خوشحالم صدای رنج کشیده‌ها هستم/ روایتی براساس واقعیت در یک نمایش

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نمایش «صدا‌هایی ورای تاریکی»، اثری از آریل دورفمن است که این روزها، با کارگردانی امیرحسین حریری کاشانی، در سالن اصلی تالار مولوی تهران به روی صحنه رفته است و روز‌های پایانی اجرا را پشت سر می‌گذارد. در خلاصۀ داستان این نمایش آمده است: «این اثر بیانگر این نکته است که همواره کسانی هستند که آگاهانه خودشان را قربانیِ دیگری می‌کنند. آنها نقطه‌ای را در تاریکی روشن نگاه می‌دارند و امید به زیستن مسالمت‌آمیز را به دیگری یادآوری می‌کنند. اگر بپذیریم غایت تئاتر صرفاً خلق یک متن ایدئولوژیک، سیاسی، روانشناختی یا یک متن ادبی نیست، به این باور می‌رسیم که به تعبیری پس از زیباشناسی، غایت معناییِ تئاتر و در نهایت ادبیات «کاوش در هستی فراموش شده‌ی انسانی» و جست‌و‌جوی «امکاناتِ انسان» برای مقاومت علیه نابودی هستی است.»

بیتا جمالی بازیگر نمایش «صداهایی ورای تاریکی» در گفت‌وگو با آنا گفت: من خرسند هستم که در این اثر نمایشی صدای کسانی هستم که رنجی را متحمل شده‌اند، رنج زمانی می‌تواند مثبت باشد که ما نسبت به آن عملکردی داشته باشیم.

وی با بیان این نکته که تحصیلات خویش را در رشتۀ کارگردانی نمایش در دانشگاه به پایان رسانده، امیرحسین حریری ، به عنوان یکی از اساتید وی در رشتۀ کارگردانی نمایش مستند در دانشگاه بوده و از این نقطه، آشنایی او با کارگردان این نمایش رقم خورده است، گفت: برای من کارکردن در یک نمایش مستند، ارزش بسیار والایی دارد، به این علت که متن مستند، بر اساس واقعیات جامعه به رشتۀ تحریر در آمده است.

وی که سابقۀ اجرای تلویزیون را از سن ۱۲ سالگی در کارنامۀ هنری خویش به ثبت رسانده ،‌عنوان کرد: در روزگاری که مخاطبان تئاتر، شاهد کاهش چشم‌گیر ارزش متون روز نمایشی هستند، متن مستند را می‌توان متنی ارزشمند نامید چرا که واقعیت را بیان می‌کند و از این جهت، من مفتخر هستم که تئاتر مستند کار می‌کنم؛ خصوصاً در زمینۀ حقوق بشر، که این قدر کم در تئاتر به آن می‌پردازیم و این قدر کم این صدا شنیده می‌شود.

جمالی که تئاتر را از سن ۹ سالگی آغاز کرده و در جشنواره‌های مختلف دانش‌آموزی تا حرفه‌ای شرکت کرده، با ابراز خرسندی از این امر که تمامی واکنش‌هایی که تا به امروز از مخاطبان این نمایش دریافت کرده است، واکنش‌هایی مثبت بوده است، ادامه داد: نمایش مستند از این جهت می‌تواند جذاب باشد که ما می‌دانیم و اطلاع داریم که قصه بر اساس واقعیت است و با یک جستجوی ساده اسم شخصیت، تمامی مطالبی که نیاز داریم بدانیم، دریافت خواهیم کرد و از آن مطلع خواهیم شد و همین امر، موجب می‌شود که ما در جایگاه مخاطب، ارتباطی راحت‌تر با این قصه بگیریم.

این بازیگر تئاتر با اذعان به این امر که ارتباط برقرار کردن مخاطب، با نمایش مستند، آن‌جایی می‌تواند برای او جذاب باشد که درد شخصیت اثر را حس می‌کند و سرگذشت خویش را بر روی صحنۀ تئاتر می‌بیند، اضافه کرد: من تا به همین الأن که نزدیک به یک ماه از اجرای این اثر بر روی صحنه می‌گذرد، هر شب در حال احساس این درد هستم، هر شب بُغض می‌کنم، به گریه می‌رسم و بر می‌گردم، من هر شب خشم را احساس می‌کنم و این احساس از عمق وجود من ریشه می‌گیرد.

وی با اشاره به این امر که در مورد تک‌تک شخصیت‌هایی که در نقش آنها بازی می‌کند، مطالعه کرده است و آنها را پیگیری می‌کند، اظهار داشت: من رنج و دغدغۀ این شخصیت‌ها را احساس کردم و می‌کنم و باید بگویم که امروز، دغدغۀ این شخصیت‌ها به دغدغۀ من تبدیل شده است. ماندگاری در هنر، اصل و ماهیت هنر را تشکیل می‌دهد. هنر بیان تأثیر رخداد‌های پیرامونی تأثیرگذار ماست و باید گفت که هنر، افکار و رنج‌ها را ماندگار می‌کند؛ هنر صدایی را که از کسی ضبط نشده و رنجی را که ثبت نشده است، به تصویر می‌کشد.

این بازیگر تئاتر با تأکید بر این مفهوم که اتفاقاً هنر جایی به کار می‌آید که زبان تأثیرگذار نیست، خاطر نشان کرد: هنر در جایی به چشم می‌آید که نمی‌توان در مورد آن حرف زد، اما می‌توان رنج موجود در روایت را حس کرد. امروزلازم است از تئاتر، حمایت‌های ویژه‌تری صورت بپذیرد تا عامۀ مردم بتوانند نمایش ببیند. می‌خواهیم روایت حقوق بشر و دغدغه‌هایی که پیرامون آن وجود دارد، فراموش نشود تا مردم بتوانند با آن ارتباط بگیرند، چرا که بتوانند از این برقراری ارتباط به مرحلۀ بهتر و بالاتری به نام عملکرد برسند و این رنج زمانی می‌تواند رنج مثبتی باشد که ما، در مورد آن عملکردی داشته باشیم.