حضور معنادار مقامات خارجی در تهران؛ اثربخشی سیاست رئیسی در تعامل با دنیا

گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا- عماد نجار؛ ‌نمی‌توان حضور مقامات کشور‌های متعدد جهان را در مراسم تشییع و یادبود رئیس جمهور شهید کشورمان و هیئت همراهش را دید و نسبت به دیپلماسی قوی و آینده این روابط دیپلماتیک بین ایران و منطقه و فرامنطقه صحبتی نکرد.

علاوه بر حضور مقامات ۶۸ کشور و سازمان‌های منطقه‌ای و جهانی برای شرکت در مراسم ادای احترام به رئیس جمهور شهید کشورمان و همراهانش، بسیاری از مقامات خارجی نیز با حضور در سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی ایران و دیدار با سفرا، دفتر یادبود رئیس جمهور و وزیر امور خارجه فقیدمان را امضا کردند.

همچنین سفیران و دیپلمات‌های ۵۰ کشور جهان، برخی از مقامات سازمان ملل متحد، رئیس جنبش غیرمتعهد‌ها (نم) و رئیس گروه ۷۷، نخبگان، نمایندگان نهاد‌های مدنی و نیز نمایندگان رسانه‌ها برای امضای دفتر یادبود و ادای احترام به رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه به دفتر نمایندگی ایران نزد سازمان ملل مراجعه کردند. در نشست شورای امنیت و در مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز به احترام رئیس جمهور و وزیر امور خارجه ایران، یک دقیقه سکوت کردند. این واکنش‌های جهانی دال بر احترام مقامات کشور‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به جمهوری اسلامی ایران است، که البته این ادای احترامات با عصبانیت صهیونیست‌ها همراه شد.

اما نکاتی که می‌توان به آن اشاره کرد حاکی از دستاورد‌های بزرگ در دیپلماسی با همسایگان، منطقه و فرامنطقه‌ای است که سفر‌های مقامات کشور‌ها به تهران برای ادای احترام، پیام‌های تسلیت، امضا‌های دفاتر یادبود و سکوت به نشانه احترام، نشان می‌دهد تلاش‌های شهیدان سید ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان در سیاست خارجی ستودنی بوده و هویت آنها به عنوان کارگزاران روابط دیپلماتیک دارای حسن نیت و چهره‌ای مثبت در عرصه سیاست خارجی از سوی کشور‌های مختلف پذیرفته شده بود.

این وجه و چهره مثبت به حدی بارز بود که خبرنگار بی‌بی‌سی پس از شهادت حسین امیرعبداللهیان، اذعان کرد که من از دیپلمات‌های غربی و منطقه‌ای می‌شنوم که می‌گویند آقای امیرعبداللهیان یک دیپلمات عملگرا و بسیار فعال بود.

دستاورد‌هایی که در عرصه‌های سیاسی و روابط دیپلماتیک خلاصه نمی‌شود و در حوزه‌های اقتصادی، دفاعی، فرهنگی، اجتماعی و حتی دینی و علمی هم برای کشور عزیزمان پیامد‌های نیکویی را درپی خواهد داشت.

در ابتدا باید برقراری روابط با کشور‌هایی که تاکنون هیچ ارتباطی نداشته یا در ابتدایی‌ترین سطح روابط دیپلماتیک بوده است مانند مصر و تونس. مرحله بعدی روابطی که برقرار بوده و به سردی گراییده شده بود مانند عربستان و بحرین. مرحله بعدی کشور‌هایی که روابط دوستانه و گرمی برقرار بود که با برخی سوگیری‌های غیر معقول لطماتی را به این روابط وارد کرده بودند مانند ترکیه. از سوی دیگر ارتباطات روتین در سطح فرامنطقه‌ای نیز مانند روابط با کشور‌های اروپایی مدت‌ها بود که علی‌رغم پذیرش برخی دستورات و امضا کردن برخی توافقنامه‌ها و معاهدات ولی مکررا در برقراری روابط ناموفق بودند و در دولت سیزدهم اصلاح روابط با اروپا در دستور کار قرار گرفته بود که حاصل این اقدامات را در این چند روز مشاهده کردیم.

همچنین گسترش روابط تا آفریقا و کشور‌های آمریکای لاتین را نیز قطعا باید از دستاورد‌های دستگاه دیپلماسی کشور در دولت سیزدهم دانست.

تلاش‌هایی که برای اصلاح روند‌های دوران‌های قبل بسیار سخت و مجدانه انجام می‌شد و به عنوان نمونه می‌توان به تلاش‌هایی که در برقراری روابط با سودان و جیبوتی انجام شده بود و به ناگاه این کشور‌ها را از دست رفته دیدیم و تمام اقدامات در برقراری روابط نقش بر آب شد.

یکی از شاهکار‌های دیپلماسی در دولت سیزدهم برقراری ارتباط با ام‌العرب یا کشور مصر بود. کشوری با قدمت بالا و اهمیتی زیاد از نظر تاریخ، فرهنگ، موقعیت سوق‌الجیشی، همجواری با فلسطین و حتی مناسبات اقتصادی که از ۱۳۵۸ این روابط تاکنون قطع شده بود و تلاش‌های امیر دیپلماسی ایران در احیای روابط با کشور‌های منطقه شرایط را به گونه‌ای رقم زد که نشانه‌هایی را از سوی مقامات قاهره برای آغاز مراحل ابتدایی در روابط را به‌وضوح می‌شد ملاحظه کرد.

پس از برقراری ارتباط با عربستان در آبان ۱۴۰۲ رئیس جمهور شهید کشورمان دکتر آیت الله ابراهیم رئیسی دیداری را با عبدالفتاح السیسی در عربستان داشتند و پس از آن مکررا دیدار‌هایی بین مسئولان امور خارجه دو کشور یعنی شهید دکتر حسین امیر عبدالهیان و سامح الشکری صورت گرفت که این روابط در دوران طوفان الاقصی به مذاکرات متعدد تلفنی بین دو طرف نیز ادامه داشت.

به‌طور کلی رئیس دولت سیزدهم و وزیر امور خارجه آن در سازمان روابط خارجی کشور نقشه راهی را ترسیم کردند که تداوم طی مسیر آن می‌تواند بهترین گزینه برای دولت منتخب مردمی در آینده باشد و بدون عدول از این مسیر پیشبرد قطار روابط بین الملل هیچ انحرافی نخواهد داشت تا سرمنزل مقصود.

عنوان «سیاست خارجی متوازن» بهترین گزینه برای مدل گسترشی دستگاه دیپلماسی در دولت سیزدهم بود که براساس سفر‌های دو جانبه ریاست جمهور و وزیر امور خارجه به کشور‌های مختلف بنا نهاده شده بود. در همین راستا می‌بایست موفقیت‌های جمهوری اسلامی ایران در به عضویت درآمدن در سازمان‌های متعدد جهانی و منطقه‌ای از جمله بریکس، شانگهای و اکو طی مدت کمتر از سه سال حیات دولت شهید خدمت دانست.

صد البته تداوم این مسیر منجر به افزایش تعاملات منطقه‌ای و جهانی بین ایران و دیگر کشور‌ها خواهد بود و همچنین ما شاهد ارتقای جایگاه تهران در معادلات جهانی و حتی حل این معادلات خواهیم بود که در نتیجه کاهش اقتدار و جایگاه یک رژیم جعلی و نامانوس در منطقه می‌تواند یکی از مهمترین دستاورد‌های دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم باشد.