شناسایی فرصت‌های کسب‌وکار در رویداد پیاده‌روی اربعین

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، ارزیابی عناصر مختلف رویداد پیاده‌روی اربعین (با دید گردشگری مذهبی) در مسیر‌های مختلف آن، امری ضروری است؛ زیرا این ارزیابی، تخصیص مناسب منابع را در پی خواهد داشت. این رویداد می‌تواند یکی از نیرو‌های اصلی تأثیرگذار بر بهبود و توسعه اقتصادی استان ایلام باشد؛ از سوی دیگر، امروزه مدیریت زنجیره ارزش به‌مثابه یکی از مبانی زیرساختی پیاده‌سازی کسب‌وکار در دنیا مطرح شده است.

همایون مرادنژادی (دانشیار گروه کارآفرینی و توسعۀ روستایی دانشگاه ایلام) و همکارانش در دانشگاه ایلام در پژوهشی کاربردی با عنوان «شناسایی فرصت‌های کسب‌وکار زنجیره ارزش رویداد پیاده‌روی اربعین امام حسین (ع) در استان ایلام» به بررسی و شناسایی فرصت‌های کسب‌وکار زنجیره ارزش در رویداد پیاده‌روی اربعین امام حسین (ع) در استان ایلام پرداخته‌اند.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی و شناسایی فرصت‌های کسب‌وکار توسعه زنجیره تأمین در رویداد پیاده‌روی اربعین امام حسین (ع) در استان ایلام بود. زنجیره تأمین و مدیریت آن در هر سازمانی برای برقراری ارتباطی مناسب و باکیفیت بین وظایف مهم آن سازمان با فرایند کسب‌وکار، هماهنگ و یکپارچه است؛ به بیانی در این زمینه در فرایند زنجیره تأمین، مدیر فقط به فکر کسب‌وکار و فعالیت‌های سازمان خود در مسیر کسب‌وکار است. تمامی فعالیت‌های جریان تولید محصول شامل تأمین‌کنندگان مواد اولیه، عملیات ساخت، توزیع بین مشتریان، بازگشت و حتی بازیافت محصول در حوزه زنجیره تأمین قرار می‌گیرد. البته در این بین (از تولید تا مصرف) فرصت‌های مختلفی برای بروز ایده‌ها و نوآوری‌های مختلف به وجود خواهد آمد که درنهایت به کسب‌وکار منجر خواهد شد و به افراد مختلف بستگی دارد که از آن فرصت‌ها چگونه استفاده کنند.

بیشتر بخوانید

میعادفر مطرح کرد؛

دستاوردهای پژوهشی چراغ راه عوامل اجرایی حوزه سلامت در اربعین

با توجه به هدف اصلی پژوهش، پرسش اصلی اینگونه مطرح شده است: «فرصت‌های کسب‌وکار توسعه زنجیره تأمین در رویداد پیاده‌روی اربعین امام حسین (ع) در استان ایلام کدام‌اند؟»

براساس نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، پاسخگویان فرصت فرهنگی‌مذهبی را یکی از مهم‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در رویداد اربعین برای ساکنان مناطق شمالی استان ایلام بیان کرده‌اند. این فرصت در کنار سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری و نه به‌صورت مستقل، زمینه‌ساز بهبود زنجیره ارزش گردشگری در رویداد اربعین است؛ به بیان دیگر، درواقع این فرصت، خود دروازه‌ای برای رفتن به فرصت‌های دیگر نیز خواهد بود. این فرصت به‌صورت نمود‌هایی از فرهنگ غذا‌های محلی و استفاده از نماد‌های کاملاً بومی مانند بهره‌گیری از سیاه‌چادر به‌منظور اسکان موقت و استراحت زائران در مسیر‌های خارج از روستا و شهر، لباس‌های محلی (زنان و مردان) و به‌کارگیری ظروف و ملزومات پذیرایی بومی نشان داده شده است. این امر نشان می‌دهد نمود فرهنگ مادی منطقه پژوهش خود در کنار سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری به شکل ناملموس عمل می‌کند و در خلق و تداوم زنجیره ارزش گردشگری اربعین اثرگذار است.

بیشتر بخوانید

پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار می‌کند؛

نشست علمی نظریه زیست جهان اربعین

سال‌های پیش از وقوع رویداد اربعین، استان ایلام برای بسیاری از مردم ایران ناشناخته بود. به‌دنبال گسترش رویداد اربعین و افزایش شمار متقاضیان و زائران، این استان به‌ویژه مرز مهران با برند کربلا شناخته شد

علاوه بر فرهنگ مادی و عینی ساکنان منطقه مدنظر، وجود یادمان‌ها و موزه‌های مختلف جنگ و فرهنگ مقاومت به شکل سیار در مسیر‌های تردد زائران، یادآور فرهنگ مقاومت و جانفشانی مردم این منطقه بوده و سبب تقویت اعتماد بین زائران و مردم محلی و احترام متقابل شده است. کریم‌زاده و همکاران (۱۳۹۳) نیز ازجمله فرصت‌های کارآفرینی در بخش گردشگری نواحی روستایی را عوامل فرهنگی بیان کرده‌اند.

از دیگر نتایج این پژوهش، اهمیت فرصت برندسازی مکانی است. در سال‌های پیش از وقوع رویداد اربعین، استان ایلام برای بسیاری از مردم ایران ناشناخته بود. به‌دنبال گسترش رویداد اربعین و افزایش شمار متقاضیان و زائران، این استان به‌ویژه مرز مهران با برند کربلا شناخته شد. این برند سبب شناخت مکان ایلام برای بیشتر مردم شد. پیرو آن و پس از گذشت سال‌ها از جریان اربعین، استان ایلام با بعضی از کالا‌ها و محصولات شهرت بیشتری یافت؛ محصولاتی که در پذیرایی‌ها استفاده شد و زائران از آنها استقبال کردند. زائران اربعین به تولید برنج عنبربو در بعضی نقاط استان واقف شدند؛ همچنین بسیاری از زائران به استفاده از عسل طبیعی منطقه، روغن حیوانی و... و خرید آنها مبادرت کردند. وجود کالا‌ها و محصولات یادشده در کنار عنوان «ایلام، عروس زاگرس» سبب عمیق‌ترشدن شناخت از این مکان شده است؛ بنابراین برندسازی‌های مکانی تعمدی در رویداد اربعین، ازجمله مهم‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری مؤثر بر زنجیره ارزش گردشگری در این روز‌ها هستند.

بیشتر بخوانید

نتایج آخرین نظرسنجی ملی درباره مشارکت مردم در مراسم محرم ۱۴۰۲

همچنین با توجه به ورود و خروج تعداد زیادی از زائران در روز‌های اربعین و ضرورت تأمین مواد غذایی مانند گوشت و نان برای آنها، ازجمله فرصت‌های زمینه‌ساز کسب‌وکار و درآمدزایی ساکنان منطقه، فرصت پذیرایی و میهمان‌نوازی است. در این منطقه دسترسی کمّی و کیفی به دام و طیور وجود دارد و به همین منظور بسیاری از روستا‌ها و مناطق شهری مسیر تردد زائران، فرصت لازم را برای پذیرایی و تأمین وعده‌های غذایی زائران در اختیار دارند؛ علاوه بر این با توجه به الگوی مصرف و سبد غذایی ایرانی و همچنین ذائقه بیشتر مردم ایران، بیشتر زائران به مصرف گوشت تازه به‌صورت کباب در مکان‌های مناسب و مطلوب پذیرایی موجود در تمامی نقاط روستایی و شهری مسیر تردد تمایل دارند؛ بر این اساس در سال‌های اخیر و به‌دنبال گسترده‌شدن رویداد اربعین، بسیاری از ساکنان روستا‌ها و نقاط شهری مسیر به تأمین غذا (به‌ویژه کباب) برای زائران اقدام کردند. این امر سبب ایجاد مکان‌ها و سازه‌های سیار زیادی شده که خود ازجمله عوامل مهم اثرگذار بر زنجیرة تأمین گردشگری در روز‌های اربعین است. توسلی حجتی و بیجه کشاورزی (۱۳۹۴) نیز در پژوهش خود، شاخص مراکز پذیرایی برند را ازجمله فرصت‌های سرمایه‌گذاری مؤثر بر ارزیابی زنجیرة تأمین گردشگری دانسته و آن را مؤثر فرض کرده‌اند.

براساس نتایج به‌دست‌آمده، پیشنهاد‌های زیر ارائه شده است:

استقرار سرویس‌های بهداشتی سیار به تعداد زیاد در ابتدای شهرک شباب و در روستا‌های شهرستان چرداول، شهرستان سیروان، ابتدا و انتهای شهرستان ایلام و در مناطق منتهی به شهرستان مهران به‌منظور کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از استفاده از طبیعت به‌منظور اجابت مزاج؛ راه‌اندازی غرفه‌های فرهنگی‌مذهبی با هدف معرفی شهرستان چرداول و صنایع دستی مرتبط با آن در روز‌های اربعین در محل نزدیک به پمپ بنزین شباب- باغله؛ بهره‌گیری از تابلو‌ها و علائم اجاره مسکن، استراحتگاه و جای خواب امن به‌منظور خوانایی امر؛ استقرار پمپ‌بنزین‌های سیار در مکان‌های مناسب در شهرستان‌های چهارگانه به‌منظور مختل‌نشدن فعالیت مردم منطقه و کاهش ترافیک در جایگاه‌های سوخت‌رسانی و مدیریت درگیری‌ها و نزاع‌های بین زائران و همچنین زائران و ساکنان بومی؛ فراهم‌آوردن شرایط لازم به‌منظور استقرار واحد‌های پذیرایی و خدماتی در شهرستان سیروان (در مکان شناخته‌شده به‌مثابه کارخانه سیمان)؛ استقرار واحد‌های سیار بهداشت و درمان به‌منظور کنترل ورود بیماری‌ها به کشور و همچنین خدمات‌رسانی به زائران با بهره‌گیری از اشتغال موقت نیرو‌های مردمی.