لذت غلبه بر ابرقدرت‌ها در المپیاد جهانی فیزیک

گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، پنجاه و چهارمین المپیاد جهانی فیزیک ۲۰۲۴با شرکت ۴۷ کشور به میزبانی ایران  از دیروز یک مرداد در دانشگاه صنعتی اصفهان آغاز شد. گفتنی است نتایج مدال آوران این دوره از مسابقات جهانی یک شنبه ۷مرداد در مراسم اختتامیه مشخص خواهد شد. اعضای تیم دانش آموزی جمهوری اسلامی عبارت از سارا موسایی، سیدمحمد حسینی، ابوالفضل شیری، بهرادمحمدیان و محمدامین حق جو هستند.

محمدامین حق‌جو، دانش‌آموز فارغ‌التحصیل پایه دوازدهم مدرسه «سلام ایران زمین» است که توانسته است در مدال طلای جهانی المپیاد فیزیک را از آن خود کند. وی‌ تا به امروز توانسته است ۳ مدال طلای کشوری، نقره مدال طلای المپیاد جهانی فیزیک را از آن خود سازد. آن‌چه می‌خوانید، گفتگوی اختصاصی با این دانش‌آموز نخبه فیزیک است. پنجاه و چهارمین المپیاد جهانی فیزیک ۲۰۲۴، با شرکت ۴۷ کشور به میزبانی ایران، در مدراد سال جاری در دانشگاه صنعتی اصفهان برگزار شد. «سارا محمدحسینی»، «ابوالفضل شیری»، «بهزاد محمدیان» و «محمدامین حق‌جو»، اعضای تیم ملی ایران بودند که در این المپیاد جهانی حضور داشتند.

تیم المپیاد فیزیک جمهوری اسلامی ایران با کسب یک مدال طلا  و چهارمدال نقره در مسابقات جهانی المپیاد فیزیک ۲۰۲۴ که در اصفهان برگزار شد. ایران در این مسابقات جهانی رتبه چهارم تیمی را کسب کرد.

در این میان «محمدامین حق‌جو»، توانست مدال طلای این المپیاد را از آن خویش سازد و «سارا محمدحسینی»، «ابوالفضل شیری» و «بهزاد محمدیان» نیز هر یک به مدال نقره دست پیدا کردند. کشور‌های چین، روسیه و رمانی نیز مقام‌های نخست تا سوم این المپیاد را از آن خود کردند. آن چه پیشکش حضور می‌شود، گفتگو با «محمدامین حق‌جو» دارنده مدال طلای این دوره از مسابقات المپیاد جهانی فیزیک است.

آنا: در مورد کسب این مدال طلای جهانی توضیح بدهید.

حق‌جو: «IPHO» از جمله مهم‌ترین و معتبرترین المپیاد‌های جهانی است. المیپاد جهانی فیزیک که به اختصار آن را IPHO می‌نامند، هر ساله برگزار می‌شود و از جمله مهم‌ترین و معتبرترین مسابقات و المپیاد‌های جهانی به حساب می‌آید. این مسابقات در سال ۲۰۲۴، با شرکت بیش از ۲۰۰ شرکت کننده از ۴۰ کشور دنیا برگزار شد که در طی آن، ۱۸ عدد مدال طلا اهدا شد که من، با افتخار برای ایران، یکی از آنها بودم.

این رقابت، همیشه رقابت سخت و سنگینی بوده است، چرا که کشور‌های قلدر و بزرگی مانند چین و روسیه بوده‌اند که همیشه این مسابقات را سخت می‌کنند و من، پس از گذشت ۷ سال از کسب آخرین مدال کشورمان در این المپیاد در سال ۲۰۱۷، توانستم از این رقابت سخت، که به میزبانی شهر اصفهان و در کشور خودمان برگزار شد، مدال طلای سال ۲۰۲۴ را کسب کنم.

اعضای تیم جمهوری اسلامی ایران در مسابقات جهانی فیزیک ۲۰۲۴اصفهان 

آنا: چرا فیزیک؟ از چه زمانی به فیزیک علاقه‌مند شدید و این علاقه‌مندی چطور شکل گرفت؟

حق‌جو: فیزیک بر خلاف ریاضیات بسیار کاربردی است.

من از دوره ابتدایی و از دوره نخست متوسطه، آشنایی زیادی با فیزیک نداشتم و آشنایی من بسیار محدود و سطحی بود که به موضوعات محدود علوم تجربی مدرسه محدود می‌شد، من به ریاضیات علاقه داشتم، اما زمانی که زمان جلوتر رفت و زمان انتخاب رشته شد، با عمق فیزیک آشنا شدم و چیزی که تمام توجه مرا به خود جلب کرد، این بود که فیزیک، بر خلاف ریاضی بسیار کاربردی است و من می‌توانم آن را در اطراف خود ببینم، حس کنم و درک کنم و واقعاً این زیبایی فیزیک بود که مرا به خود جذب کرد.

آنا: یعنی شما صرفاً درس نخواندید، بلکه فیزیک را زندگی کرده‌اید. از چه سطحی وارد المپیاد فیزیک شدید؟

حق‌جو: به صورت تکنیکی از پایۀ هشتم وارد باشگاه المپیاد مجموعۀ مدارس «سلام» شدم، اما کار واقعی المپیاد را از سال نهم شروع کردم. من از سال هفتم وارد مجموعۀ مدارس «سلام» شدم و مدرسۀ «سلام ایران زمین» را برای ادامۀ تحصیل انتخاب کردم.

آنا: اگر به عقب بازگردید، آیا دوباره همین مسیر را انتخاب خواهید کرد؟

حق‌جو: بدون شک بله.

آنا: برای دوستان المپیادی که به تازگی وارد این مسیر شده‌اند، چه پیامی دارید؟

حق‌جو: هیچ وقت از خودتان ناامید نشوید. برای ادامه این مسیر، من یک توصیه را بسیار ارزشمند می‌دانم و از تمامی کسانی که این توصیه را به من کردند، بسیار متشکرم و آن هم این بود که هیچ وقت از خودتان ناامید نشود و هرگز اجازه ندهید که کسی به شما بگوید که چه قابلیتی دارید و یا چه قابلیتی ندارید و این موضوع، چیزی نیست که پنهان باشد.

همان‌گونه که پیش‌تر هم به این موضوع اشاره کردم، ما ۷ سال بود که مدال طلای جهانی در المپیاد فیزیک نداشتیم و این موضوع، همواره از نظر دانش‌آموزان و مدرسان فیزیک در کشور، موضوعی بسیار سخت و ناممکن به نظر می‌رسید، اما من به چنین مفاهیمی توجه نکردم؛ چرا که اعتقاد دارم که اگر انسان تلاش خود را به کار بگیرد و با اعتماد به نفس، به موقع عمل کند، می‌تواند به هر هدفی که در ذهن دارد، برسد.

آنا: اندکی راجع به برنامه مطالعاتی خود توضیح بدهید.

هرگز نیاز نیست خود را به چیزی محدود کنی

حق‌جو: برنامه مطالعاتی المپیاد علمی، بر خلاف کنکور و یا آزمون‌های سراسری، به این شکل نیست که برای شما یک برنامه خاص و زمان‌بندی شده تنظیم کنند و بگویند که حتماً باید روزی این مقدار مطالعه داشته باشید و یا به این سطح برسید؛ بلکه المپیاد به این شکل است که اگر شما، رشته مورد علاقۀ خود را انتخاب کنید و به آن بپردازید، آن‌قدر در روز مطالعه خواهی کرد و مثلاً در اواسط تفریحات خویش به این موضوع فکر خواهی کرد که ساعت دقیق برای برنامه‌ریزی برای مطالعه برای المپیاد تعیین کردن، کاری بسیار سخت است.

من حتی می‌توانم بگویم که در تمام طول مدت روز مشغول کار المپیاد هستم، چرا که به آن علاقه دارم و کاری است که هر روز، از صبح تا شب به آن مشغول هستم. یکی از برتری‌های المپیاد نیز این است که نیاز نیست خودت را به چیزی محدود بکنی و یا خودت را اجبار به انجام کاری خاص بکنی.

آنا: به غیر از المپیاد، مقام‌های دیگری نیز در طول دوران تحصیل خود داشته‌اید؟

حق‌جو: من در سال هفتم که در دوره اولی «دبیرستان سلام ایران زمین» تحصیل می‌کردم، در رشته‌های فرهنگی و رشته خوشنویسی، رتبۀ اول مسابقات «اسوه حسنه» را از آن خود کردم.

آنا: از علاقه و حضور خود در فضا‌های فرهنگی و هنری برایمان بگویید. آیا علاقۀ خاصی در این زمینه دارید که برای آن برنامه‌ریزی کرده باشید و یا در آینده بخواهید به آن بپردازید؟

حق‌جو: زمان کافی همیشه وجود دارد و به برنامه‌نویسی علاقه دارم.

حق‌جو: زمان کافی همیشه وجود دارد و نیاز نیست کسی که برای المپیاد‌ها درس می‌خواند، تمامی فعالیت‌های فوق‌العاده و یا غیردرسی خویش را متوقف کند. من خودم حقیقتاً به رشتۀ برنامه‌نویسی علاقه دارم و به این رشته می‌پرداختم و تلاش می‌کنم تا اگر فرصتی یافتم در این عرصه فعالیت کنم.

آنا: چه برنامه‌ای برای رشتۀ دانشگاهی خود دارید و دوست دارید در چه رشته‌ای تحصیل کنید؟

حق‌جو: انشاالله اگر مشکلی پیش نیاید، دوست دارم در رشتۀ کامپیوتر در دانشگاه صنعتی شریف به تحصیل بپردازم.

آنا: اگر بخواهید دلایل موفقیت خود را در این المپیاد‌ها مرور کنید، چه مواردی را یادآور می‌شوید؟

حق‌جو: اگر بخواهم بسیار تیتروار و خلاصه به این موارد اشاره کنم، باید بگویم که مهم‌ترین این عوامل، اعتماد به نفس است و اگر بخواهم این موضوع را اندکی باز بکنم، باید بگویم که اعتماد به نفس مرز نازکی به بین غرور و کمبود اعتماد به نفس دارد. این موضوع واقعاً موضوع بسیار مهمی است و باید بگویم که اگر فرد، اعتماد به نفس نداشته باشد، به هیچ جایی نمی‌تواند برسد و نه فقط المپیاد و معتقدم که امید را نیز نباید از دست داد.

آنا: علاوه بر عوامل درونی، چه عوامل بیرونی در موفقیت‌های شما تأثیرگذار بوده است؟

حق‌جو: مدرسه و پدر و مادرم همیشه مرا حمایت کردند و در هیچ جای مسیر به من هیچ شکی نداشتند و همیشه از من حمایت کردند و مدرسه نیز، در هر جای این مسیر مرا یاری کرده است و هر کمکی من از مدرسه درخواست کرده باشم و شما فکر کنید، برای من انجام شده است و این کمک‌ها برای من بسیار راهگشا بوده است.