جایگاه دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در رتبه‌بندی‌های جهانی + جدول
رئیس مؤسسه ISC، جایگاه دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در رتبه‌بندی‌های جهانی را اعلام کرد.
به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، سیداحمد فاضل زاده رئیس مؤسسه ISC گفت: مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام با بیش از ۱۵ سال سابقه در حوزه‌های مرتبط با علمسنجی و رتبه بندی به عنوان مرجع ملی و بین المللی در این حوزه شناخته می‌شود و بر این اساس رتبه بندی دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی کشور را هر ساله انجام می‌دهد.
فاضل زاده اظهار داشت: با توجه به ماده ۹۳- در اجرای بند (۲۰) سیاست‌های کلی برنامه هفتم، تعداد دانشگاه‌های ایران با رتبه زیر ۵۰۰ در یکی از نظام‌های رتبه بندی بین المللی، باید به ۲۰ دانشگاه برسد.
در جدول ۱، وضعیت رتبه بندی دانشگاه‌های کشور با رتبه زیر ۵۰۰ در سطح جهانی نشان داده شده است.
جدول ۱. دانشگاه‌های ایران دارای رتبه زیر ۵۰۰
مهمترین اهداف رتبهبندی بین المللی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی
رئیس مؤسسه ISC به معرفی مهمترین اهداف رتبهبندی بین المللی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی پرداخت و گفت: تدوین سیاست‌های پژوهشی و فناوری در راستای رقابت بین‌الملل، تدوین نقشه راه به سمت جهانی شدن دانشگاه‌ها در تراز جهانی، مقایسه عملکرد دانشگاه‌ها با برترین دانشگاه‌های جهان، جذب اعضای هیات علمی بین المللی، بازاریابی جهت جذب دانشجویان بین المللی و همچنین کمک به دیپلماسی علمی و فناوری از مهمترین این اهداف است.
رتبه بندی کیو اس
وی ادامه داد: در رتبه بندی کیو اس ۲۰۲۵، تعداد ۹ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران حضور دارند. دانشگاه های صنعتی شریف با رتبه ۳۴۲، تهران با رتبه ۳۶۸، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۴۰۳ و علم و صنعت ایران با رتبه ۴۳۶ و صنعتی اصفهان با رتبه ۴۸۹ به ترتیب رتبه اول تا پنجم ایران را کسب کرده اند. همچنین دانشگاه‌های تبریز با رتبه ۵۵۲، شیراز با رتبه ۷۰۰-۶۹۱، شهید بهشتی با رتبه ۹۰۰-۸۵۱ و فردوسی مشهد با رتبه ۱۰۰۰-۹۵۱ دیگر دانشگاه‌های حاضر در این رتبه بندی هستند.
شاخص‌های مورد استفاده در رتبه بندی جهانی کیو اس ۲۰۲۵ در جدول ۲ نشان داده شده است.
جدول ۲. شاخص‌های رتبهبندی جهانی کیو اس ۲۰۲۵
با اینکه به لحاظ تعداد حضور، دانشگاه های کمتری از ایران در رتبه بندی کیو اس جضور دارند و به نسبت جامعه مورد بررسی رشد قبل ملاحظه ای نداریم ولی به صورت کلی کمینه رتبه بهتری را شاهد هستیم. جدول زیر این روند را نشان می دهد.
جایگاه ایران در سامانه رتبه بندی بین المللی کیواس
رتبه بندی تایمز
فاضل زاده ادامه داد: در رتبه بندی ۲۰۲۴ تایمز، ۷۳ دانشگاه (بعلاوه ۲ دانشگاه مؤسسه آموزش عالی دانش پژوهان و دانشگاه صنعت نفت که به عنوان Reporter آورده شده است) از جمهوری اسلامی ایران در رتبه بندی تایمز حضور دارند. در جدول ۴ معیارها و شاخص‌های رتبه بندی تایمز نشان داده شده است.
معیارها و شاخص های مورد استفاده در هر معیار
در این رتبه بندی دانشگاه‌های صنعتی شریف با قرار گرفتن در بازه رتبه‌ای ۳۵۰-۳۰۱ به عنوان رتبه اول جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۴ معرفی شده است.
وی افزود: در پایگاه رتبه بندی تایمز در سالهای ۲۰۱۲ الی ۲۰۱۴، از جمهوری اسلامی ایران تنها یک دانشگاه حضور داشت که در سال ۲۰۲۴ به ۷۳ دانشگاه رسیده است. (بعلاوه ۲ دانشگاه مؤسسه آموزش عالی دانش پژوهان و دانشگاه صنعت نفت نیز به عنوان Reporter آورده شده است). در این رتبه بندی دانشگاه‌های صنعتی شریف با قرار گرفتن در بازه رتبه‌ای ۳۵۰-۳۰۱ به عنوان رتبه اول جمهوری اسلامی ایران معرفی شده اند. همچنین، دانشگاه صنعتی امیرکبیر رتبه دوم، دانشگاه علم و صنعت ایران و تهران نیز مشترکا رتبه سوم را کسب کردند. تمام این چهار دانشگاه نسبت به سال گذشته، ارتقا رتبه داشته اند.
بدین ترتیب بهترین رتبه ایران که در سال گذشته ۴۰۰-۳۵۱ بوده است با ارتقا یک بازه‌ای به رتبه ۳۵۰-۳۰۱ ارتقا یافته است. جدول ۵ این روند حضور وکمینه رتبه جهموری اسلامی ایران را نشان می‌دهد.
بهترین رتبه کسب شده ایران در رتبه بندی‌های جهانی تایمز
رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۳
رئیس مؤسسه ISC در ادامه گفت: رتبهبندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه بندی‌های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می شود. این رتبه بندی برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بین‌المللی منتشر شد و از آن سال به بعد به‌طور سالانه به روز می‌شود.
معیار‌های رتبه بندی شانگهای
وی افزود: در رتبه بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۳ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شده اند که در این بین تعداد ۱۰ دانشگاه نیز از ایران حضور یافته اند. لازم به ذکر است حضور دانشگاه‌های ایران در این نظام رتبه بندی اولین بار با یک دانشگاه (دانشگاه تهران) در سال ۲۰۱۴ بوده است.
وی ادامه داد: در رتبه بندی سال ۲۰۲۳ دانشگاه تهران توانست با کسب رتبه در بازه ۵۰۰-۴۰۱ در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاه‌های ایران را از آن خود کند.
دانشگاه علوم پزشکی تهران در بازه رتبه ای ۶۰۰-۵۰۱ و دانشگاه صنعتی امیرکبیر در بازه رتبه ای ۷۰۰-۶۰۱ به ترتیب رتبه دوم و سوم ایران را کسب کردهاند.
در رتبه بندی سال ۲۰۲۳ دانشگاه تهران توانست با کسب رتبه در بازه ۵۰۰-۴۰۱ در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاه‌های ایران را از آن خود کند.
رتبه سایر دانشگاه‌ها در جدول زیر قابل مشاهده است.
جایگاه دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۳
فاضل زاده خاطرنشان کرد: به صورت کلی می‌توان گفت که در رتبه بندی جاری شانگهای متاسفانه شاهد افزایش حضور و ارتقای رتبه دانشگاه‌های کشور نبوده ایم. تعداد دانشگاه‌های کشور از ۱۱ دانشگاه در سال گذشته به ۱۰ دانشگاه رسیده است و دانشگاه تهران به عنوان دانشگاه اول ایران از بازه رتبه‌ای ۴۰۰-۳۰۱ به بازه رتبه‌ای ۵۰۰-۴۰۱ و دانشگاه علوم پزشکی تهران از بازه رتبه‌ای ۵۰۰-۴۰۱ به بازه رتبه‌ای ۶۰۰-۵۰۱ تنزل پیدا کرده است.
بهترین رتبه کسب شده ایران در رتبه بندی‌های جهانی شانگهای
رتبه بندی ISC
رئیس مؤسسه ISC گفت: رتبه بندی جهانی ISC (ISC world University rankings) یکی از نظام‌های رتبه بندی جهانی است که برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ توسط ISC و براساس تجربه ۱۰ ساله در رتبه بندی دانشگاه‌ها و به منظور مقایسه حرکت علمی و عملکرد دانشگاه‌های کشور در جهان اسلام و دنیا صورت گرفته است.
وی افزود: یکی از مهمترین دستاورد‌های رتبه بندی جهانی، ایجاد یک پایگاه داده از جزئیات کامل اطلاعات علمی و پژوهشی کشور‌ها و دانشگاه‌های تراز اول دنیا است که در نتیجه آن امکان برنامه ریزی و تهیه نقشه راه، به منظور دستیابی به اهداف و چشم انداز کشور و نیز دانشگاه‌های کشور در سطح بین المللی وجود خواهد داشت.
"رتبه بندی جهانی ISC" به منظور رتبه بندی دانشگاه‌های جهان در معیار‌های خود، مهمترین مأموریت دانشگاه ها که عبارتند از: پژوهش، آموزش، نوآوری و فعالیت‌های بین المللی را در نظر می گیرد و بر این اساس دانشگاه‌ها را مورد سنجش و ارزیابی قرار می دهد. نکته مهم در معیار‌های این رتبه بندی این است که بعد کیفی و کمی پژوهش هم زمان با هم مورد بررسی قرار می گیرند.
معیارها و شاخصها رتبه بندی رتبه بندی جهانی ISC
فاضل زاده ادامه داد: با گردآوری داده ها در مؤسسه ISC بدون خوداظهاری دانشگاه‌ها از سراسر جهان، پایگاه داده موثق و معتبری شکل گرفته که می‌توان از آن در جهت سیاست گذاریهای پژوهشی و بررسی موقعیت دانشگاه‌های ایران در سطح جهان استفاده نمود. "رتبه بندی جهانی ISC" میتواند نقش مهمی در سوق دادن دانشگاه‌های ایران به سمت دانشگاه های تراز جهانی داشته باشد.
در رتبه بندی جهانی ISC ۲۰۲۳، تعداد ۲۵۵۵ دانشگاه برتر از ۱۱۴ کشور و ۶ قاره دنیا وجود دارند.
از جمهوری اسلامی ایران ۶۹ دانشگاه در رتبهبندی جهانی ۲۰۲۳ ISC حضور دارند.
: رتبه دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه بندی جهانی ISC ۲۰۲۳
راهکار‌های ارتقا رتبه دانشگاه‌ها در رتبه بندی‌های جهانی
فاضل زاده در ادامه به بیان راهکار‌های ارتقا رتبه دانشگاه‌ها در رتبه بندی‌های جهانی پرداخت و گفت: امروزه رتبه بندی‌های دانشگاهی در سطح جهان به مقبولیت قابل توجهی رسیده اند و ذینفعان از اقشار مختلف از اعضای هیات رئیسه دانشگاه‌ها تا اعضای هیات علمی و دانشجویان و در سطوح بالاتر سیاستگذاران علم و فناوری از این رتبه بندی‌ها در اهداف متفاوتی بهره می‌برند.
وی ادامه داد: این رتبه بندی‌ها در سطح رتبه بندی ملی میتواند نشان دهنده قابلیت، نقاط ضعف و قوت دانشگاه‌ها در ابعاد مختلف و نیز میزان هم راستایی آنها با سیاست‌هایی باشد که کشور‌ها برای دانشگاه‌ها در نظر گرفتهاند. اما حضور دانشگاه ها در رتبه بندی‌ها در سطح بین المللی میتواند علاوه بر نشان دادن موقعیت دانشگاه‌ها در مقایسه با یکدیگر، در برقراری دیپلماسی علمی از جمله جذب اعضای هیات علمی بین المللی و جذب دانشجویان بین المللی و تدوین سیاست‌های پژوهشی در راستای رقابت بین الملل نیز به کار گرفته شود و مسیر حرکت به سمت جهانی شدن و تبدیل دانشگاه‌ها به دانشگاه‌های تراز جهانی را هموار کند.
رئیس مؤسسه ISC گفت: با توجه به این اهمیت می‌توان با بررسی روش شناسی نظام‌های رتبه بندی‌های معتبر و در نظر گرفتن شاخصها و معیار‌هایی که هر کدام به منظور ارزیابی دانشگاه‌ها در نظر می‌گیرند، به منظور حضور و ارتقا رتبه دانشگاه‌ها در این نظام‌ها برنامه ریزی‌های لازم را انجام داد.
فاضل زاده اظهار داشت: در سالهای اخیر، وزارت عتف علاوه بر جایگاه جهانی، بر اساس اسناد بالادستی و برنامه راهبردی نظام، بخشی از توجه خود را معطوف به سیاستگذاری و سرمایهگذاری برای اولویت‌های پژوهشی و فناوری نیاز محور کرده و کوشیده است تا پژوهشگران را به آفرینش علم بومی برای حل چالشها و نیاز‌های کشور هدایت کند. بالطبع، این بخش از تلاش‌های پژوهشگران، لزوما در آمار جهانی تولید علم و نظام‌های رتبه بندی بازتاب نمی یابد؛ لذا باید تلاش نمود که هم تولید علم بومی و هم جهانی هم راستا با یکدیگر رشد داشته باشند.
وی ادامه داد: حضور پژوهشگران پراستناد در دانشگاه‌ها به عنوان یک شاخص در برخی رتبه بندی‌های جهانی مانند شانگهای و ISC در نظر گرفته می‌شود، لذا تلاش در تدوین مقالات اثرگذار و همکاری‌های بین المللی میتواند در کسب این عنوان کمک کننده باشد. سیاست جذب پژوهشگران مطرح کشور‌های دیگر در سالهای اخیر در برخی از کشور‌ها از جمله عربستان سبب شده است که این کشور با استفاده از نام و آثار این پژوهشگران در بسیاری از زمینه ها از جمله پژوهشگران پراستناد، رتبه دانشگاهی در سطح بین المللی به رتبه های خوبی دست یابد. با اینکه این روش به صورت کلی پذیرفته شده نیست ولی می‌توان با برقراری دیپلماسی علمی در سطح پذیرفته شده و عرف جهانی از آن بهره برد.
رئیس مؤسسه ISC گفت: وزن زیادی از معیار‌های رتبه بندی در رتبه بندی‌هایی مانند کیو اس به نظرسنجی و بررسی شهرت دانشگاهی مربوط می‌شود. برقراری دیپلماسی و حضور در محافل علمی جهانی میتواند، علاوه بر ارائه چهره فرهنگی، مذهبی و تمدن چندهزار ساله، به افزایش نفوذ و عمق استراتژیک خود از طریق ارائه توانمندی های علمی خود بپردازد. تحقیقات علمی، برای برقراری دیپلماسی علمی میان کشور‌ها ضروری است. دیپلماسی علمی و فناوری فرآیندی است که طی آن دولت‌ها، اهداف، مواضع و منافع خود را در عرصه بین‌المللی در حوزه‌های علمی و فناوری به نمایش میگذارند، و میتواند در حل مسائل جهانی، همرسانی دانش و تقویت همکاری‌ها یا کاهش تنش‌های بین‌المللی اثربخش باشد. دیپلماسی علمی مولد قدرت نرم است که می تواند تاثیری ویژه بر وجهه ملی و شهرت کشور داشته باشد.
وی ادامه داد: برقراری دیپلماسی علمی در افزایش رویت پذیری آثار علمی، کسب استناد و افزایش اثرگذاری آنها بسیار تاثیرگذار باشد. این مورد در تمامی نظام‌های رتبه بندی به عنوان یک شاخص قوی و تاثیرگذار می‌باشد.
فاضل زاده در ادامه به موضوع انتشارات پرداخت و گفت: انتشاراتی که در مجلات چارک اول و یا مجلات معتبر ساینس و نیچر منتشر می‌شوند به عنوان آثار با کیفیت لحاظ می‌شوند که به عنوان شاخصی با اهمیت در نظام‌های رتبه بندی مانند شانگهای و ISC در نظر گرفته می‌شود این آثار در بیشتر مواقع شانس دریافت استناد بیشتری هم دارند. بر همین اساس دقت در انتخاب نشریه جدد منتشر کردن آثار پژوهشی میتواند شانس دریافت امتیاز در این شاخص را افزایش دهد.
وی افزود: همکاری با صنعت به عنوان ماموریت نسل سوم دانشگاه‌ها در نظام‌های رتبه بندی از جمله تایمز و ISC دیده شده است؛ لذا تحقق این امر علاوه بر اینکه سبب جریان یافتن جهت دانش دانشگاهی به سمت صنعت می‌شود و علم تئوری را علم کاربردی تبدیل می‌کند و در اقتصاد دانش بنیان نقش اساسی ایفا می‌کند، در ارتقای رتبه دانشگاه‌ها نیز میتواند موثر باشد که بدین منظور توسعه زیر ساخت‌های فناوری در دانشگاه‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.
وی در پایان گفت: در نهایت تامین بودجه‌های پژوهشی و فناوری برای تقویت زیرساخت ها و افزایش پژوهانه محققین در تحقق این امر بسیار مهم است.
انتهای پیام/
با استفاده مجدد از زبالههای زیستی:
تولید برق از مواد زائد گیاهان و جانوران امکان پذیر می‌شود
آیا سرفصل های درسی در مدارس و دانشگاه‌ها نیاز به بازنگری دارد؟