کاهش سن مصرف روانگردان «گُل»/ از اضطراب‌های مقاوم به درمان تا توهمات بی‌پایان!

سعید صفاتیان پژوهشگر و تحلیلگر اعتیاد در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهار کرد: بحث مواد روانگردان و مصرف آن یک موضوعی است که از سال‌ها پیش در همه جای دنیا و از جمله در ایران هم وجود داشته است.

وی تصریح کرد: «حشیش» یکی از مواد روانگردانی است که از گذشته تاکنون در ایران خیلی معروف بود و در طول ۱۰ تا ۱۲ سال گذشته ماده روانگردان دیگری که از مشتقات حشیش است و خیلی‌ها و از جمله خیلی از مسئولان می‌شنوم که به اشتباه آن را جزء مواد مخدر می‌دانند، ورود ماده روانگردانی به بازار به نام گل است.

این پژوهشگر و تحلیلگر اعتیاد خاطرنشان کرد: مواد مخدر و مواد روانگردان با یکدیگر خیلی فرق می‌کنند و بالتبع عوارض مصرف آنها هم با هم متفاوت است.

صفاتیان یادآور شد: گل خود ِ حشیش و یک ماده روانگردانی است که سوداگران مرگ در اثر تغییراتی که روی حشیش ایجاد کرده‌اند به وجود آمده است و البته ماده اولیه گل یعنی (دلتا، تی‌اچ‌سی) چند برابر حشیش است و اثرات مخرب بیشتری نسبت به حشیش دارد.

وی اضافه کرد: اوایلی که روانگردان گل وارد بازار شد، به دلیل گرانی و ناشناخته بودن آن مصرف کنندگان آن را افرادی که وضعیت مالی خوبی داشتند شامل می‌شد، اما در حال حاضر دیگر آن شرایط را ندارد و در همه جای کشور چه در شهرها، روستاها، نقاط دورافتاده و فقیرنشین و ... فرقی ندارد و مشتریان خاص خود را دارد.

این پژوهشگر و تحلیلگر اعتیاد تاکید کرد: متاسفانه سن مصرف روانگردان گل خیلی پایین آمده است و امروزه در خیلی از پارک‌ها، مدارس و ... به راحتی قابل دسترس است و می‌بینیم که رنج سنی مصرف کنندگان این ماده روانگردان به ۱۴ تا ۱۵ سال رسیده است.

عملکرد ضعیف دستگاه‌های اجرایی در حوزه پیشگیری!

صفاتیان اضافه کرد: پایین آمدن سن مصرف کنندگان روانگردان گل و مشابه آن، نشان دهنده ضعف عملکرد دستگاه‌های اجرایی و متولی پیشگیری از اعتیاد مثل ستاد مبارزه با مواد مخدر، صدا و سیما، سازمان بهزیستی، آموزش و پرورش در حوزه پیشگیری است.

وی تصریح کرد: امروزه همچنین مصرف روانگردان گل در دختران کم سن و سال ۱۴ تا ۱۵ ساله و برخی از زنان جوان افزایش پیدا کرده است و در حالی که مثلا تا ۱۵ الی ۲۰ سال پیش با چنین شرایطی مواجه نبودیم.

این پژوهشگر و تحلیلگر اعتیاد خاطرنشان کرد: متاسفانه امروز شاهد حضور دختران نوجوان در بین سایر گروه‌های مصرف کننده روانگردان گل هستیم و یک خرده فرهنگ به وجود آمده است که مصرف این ماده روانگردان فقط مختص مردان نیست و زنان و دختران در سن پایین هم از آن استفاده می‌کنند.

صفاتیان یادآور شد: عوارض مصرف روانگردان گل هم موارد کوتاه مدت و هم بلند مدت را دربرمی‌گیرد و یک سری عوارض جسمی مثل عوارض جسمی (عوارض تنفسی، قلب و ریه) دارد و باید بگویم که عوارض جسمی این ماده روانگردان هم در کوتاه مدت ظاهر شده و در مصرف دراز مدت تشدید می‌شوند، اما عوارض روانی مصرف روانگردان گل بسیار نگران کننده‌تر از عوارض جسمی آن است.

وی تاکید کرد: اضطراب‌های مقاوم به درمان، افسردگی، احساس گناه، ایجاد یک شخصیت ضد اجتماعی، اختلال شخصیت و ایجاد بدبینی، احساس پوچی کردن و ایجاد یک نوع توهمات آسیب زننده به فرد مصرف کننده از جمله عوارض مصرف روانگردان گل هستند.

این پژوهشگر و تحلیلگر اعتیاد تصریح کرد: بین مصرف کنندگان روانگردان گل توهماتی مثل رویا پردازی‌های غیر واقعی، دیدن اشخاص و افرادی که وجود خارجی ندارند و شنیدن صدای آنها و همچنین عدم تشخیص مسافت و ارتفاع پیش رویشان و پریدن ارتفاع زیاد و سایر افراط و تفریط‌هایی که موجب آسیب به خود یا اطرافیانش می‌شوند، بسیار زیاد به چشم می‌خورد.

روند طولانی و خسته کننده روان‌درمانی مصرف کنندگان گل

صفاتیان اضافه کرد: از بین رفتن ثبات شخصیتی نوجوانان مصرف کننده روانگردان گل خیلی برای جامعه خطرناک است؛ چون این قبیل افراد نمی‌توانند ثباتی در زندگی و روابط خود داشته باشند و رفتار‌های پرخطر زیادی از آنها سر می‌زند.

وی تاکید کرد:، چون گل از خانواده مواد روانگردان محسوب می‌شود، داروی خاصی برای درمان آن وجود ندارد و باید خلاف مخدر‌ها مثل تریاک یا هروئین که درمان دارویی کمک کننده در زمان ترک دارند، در هیچ جای دنیا برای ترک این ماده روانگردان هیچ دارویی کارایی ندارد و تبلیغات مرتبط با درمان مصرف کنندگان روانگردان گل کذب است و صحت ندارد و هیچ سازمان رسمی، بهداشتی و علمی در جهان تا کنون برای درمان اعتیاد حشیش یا گل این قبیل درمان‌ها را تایید نکرده و تا کنون دارویی برای درمان این مدل از اعتیاد کشف نکرده است.

این پژوهشگر و تحلیلگر اعتیاد خاطرنشان کرد: کار روان‌درمانی مصرف روانگردان گل طولانی بوده و حداقل ۳ تا ۴ ماه طول می‌کشد و این روند طولانی هم برای خانواده‌ها و هم برای خود فرد مصرف کننده سخت است و اغلب مصرف کنندگان گل درمان خود را نیمه کاره رها می‌کنند و مصرف دوباره را در پیش می‌گیرند.

صفاتیان یادآور شد: یک قانونی در مورد مصرف انواع موادمخدر و مواد روانگردان وجود دارد و آن این است که فرد مصرف کننده هر نوع ماده مخدر یا روانگردانی در نخستین گام میزان مصرف خود را افزایش می‌دهد و پس از آن هم با افزایش مصرف نشئگی مورد نظر را کسب نمی‌کند، نوع ماده مصرفی خود را تغییر می‌دهد تا بتواند به مصرف ادامه بدهد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر اغلب دختران و پسران مصرف کننده روانگردان گل، در میهمانی‌ها اولین بار مصرف این ماده را تجربه کرده‌اند و به دلیل سرخوشی اولیه‌ای که از مصرف نخستین بار به دست می‌آورند به مصرف گل ادامه داده و در نتیجه معتاد می‌شوند.

این پژوهشگر و تحلیلگر اعتیاد خاطرنشان کرد: مصرف هر نوع ماده روانگردان یا موادمخدر دلایل متعدد شخصی، خانوادگی و اجتماعی در افراد مختلف دارد و شاید حدود ۲۰۰ عامل در این میان در گرایش فرد به مصرف مخدر‌ها و روانگردان‌ها دخیل باشند.

صفاتیان اضافه کرد: تحقیقات در ایران نشان می‌دهد که عوامل اصلی گرایش مصرف‌کنندگان روانگردان گل شامل مواردی، چون کنجکاوی، لذت جویی، ناامیدی و پس از آن در دسترس بودن این ماده روانگردان است.

وی تاکید کرد: نوجوانان و جوانانی که در خانواده‌ای با وجود پدر یا مادر معتاد زندگی می‌کنند، یا روابط عاطفی خوبی در خانواده حاکم نیست، فرزندان خانواده‌های بیش از حد کنترل‌گر و برعکس آن والدین بی‌خیال، بیش از سایران در معرض خطر و آسیب هستند و در جهت جلوگیری از ابتلای آنها به مصرف موادمخدر و روانگردان‌ها به مراقبت بیشتری نیاز دارند.