افزایش ۸ برابری یارانه دریافتی خانوار‌ها در دولت سیزدهم

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا، یکی از مهم‌ترین وعده‌های دولت سیزدهم به ریاست شهید آیت الله رئیسی حمایت از محروم و اقشار مستضعف جامعه بود؛ اما با حذف ارز ترجیحی، تورم و گرانی کالا‌ها در سال‌های اخیر دست برخی از دهک‌های پایین درآمدی را از دریافت کافی مواد غذایی مورد نیاز کوتاه کرده بود.

عدم دریافت مواد مغذی کافی و به خطر افتادن امنیت غذایی از خطوط قرمز دولت سیزدهم بود، در همین راستا دولت دست به اقدام مبتکرانه‌ای برای تامین امنیت غذایی اقشار ضعیف جامعه نمود. طرح کالابرگ الکترونیک برای پوشش ۵ دهک از اقشار درآمدی جامعه و تامین ۱۱ قلم از مواد غذایی مورد نیاز این قشر طراحی و اجرا شد.

حفظ امنیت غذایی خانوار‌ها 

این یارانه که حدود یک ماه زودتر از یارانه اصلی پرداخت می‌شود، اقلامی از جمله مرغ، تخم‌مرغ، گوشت منجمد، قند و شکر، روغن، ماست، شیر، پنیر، ماکارونی و حبوبات را شال می‌شد. از این رو این طرح به سرپرستان خانوار امکان می‌داد تا با کارت بانکی که یارانه نقدی به آن واریز می‌شود، اقدام به خرید کا‌های اساسی ذکر شده از فروشگاه‌های متصل به سامانه کنند.

علاوه بر ایجاد امکان خرید زودتر از موعد در مرحله اول در ازای ۲۰۰ هزار تومان خرید از حساب یارانه، مشتریان این طرح ۱۲۰ هزار تومان اعتبار بیشتر نیز دریافت می‌کردند. یعنی در مجموع یارانه ماهانه خانواده‌ای که قبل از اجرای طرح ۴۰۰ هزار تومان یارانه دریافت می‌کرد، با اجرای این طرح به ۵۶۰ هزار تومان می‌رسید و خانوار‌ها امکان بیشتری برای دریافت ریز مغذی‌های تغذیه‌ای و حفظ امنیت غذایی خانوار‌ها داشتند.

شایان ذکر است که کالابرگ‌های الکترونیکی علاوه بر این در تامین مخارج خانواده‌های کمتر برخوردار موثر بود، اثرات تورمی کمتری نیز به جهت عدم افزایش نقدینگی در جامعه را به همراه داشت.

طرح فجرانه 

مرحله بعدی طرح کالابرگ الکترونیکی با عنوان طرح فجرانه نیز در راستای حمایت مضاعف از سبد غذایی خانوار یارانه بگیر از دهه فجر سال ۱۴۰۲ به مدت سه ماه (از ۱۷ بهمن ۱۴۰۲ تا ۱۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳) اجرا شد و کلیه خانوار دهک‌های اول تا هفتم مشمول ۲۲۰ هزار تومان اعتبار تشویقی خرید ۱۱ قلم کالابرگی شدند.

ادامه طرح کالابرگ الکترونیک سرانجام اتمام اعتبار و مهلت آن در اردیبهشت ۱۴۰۳ محل سوال قرار گرفت. در ابتدا سخنگو دولت اظهار کرد که در صورت تامین اعتبار امکان ادامه این طرح وجود دارد؛ اما در نهایت هیئت وزیران به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، این وزارت خانه را مکلف کرد از محل اعتبارات مصوب مربوط در قانون بودجه سال جاری ادامه این طرح را اجرائی کند و به نوعی این طرح میراثی از شهید جمهور برای محرومان شد.

افزایش یارانه نقدی در سال ۱۴۰۱

اولین مرحله واریز یارانه نقدی به حساب سرپرستان خانوار مربوط به سال ۱۳۸۹ و با مبلغ ۴۵ تومان بود. اما برای سال‌ها پس از اجرای مرحله اول طرح هدفمندی یارانه‌ها اقدامی برای به روز رسانی شرایط این یارانه نشده بود. دولت سیزدهم، اما چند ماه پس از استقرار در پی اجرای سیاست حمایت از محروم اقدام به بروز رسانی نحوه اجرای این قانون تحت عنوان یارانه کمک معیشتی نمود.

در همین راستا دولت با حذف ارز ترجیحی از واردات برخی کالاها، در راستای حمایت از اقشار محروم جامعه با بروز رسانی مبلغ یارانه نقدی سابق مجموع پرداختی به هر خانوار را از ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ۴۰۰ هزار تومان افزایش داد. سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در این خصوص گفته بود: " بسته تدابیر حمایتی دولت در زمینه‌های راه و شهرسازی، اجاره مسکن، بهداشت و درمان و پرداخت یارانه نقدی است. از خرداد ۱۴۰۱ همه پرداخت‌های یارانه‌‍ای و کمک معیشتی در قالب پرداخت یکباره واریز می‌شود. منابع تسهیلاتی محدودیت‌هایی دارد، در قانون بودجه ۱۴۰۱ حجم زیادی از تکالیف تسهیلاتی برعهده بانک‌ها است، دولت ناچار بود از گروه‌هایی که نیاز‌های بیشتری دارد حمایت بیشتری انجام دهد".

اهتمام دولت در حمایت از اقشار آسیب پذیر موجب شد که میزان یارانه دریافتی خانوار‌ها پس از چندین سال به روز شده و در حدود ۸ برابر افزایش یابد.