«یادگیری معکوس» راهی به سوی برگزاری کلاس‌های هوشمندتر

به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، یادگیری معکوس (Flipped Learning) یک روش آموزشی است که در آن نقش‌های سنتی معلم و دانش‌آموز تغییر می‌کند.

در این روش، مطالب آموزشی به‌صورت ویدئوها، پادکست‌ها یا منابع دیگر، پیش از کلاس به دانش‌آموزان ارائه می‌شود تا آنها بتوانند در خانه این مطالب را مشاهده کنند. در نتیجه، زمان کلاس به فعالیت‌های عملی، حل مسائل، بحث‌های گروهی و تعاملات بیشتر اختصاص می‌یابد.

از مزایای یادگیری معکوس می‌توان به افزایش تعاملات فعال در کلاس، انعطاف‌پذیری در یادگیری، توسعه مهارت‌های خودمدیریتی و بهبود درک مفاهیم اشاره کرد.

در این روش دانش‌آموزان به جای گوش دادن منفعلانه به سخنرانی، در کلاس به فعالیت‌های تعاملی مشغول می‌شوند. علاوه بر این دانش‌آموزان می‌توانند با سرعت، خودشان مطالب را مرور کنند و در صورت نیاز به بخش‌هایی از محتوا چندین بار رجوع کنند.

یادگیری معکوس همچنین به دانش‌آموزان کمک می‌کند که مسئولیت بیشتری برای یادگیری خودشان بپذیرند و با اختصاص زمان کلاس به تمرین و بحث، دانش‌آموزان می‌توانند بهتر مفاهیم را درک کنند و مشکلات خود را با کمک معلم و همکلاسی‌ها خود حل کنند.

چالش‌های یادگیری معکوس چیست؟

البته این روش نیز مانند بسیاری از روش‌ها، چالش‌های خود را دارد. دسترسی به فناوری یکی از این چالش‌ها است. نیاز به دسترسی به اینترنت و دستگاه‌های مناسب برای مشاهده مطالب آموزشی در خارج از کلاس وجود دارد. همه دانش‌آموزان به اینترنت پرسرعت و دستگاه‌های الکترونیکی مناسب دسترسی ندارند که این موضوع می‌تواند مانع بزرگی برای اجرای موفق یادگیری معکوس باشد.

مسئله تغییر فرهنگ آموزشی نیز وجود دارد که در ان هم معلمان و هم دانش‌آموزان ممکن است نیاز به زمان داشته باشند تا با این روش جدید سازگار شوند. برخی از معلمان و دانش‌آموزان ممکن است در برابر تغییر از روش‌های سنتی به روش‌های جدید مقاومت کنند. نکته مهم دیگر نیز این است که معلمان باید مهارت‌های لازم برای تولید محتوای آموزشی جذاب و مدیریت کلاس‌های تعاملی را کسب کنند.

آموزش معلمان، پشتیبانی فنی، تدریس تدریجی از جمله راهکارهایی برای موفقیت در یادگیری معکوس هستد. برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای معلمان جهت آشنایی با روش‌ها و ابزارهای یادگیری معکوس نیاز است. فراهم کردن زیرساخت‌های لازم از جمله اینترنت پرسرعت و دستگاه‌های مناسب برای دانش‌آموزان نیز از دیگر موارد ضروری است.

به‌کارگیری یادگیری معکوس به‌صورت تدریجی و ترکیبی با روش‌های سنتی از روش‌هایی است که سبب می‌شود تا دانش‌آموزان و معلمان به آن عادت کنند. یادگیری معکوس می‌تواند تحول بزرگی در سیستم آموزشی ایجاد کند و با ایجاد فضای تعاملی و فعال، به بهبود کیفیت آموزش کمک کند. البته مزایای این روش تدریس و یادگیری از چالش‌های آن بیشتر است. تعامل و مشارکت فعال، فعالیت‌های کلاسی متنوع و بازخورد آنی از مزایای این روش هستند.

معلمان می‌توانند زمان کلاس را برای کارهای گروهی، پروژه‌های تعاملی، بازی‌های آموزشی و دیگر فعالیت‌های عملی استفاده کنند که باعث می‌شود دانش‌آموزان به طور فعال در یادگیری شرکت کنند.

از سوی دیگر دانش‌آموزان می‌توانند فورا از معلمان و همکلاسی‌هایشان بازخورد دریافت کنند و در صورت وجود ابهام، همان لحظه مشکلات خود را برطرف کنند. سرعت یادگیری فردی نیز از دیگر فواید این روش است. هر دانش‌آموز می‌تواند با سرعت خودش مطالب را یاد بگیرد. برخی ممکن است نیاز به تکرار و مرور بیشتری داشته باشند، در حالی که دیگران به سرعت پیشرفت می‌کنند.

دانش‌آموزان می‌توانند از منابع مختلف آموزشی مثل ویدئوها، مقالات، پادکست‌ها و دیگر موارد استفاده کنند که این امر به آن‌ها کمک می‌کند تا مطالب را از زوایای مختلف درک کنند.

مسئولیت‌پذیری و مهارت‌های تحقیق و جستجو این روش سبب توسعه مهارت‌های خودمدیریتی نیز می‌شود. دانش‌آموزان باید مسئولیت یادگیری خود را بپذیرند و زمان خود را برای مطالعه و تمرین به خوبی مدیریت کنند.دانش‌آموزان با جستجوی منابع و اطلاعات بیشتر درباره موضوعات مختلف، مهارت‌های تحقیق و جستجو را توسعه می‌دهند.

با چه روش‌هایی می‌توان با یادگیری معکوس بهتر آشنا شد؟ 

برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای معلمان تا با روش‌ها، ابزارها و استراتژی‌های یادگیری معکوس آشنا شوند. معلمان می‌توانند تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و از بهترین روش‌ها و تکنیک‌ها استفاده کنند.

مدارس می‌توانند با فراهم کردن دستگاه‌های الکترونیکی مناسب برای دانش‌آموزان، مشکل دسترسی را حل کنند.ارائه پشتیبانی فنی مداوم برای حل مشکلاتی که ممکن است در طول استفاده از فناوری رخ دهد.

استفاده از روش‌های ترکیبی نیز از دیگر روش‌های مناسب برای آشنایی با این روش یادگیری است.در مراحل ابتدایی می‌توان از ترکیب روش‌های سنتی و یادگیری معکوس استفاده کرد تا معلمان و دانش‌آموزان به تدریج با این روش جدید سازگار شوند. انجام ارزیابی‌های مداوم از فرآیند و نتایج یادگیری معکوس تا نقاط قوت و ضعف آن شناسایی شده و بهبود یابد.

یادگیری معکوس اگر به درستی پیاده‌سازی شود، می‌تواند به بهبود کیفیت آموزش، افزایش مشارکت دانش‌آموزان و توسعه مهارت‌های آنان کمک شایانی کند. این روش نیازمند تغییرات فرهنگی، فنی و آموزشی است که با برنامه‌ریزی و پشتیبانی مناسب قابل دستیابی است.

کدام کشورها از یادگیری معکوس استفاده می‌کنند؟

روش یادگیری معکوس در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی در بسیاری از کشورها به کار گرفته می‌شود. این روش ابتدا در ایالات متحده آمریکا معرفی شد و سپس در کشورهای مختلفی از جمله کانادا، استرالیا، بریتانیا، فنلاند، ژاپن و کره جنوبی به کار گرفته شد. یادگیری معکوس در ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است و هم اکنون در برخی از مدارس و دانشگاه‌ها از این روش استفاده می‌شود.