برخی به دلیل منفعت طلبی از حقیقت پیروی نمی‌کنند/مردم‌شناسی کوفه و شام در زینبیه

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، همزمان با دهه اول ماه صفر، شب هشتم مجلس عزاداری با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و آئین تجلیل از جمیله السادات میرهادی معلم کودکان کار در زینبیه رسانه برگزار شد.

در ابتدای این مراسم حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی موضوع «مردم شناسی کوفه و شام» را دستمایه سخنرانی قرار داد و در رابطه با اهمیت این بحث گفت: این صحبت‌ها، شناخت تحلیلی از عصر امام حسن (ع)، امام حسین (ع) و امام سجاد (ع) را عیان می‌کند.
وی در رابطه با مردم‌شناسی کوفه گفت: در این بحث می‌خواهیم به این سئوال پاسخ دهیم که چرا کوفیان از امام زمانشان فاصله گرفتند و شامیان در مقابل امام زمانشان قرار داشتند.

به گفته حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه: کوفه منطقه استراتژیک بود، نظامیان در آن مستقر بودند. این شهر اینقدر مهم بود که امیرالمومنین به کوفه آمد. کوفه در همان ابتدا که مرکز حکومت شد، ۲۴ هزار نفر جمعیت داشت و بعد از چند سال جمعیت این شهر به ۱۴۰ هزار نفر رسید، اما تاریخ نشان داد که از این جمعیت، ۲۰ هزار نفر با امام بیعت کردند.

تعداد اندکی از کوفیان شیعه اعتقادی بودند

وی در ادامه صحبت‌هایش به تقسیم بندی شیعه اعتقادی و شیعه سیاسی پرداخت و گفت: از میان کوفیان، تنها تعداد اندکی شیعه اعتقادی و باقی شیعه سیاسی بودند. شیعیان اعتقادی، افرادی بودند که از همان ابتدا، حضرت علی (ع) را به عنوان امیرالمومنین می‌شناختند.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه تصریح کرد: کوفه پایگاهی برای صحابه پیامبر هم بود و در این شهر مراکز کلامی، فقهی، ادبی و علمی مهمی وجود داشت. کوفیان محبت خاصی به اهل بیت داشتند در حالیکه در میان مردم مکه و مدینه چنین نگاهی نبود. تاریخ به ما نشان می‌دهد که در زمان خلیفه دوم شخصیت‌های مهمی در کوفه وجود داشتند، افراد مهم و کلیدی حکومت کوفه را به دست گرفته بودند و حتی بسیاری از قیام‌های مهم در کوفه رقم خورد. تمام این موارد نشان دهنده اهمیت تاریخی این شهر است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به بیان کلام حضرت امیرالمومنین در رابطه با کوفه پرداخت و افزود: کلامی از حضرت علی (ع) است که فرموده‌اند «مکه حرم خداست، مدینه حرم پیامبر و کوفه حرم من است.» این شهر چنین جایگاهی دارد، اما مردم این شهر با وجود اینکه از یاران امیرالمومنین بودند، در جنگ صفین فریب شامیان را خوردند.

عده‌ای می‌دانند حقیقت چیست، اما عمل نمی‌کنند

به گفته حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه، شهر کوفه از چند مشکل جدی رنج می‌برد: «اول اینکه عصبیت قبیله‌ای در کوفه بسیار بالا بود و مهاجرانی از قبایل مختلف به کوفه آمده بودند، دوم قدرت طلبی در این شهر بالا بود. در کوفه برتری عرب بر موالی مطرح و دعوای عرب و عجم شدید بود. حضرت علی (ع) در مورد مردم کوفه می‌فرماید افکار مردم کوفه پراکنده و رفتارشان سست است. مردم کوفه می‌دانستند حقیقت با امیرالمومنین و امام حسین (ع) است، اما درست عمل نکردند. مردم کوفه به دلیل قدرت طلبی از امام فاصله گرفتند.»

او با اشاره به رفتار کوفیان، گریزی به تحلیل رفتار جامعه امروز زد و گفت: این رفتار درسی آموزنده برای مردم در دنیای امروز است. الان هم عده‌ای می‌دانند حقیقت چیست، اما حاضر نیستید براساس حقیقت عمل کنند، شاهد هستیم که افرادی در زمان انقلاب حضور پررنگ داشتند، اما بعد از چندسال به دلیل منفعت طلبی فاصله گرفتند. از طرف دیگر افرادی در انتخابات وارد می‌شوند، اما وقتی حزبشان به قدرت نمی‌رسد، رفتار‌های نادرستی از خود نشان می‌دهند، چون دنبال قدرت هستند.
حجت الاسلام خسروپناه با تأ‌کید بر این موضوع که جامعه با عواملی به جز جهل هم زمین می‌خورد، توضیح داد: همیشه جامعه با جهل زمین نمی‌خورد، گاهی افراد می‌دانند، اما منفعت طلبی، مذبذب بودن و چرخش به سمت حزب‌های مختلف، افراد را زمین می‌زند.

جهالت ریشه مشکلات مردم شام بود

وی در پایان صحبت‌هایش به مردم شناسی اهالی شام پرداخت و گفت: در مورد مردم شام باید بگویم که این شهر از ابتدا اسلامش اموی بود. زمانی که شام از سوی مسلمان‌ها فتح شد، خلیفه دوم؛ یزید بن ابوسفیان را برای حکومت فرستاد. معاویه هم با یزید رفت و ۴۱ سال بر شام حکومت کرد، آنها اسلامشان اموی بود و اصلا امیرالمومنین را نمی‌شناختند.
او در بیان تفاوت مسئله مردم شام و کوفه گفت: برخلاف مردم کوفه؛ مشکل مردم شام، جهالت بود. آنها اهل بیت و امیرالمومنین را دشنام می‌دادند و مردم شهر از حاکمان اموی به شکل کورکورانه اطاعت می‌کردند تا جایی که معاویه نماز جمعه را روز ۴ شنبه خواند و مردم هم پیروی کردند؛ بنابراین از خاطرمان نروند که گاهی جهالت و گاهی هم منفعت طلبی موجب می‌شود تا از حقیقت پیروی نکنیم.