کارنامه خیره‌کننده دیپلمات شهید امیرعبداللهیان/ حاج قاسمِ میدان دیپلماسی
شهید حسین امیرعبداللهیان مرد خستگی‌ناپذیر عرصه دیپلماسی و مقاومت بود که با فعالیت‌های مجاهدانه خود، پیوند میان دیپلماسی و میدان را تسهیل و تسریع می‌کرد.
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، شهید «حسین امیرعبداللهیان» تنها عضو کابینه شهید «سید ابراهیم رئیسی» بود که سی‌ام اردیبهشت ۱۴۰۳ در مسیر شهادت نیز همگام و همراه او شد.
در امتداد همین مسیر بود که برخی شهید امیرعبداللهیان را «حاج قاسم میدان دیپلماسی» می‌خواندند؛ همچنان که خود درباره مشی شهید سلیمانی که از آن پیروی می‌کرد، گفته بود: «می‌توان گفت که سردار همیشه یک دست بر قبضه سلاح داشت و یک دست بر قلم و تفکر بر استفاده از ظرفیت مذاکراتی برای پیشبرد اهداف میدانی که نسبت به تحقق آن مأموریت داشت.»
* زندگی‌نامه شهید دیپلمات
شهید حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه اردیبهشت ۱۳۴۳ در دامغان دیده به جهان گشود. وی تحصیلات مقطع کارشناسی خود را در رشته روابط دیپلماتیک از دانشکده وزارت امور خارجه اخذ کرد و برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در رشته روابط بین‌الملل وارد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شد. همچنین، این وزیر والامقام در ادامه روند تکمیل تحصیلات خود در مقطع دکتری هم، رشته روابط بین‌الملل را برگزید و از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد.
عضویت در سازمان همکاری شانگهای، عضویت در گروه بریکس، بهبود قابل توجه روابط با همسایگان ازجمله احیای روابط با عربستان، دیپلماسی فعال در جنگ غزه از جمله نقاط قوت و درخشان کارنامه شهید امیرعبداللهیان از زمان برعهده گرفتن سکان وزارت امور خارجه بود.
امیرعبداللهیان علاوه بر ابتکار عمل‌های سیاسی و روحیه انقلابی در اجرای ماموریت خود و تسلط ویژه بر اوضاع منطقه، ویژگی‌های شخصیتی همچون حضور ذهن و حافظه قوی، خستگی‌ناپذیری و سلافت نفس مثال زدنی داشت
شهید حسین امیرعبداللهیان فردی اخلاق‌مدار بود و در روابط خود با همکاران، دوستان و حتی کسانی که آنها را نمی شناخت به نحوی متواضعانه، صمیمی و دوستانه برخورد می‌کرد.
امیرعبداللهیان علاوه بر ابتکار عمل‌های سیاسی و روحیه انقلابی در اجرای ماموریت خود و تسلط ویژه بر اوضاع منطقه، ویژگی‌های شخصیتی مانند حضور ذهن و حافظه قوی، خستگی‌ناپذیری و سلامت نفس مثال‌زدنی داشت.
صحبت‌های روان و حساب‌شده به هنگام سخنرانی‌ها و نشست‌ها، از دیگر ویژگی‌های مثبتی بود که شهید امیرعبداللهیان از آن برخورد بود، به نحوی که اهالی رسانه و فعالان حوزه سیاست خارجی همواره از این موضوع به‌عنوان یکی از مزیت‌های سخنرانی‌های این دیپلمات شهید یاد می‌کردند.
امیرعبداللهیان از سوءاستفاده از پُست و جایگاه خود به‌شدت پرهیز داشت و گواه این مسئله خاطراتی است که از نزدیکان وی نقل شده است به نحوی که برخی از اطرافیانش گاهی از این ویژگی شخصیتی در امیرعبداللهیان شکوه داشتند که چرا برای آنها کاری خارج از ضوابط و قوانین انجام نمی‌دهد.
با توجه به سوابق شهید امیرعبداللهیان و البته رویکرد فکری و شخصیتی وی در دوره مسئولیت او در وزارت امور خارجه بیش از هر زمان دیگری «پیوند عمیق و معناداری میان میدان و دیپلماسی» رقم خورد که باعث تسهیل و تسریع تحقق اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران شده بود.
* کارنامه اجرایی دیپلماتِ جهادگر
شهید امیرعبداللهیان با سوابقی چون معاون اداره اول سیاسی خلیج فارس وزارت امور خارجه (۱۳۸۰ تا ۱۳۸۲)، عضو کمیته مذاکرات ایران، عراق و آمریکا در موضوع عراق (۱۳۸۶)، عضو کمیته سیاسی-امنیتی مذاکرات هسته‌ای ایران با تروئیکای اروپایی (۱۳۸۴ تا ۱۳۸۵)، معاون دستیار ویژه وزیر امور خارجه در امور عراق (۱۳۸۲ تا ۱۳۸۵)، معاون مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه (۱۳۸۵ تا ۱۳۸۶)، رئیس ستاد ویژه عراق وزارت امور خارجه (۱۳۸۵ تا ۱۳۸۶)، سفیر جمهوری اسلامی ایران در بحرین (۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹)، مدیر کل خلیج فارس و خاورمیانه وزارت امور خارجه (۱۳۸۹ تا ۱۳۹۰)، معاون عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه (۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵)، دستیار ویژه رئیس مجلس و مدیرکل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰) تا پیش از تصدی به عنوان وزیر امور خارجه در مسیر تعامل با جهان با هدف تامین منافع کشور تجربه آموخت.
* شهید امیرعبداللهیان؛ تألیفات و تدریس
امیرعبداللهیان نه‌تنها در عرصه دیپلماسی و در سمت‌های مختلفی که در این سال‌ها بر عهده داشت جهادگرایانه اقدامات گسترده‌ای را در قالب گفت‌وگوها و رایزنی‌های گسترده و بی شمار دیپلماتیک در جهت تقویت جبهه مقاومت انجام داد؛ بلکه بخشی از زندگی خود را هم وقف تحریر کتاب‌هایی در حوزه مسائل مرتبط با منطقه راهبردی غرب آسیا کرد.
مسئولیت‌های متعدد امیرعبداللهیان طی این سال‌ها نه تنها مانع از فعالیت‌های علمی او نشد، بلکه این دیپلمات کارکشته حاصل تجربیات خود در کار دیپلماتیک را با تالیف کتاب‌هایی، چون «صبح شام»، «ناکارآمدی طرح خاورمیانه بزرگ آمریکا»، «دموکراسی متعارض ایالات متحده آمریکا در عراق جدید» و «استراتژی مهار دوگانه آمریکا» به ثبت رساند.
امیرعبداللهیان با تألیف مقالاتی مانند «استراتژی مهار دوگانه آمریکا در طرح داماتو»، «موافقتنامه امنیتی بغداد - واشینگتن: رفتارشناسی آمریکا در عراق جدید»، «بحران سوریه و امنیت ناپایدار منطقه‌ای»، «تحولات خاورمیانه و مطالعه موردی بحرین»، «چرایی تحولات سوریه و پیامد‌های آن» و ... دغدغه‌مندی و رویکرد مسئله‌محورانه خود را به مسایل منطقه مکتوب کرد.
این دیپلمات شهید به عنوان استاد دانشگاه، آموخته‌های خود در عرصه میدان را با تعلیمات دانشگاهی ادغام و در مسیر ترکیب علم و تجربه گام برمی‌داشت
او فعالیت‌های پژوهشی خود را با عضویت در هیئت مؤسس مرکز مطالعات غرب آسیا، عضویت در هیات تحریریه و مشاورت علمی فصلنامه مطالعات سیاست خارجی تهران و مدیرمسئولی فصلنامه راهبردی فلسطین و ... پیش می‌برد.
این دیپلمات شهید به عنوان استاد مدعو در دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه و دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران و به عنوان استاد راهنما و مشاور رساله‌های مقاطع دکتری و ارشد در دانشگاه‌های تهران، علامه طباطبایی، دفاع ملی و دانشکده روابط بین‌الملل، آموخته‌های خود در عرصه میدان را با تعلیمات دانشگاهی ادغام و در مسیر ترکیب علم و تجربه گام برمی‌داشت.
* مرد اول عرصه دیپلماسی
تصدی امیرعبداللهیان به عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با رأی اعتماد ۲۷۰ نفری نمایندگان مجلس یازدهم در شهریور ۱۴۰۰ مهر تأیید خورد و او را در جایگاه مرد اول عرصه دیپلماسی کشور نشاند؛ مردی که سکان دستگاه دیپلماسی را با اعتقاد قلبی به سمت بهبود روابط با همسایگان، تقویت جبهه مقاومت و تثبیت جایگاه ایران به‌عنوان بازیگر مؤثر و خوداتکا در معادلات منطقه‌ای هدایت کرد.
حسین امیرعبداللهیان با وجود اینکه یکی از کم‌حاشیه‌ترین چهره‌های سیاسی سال‌های اخیر به شمار می‌آمد، اما به‌واسطه حضور در کابینه سیزدهم آماج حملات منتقدان داخلی و دشمنان خارجی قرار گرفت؛ همان‌گونه که با تقطیع سخنرانی عربی‌اش کوشیدند تصویر او به‌عنوان یک دیپلمات ارشد کارکشته را مخدوش کنند، دست به کار می‌شدند تا تپق‌های انگلیسی حرف زدنش را پیدا کنند و منتشر کنند.
شهادت؛ پاداش یک عمر مجاهدت دیپلماتیک و خدمت به مقاومت
به زعم بسیاری از کارشناسان حوزه سیاست خارجی یکی از نقاط قوت دولت سیزدهم محسوب می‌شد و نمودهایی انکارناپذیر مانند تقویت جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری اسلامی، تحکیم مناسبات با همسایگان، عضویت در سازمان‌های بین‌المللی مانند «شانگهای» و «بریکس» داشت و طبیعتاً نقش امیرعبداللهیان در این نقاط قوت انکارناپذیر است.
و درنهایت روز موعود فرا رسید، بعدازظهر یکشنبه ۳۰ اردیبهشت بالگرد حامل رئیس‌جمهور که برای افتتاح سد مرزی «قیز قلعه‌سی» به آذربایجان شرقی سفر کرده بود، در مسیر بازگشت در «جنگل دیزمار» محدوده بین ورزقان و جلفا استان آذربایجان شرقی دچار سانحه شد.
شهید حسین امیرعبداللهیان از سوم شهریور ۱۴۰۰ فعالیت خود را به‌عنوان وزیر امور خارجه در وزارت امور خارجه آغاز و تا روز آخر مأموریت خود ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ جهادگرانه این مسئولیت را عهده دار بود.
این دیپلمات شهید دو فرزند از خود به یادگار گذاشت.
انتهای پیام/
دایرة المعارف دانشبنیانها ۱۱۱؛
نانو به چه دسته از فناوریهایی میگویند؟
چرا بیشتر پژوهش‌های دانشگاهی (رساله، پایان‌نامه، مقاله) راهی به میدان توسعه کشور پیدا نمی‌کنند؟
