنها داریم در زیست فناوری به طریق اولی باید نگاه دانش پایه دنبال شود، چون به سلامت مردم ارتباط دارد.

دکتر مخبر دزفولی اضافه کرد: امروز کشور، توانمندی‌های زیادی دارد باید شبکه‌ای از دانشمندان علاقه‌مند برای مطالعات بنیادی و کاربردی ایجاد شود. اگر رویان این کار را نکند باید حتما پیگیر اجرایی شدن آن باشیم. اما رویان شبکه هوشمند و قوی در جهان است بنابراین می‌تواند شبکه دانشمندان را شکل دهد.

توجه به مشکلات کشور در تحقیقات دانشگاهی

وی تاکید کرد: دوران صرفا تدریس برای نخبگان در دانشگاه‌ها تمام شده است باید متناسب با تغییرات جهانی خودمان را بروزرسانی کنیم. باید در این مسیر در حل مسائل کشور و حرکت در مرز‌های دانش را مدنظر داشته باشیم. ما لازم داریم که در رقابت‌های جهانی حضور داشته باشیم. اما این کافی نیست ولی لازم است. اساتید باید در ژورنال‌ها مقاله داشته باشند، اما اگر گره‌گشایی از مشکلات کشور را مدنظر نداشته باشیم موفق نخواهیم شد. در این زمینه رویان موفق بوده است. رویان مشکل ناباروری را تا حدودی حل کرد. اگر این رویکرد شکل بگیرد رویان‌های دیگر ایجاد میشود چراکه رویان یک شاخه از علوم است در سایر علوم هم باید این رویکرد را داشته باشیم.

دکتر مخبر دزفولی ادامه داد: اگر می‌خواهیم در آینده علمی و ملی کشور حرف جدی داشته باشیم باید علوم پایه مورد توجه قرار دهیم اگر علوم پایه نداشته باشیم علوم کاربردی هم ضربه می‌بیند. یکی از اولویت‌های فرهنگستان علوم توجه به علوم پایه است. در بخش‌های بین رشته‌ای باید درباره ارتباط تنگاتنگ رشته‌های علمی مورد بازنگری قرار گیرد.

وی عنوان کرد: بنابراین باید از رویان و جهاد دانشگاه و علوم پایه حمایت کنیم و بین رشته‌ای را تقویت کنیم. هیچ رشته‌ای برتری ندارد برتری را اثرگذاری ایجاد می‌شود. البته وجود تجهیزات فرسوده در کشور یکی از مشکلات محققان است که بخشی از آن به تحریم‌های ظالمانه برمی گردد. با این حال و با همه سختی‌ها در این نقطه هستیم که جای قدردانی دارد.