شهردار مشهد: مصوبات شورای عالی معماری و شهرسازی غیرقانونی است!

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا به نقل از اعتماد، مرتضوی معتقد است مصوبات شورای عالی معماری و شهرسازی که در راستای رسیدگی به تخلفات شهرداری مشهد تصویب شده‌اند غیرقانونی هستند و همین موضوع این مجوز را به او می‌دهد که همچنان چون گذشته به تکلیف خود عمل کند.
شورای شهر مشهد در یکصد و بیست و پنجمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر مشهد لایحه شهرداری مشهد در خصوص ابلاغیه اخیر شورای عالی شهرسازی و معماری کشور را مورد بررسی قرار داد و لایحه‌ای را به تصویب رساند که در آن آمده است: نظر به اینکه ابلاغیه‌های شورای عالی شهرسازی و معماری در چارچوب وظایف و اختیارات احصا شده، شورای مذکور در ماده ٢ قانون نیست، لذا شهرداری مشهد موظف است برابر طرح تفصیلی موجود به مردم پاسخگویی کند. همچنین در جای دیگری از لایحه آمده است: «مبتنی بر بند ٣٤ ماده ٧١ قانون شوراها و تبصره بند ٢٤ ماده ٥٥ قانون شهرداری‌ها، شهرداری موظف است نقشه‌های تفصیلی بلندمرتبه‌سازی و ضوابط مرتبط با آن را در اسرع وقت به شورای اسلامی شهر ارایه کند.»

رفتارها و سخنان اعضای شورای شهر و شهرداری در طول این مدت که شورای عالی شهرسازی پس از سال‌ها به مسائل تخلفات و قانون‌گریزی در این شهر ورود پیدا کرده این تصور را ایجاد می‌کند که دور زدن قانون در سطح مدیران شهری مشهد تبدیل به یک روال عادی و معمول شده است. اما این قانون‌گریزی و رفتارهای خارج از چارچوب این مدیران تبعاتی جبران‌ناپذیر هم در پی دارد.
مشهد این روزها تغییرات اجباری را تجربه می‌کند که گویی پا روی تمام هویت و تاریخ این شهر گذاشته‌اند. هرچند که مدیران شهری مشهد این را نمی‌پذیرند، هفته گذشته محمدرضا حسین‌نژاد، معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد در مورد رویکرد شهرداری این شهر در بافت تاریخی و موضوع هویت شهری مشهد گفت‌‌ که «رویکردی که در شورای چهارم و مدیریت جدید شهرداری در خصوص بافت پیرامونی حرم رضوی مطرح شده، این است که ما بتوانیم هویت فرهنگی و تاریخی و حضور مردم در اطراف بافت پیرامونی حرم را حفظ کنیم. بر این اساس لازم است که تغییراتی در نحوه تصمیم‌گیری‌ها ایجاد شود. حفظ میراث فرهنگی و بناهای تاریخی و موارد هویتی که در این محدوده قرار دارد و سرلوحه قرار دادن فرهنگ زیارت هدفی است که در حال حاضر در محیط پیرامونی حرم مورد نظر شورای چهارم و شهردار قرار دارد. اقداماتی که در گذشته در مورد خانه‌های تاریخی انجام شده بر اساس مصوبات کمیسیون ماده ٥ و مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری بوده و بعید به نظر می‌رسد مدیریتی در شهر بخواهد به میراث فرهنگی بی‌توجهی کند. اگر هم در اثر نزولات جوی و ترکیدگی لوله یا سایر مسائل تخریبی صورت گرفته باشد باید کارشناسان برای مرمت و حفظ بناهای تاریخی ورود پیدا کنند و نسبت به نگهداری میراث باارزش فرهنگی کشور و منطقه تلاش کنند.»

الگوی شهرسازی مشهد، مکه و مدینه است
در راستای بررسی وضعیت بافت تاریخی مشهد و عملکرد شهرداری در این منطقه سید محمد بهشتی، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی در نشستی نکات قابل تاملی را مطرح کرد که نشان از وخامت وضعیت شهری مشهد دارد. سید محمد بهشتی در این نشست گفت: «در دهه‌های اخیر، شهر‌هایی که شرایط مستعدی برای اتفاق‌هایی نظیر مشکلاتی که برای بافت تاریخی مشهد ایجاد شده، داشته‌اند به شکل توفنده‌ای در معرض این رخداد‌ها واقع شده‌اند. ظاهر امر این گونه است که همه قصد دارند با نیت خیر نیازهای امروزی زوار در شهرهای زیارتی را به بهترین نحو پاسخ دهند و با توجه به ازدیاد جمعیت زوار و با افزایش درخواست‌های آنان، این کمک‌ها گویی افزایش می‌یابد اما اتفاقی که امروز رخ داده این است که در بعد نظری، الگوی مدیران شهری مشهد، مکه و مدینه است اما در بعد عملی الگوی‌شان جایی مانند دوبی است. به نظر می‌رسد در این کشور قصد نابودی همه آثار تاریخی را دارند همانطور که وهابی‌ها شواهد تاریخی مکه و مدینه را از بین برده‌اند، کوچه بنی هاشم یکی از این شواهد است که این روزها کمتر اثری از آن باقی مانده است.»

بهشتی در این نشست با مقایسه الگویی که در مشهد در حال اجراست با الگویی که در عربستان اجرا شده است، گفت: «مسجد الحرام این روزها در موقعیتی قرار گرفته است که برج‌های بلند مرتبه بسیاری آن را احاطه کرده‌اند و برای عده بسیاری از مردم که در آن برج‌ها حضور دارند، کعبه زیر پای‌شان قرار دارد، انگار حرمتی برای این فضای مقدس قایل نیستند و نگاه‌شان صرفا تجاری است. عربستان اگر تحت فشار افکار عمومی مسلمانان نبود چه بسا تا به حال اثری از مقبره پیامبر هم باقی نگذاشته بود.»

بهشتی با اشاره به اتفاقاتی که در محدوده حرم رضوی در حال وقوع است، گفت: «جنبه دیگر این است که بالاخره با وجود همه دخل و تصرف‌ها زوار در حال رفت و آمد هستند و در نهایت به نظر می‌آید سوداگران تلاش می‌کنند که از این رفت و آمدها کاسبی کنند و هرچه می‌توانند به این مکان مقدس نزدیک‌تر شوند تا درآمد بیشتری کسب کنند. مردم در این شهر سازشان را بر مفهوم زیارت کوک کرده‌اند و شهر به صورت کالبدی برای مناسک زیارتی شکل گرفته است. اتفاقی که افتاده است، اتفاق تلخی است حتی اگر مسیر اصلاح نیز طی شود، باز هم زخم عمیقی به جای مانده است. هرچند که امید پابرجاست و به دلیل حرم مطهر امام رضا (ع) و زایران ایشان جریان زیارت همیشه مقدم خواهد بود اما آیندگان از نسل ما به بدی یاد خواهند کرد زیرا زخمی که به جای مانده خود سند این است که چه دورانی بر این شهر گذشته است.»
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی در بخشی از صحبت‌هایش به تخلفات صورت گرفته توسط شهرداری و شورای شهر مشهد اشاره کرد و گفت: «مشهد متعلق به شورای شهر و شهرداری مشهد نیست بلکه متعلق به همه جهان اسلام و شیعیان ایران است، رضایت خاطر این افراد باید جلب شود نه اینکه در پشت درهای بسته تصمیم‌گیری شود و اتفاقاتی رخ دهد که حتی خلاف قوانین و مقررات یک شهر کوچک است. باید توجه کرد که مفهوم زیارت مفهوم اعتقادی برای شیعیان است و شهرهای زیارتی به اعتبار جریان زیارت شکل گرفته است هر چند که سکونت، داد و ستد، رفت و آمد و خدمات در آن شهر وجود داشته باشد اما شاکله اصلی زیارت است و رفتارها و فرهنگ متاثر از این مفهوم در بازارها و نقاط مختلف مشهد شکل گرفته است.»
صحبت‌های بهشتی در این نشست واکنش‌هایی را از سوی نمایندگان شورای شهر مشهد در پی داشت، از جمله اینکه محمد کمال سروی‌ها نایب‌رییس شورای اسلامی شهر مشهد درباره اظهارات سید محمد بهشتی رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی گفت: «در طی دو و نیم سال گذشته بیشترین همکاری با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صورت گرفت برای نمونه شهرداری مشهد با ورود خود معضلات منطقه توس را حل کرد و از طرفی در حالی که بر اساس توافقنامه باید موزه واقع در کوهسنگی در صورت عدم پایان ساخت در زمان مقرر به شهرداری مشهد سپرده می‌شد اما با همکاری و کمک به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این مشکل را نیز برای آنها حل کردیم. در اطراف حرم رضوی نیز هر مکانی که میراث فرهنگی و گردشگری به ما اعلام کرد نباید تخریب شود، شهرداری منازل مدنظر را بازسازی کرد تا به عنوان موزه و گنجینه‌ای گران ‌بها جزیی از هویت شهر مشهد حفظ شوند اما مکان‌‌هایی که ثبت فرهنگی نشده شهرداری مشهد تملک کرده و طرح نوسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی را اجرا کرده است.»

سروی‌ها ضمن اینکه بهشتی را مدیری ضعیف خطاب کرد صحبت‌های او را دور از شان دانست و گفت: «با این تفاسیر بیانات محمد بهشتی دور از شأن بود و ادبیاتی که وی در مورد شورای شهر و مدیریت شهری مشهد استفاده کرد، بسیار زشت و زننده بود زیرا شورای چهارم و شهرداری مشهد بر اساس منویات مقام معظم رهبری طی دو و نیم سال گذشته فعالیت کردند و به گفته امام‌جمعه مشهد شیب خدمتی در شهر تغییر یافته و شهردار خدوم مشهد در طی این سال‌ها به اعتقاد مردم و کارشناسان، زیرساخت‌های شهر مشهد را برای نسل امروز و آینده توسعه داده و اقدامات فرهنگی فراوانی در شهر انجام شده اما متاسفانه به جای تقدیر این گونه با ادبیات زشت به مدیریت شهری و شورای شهر مشهد اهانت می‌کنند. ما به بیانات یک مدیر ضعیف همکاری خود را با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قطع نمی‌کنیم زیرا این سازمان را جزیی از نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران می‌دانیم.»