سال سخت دارویی در انتظار کشور/ چرا برخی از دارو‌ها نایاب شدند؟

به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری آنا، موضوع کمبود دارو و نایاب شدن برخی از دارو‌ها این روز‌ها باعث ایجاد نگرانی‌هایی میان مردم شده است، موضوعی که دبیر انجمن داروسازان تهران خبر از آن داد و این نگرانی را ایجاد کرد که ذخایر دارویی کشور نیز ممکن است کاهش چشمگیری داشته باشد؛ از سوی دیگر نگاه ویژه دولت به حوزه صنعت دارو از موضوعاتی است که مورد مطالبه تولید کنندگان صنعت دارو به شمار می‌رود و باید نگرانی مردم نیز در این زمینه حل شود.

ذخیره خیلی از دارو‌ها به زیر ۳ ماه می‌رسد

کمبود ذخایر دارو هشداری بود که دبیر انجمن داروسازان تهران به رسانه‌ها داد.

محمدامین قبادی درباره ادعا وزیر بهداشت مبنی بر حمایت از دانش بنیان‌ها برای تولید داروگفت: ساخت دارو در ایران ممکن است؛ دانش بنیان‌ها برای گرفتن مجوز‌های خود در وزارت بهداشت دچار مشکل می‌شوند. این مجموعه‌ها محصولات مختلفی ارائه می‌کنند که تاکنون وجود نداشته است. محصولات آنها در معاونت تحقیقات برای کسب کد اخلاق جهت پژوهش‌های پزشکی، دو سال گیر می‌کنند. یک شرکت دانش بنیان مگر چقدر توانایی دارد که فقط ۲ سال برای یک مجوز منتظر بماند؟ طرح اقتصادی دانش بنیان‌ها نیز با این شرایط به مرور از دست می‌رود. ما در حوزه‌ی واکسن‌ها این مشکل را داریم. بحث حمایت از دانش بنیان‌ها نیازمند طراحی ساز و کار مناسب است.

او افزود: متولی حوزه دانش بنیان در کشور، معاونت فناوری ریاست جمهوری و ستاد‌های زیرمجموعه‌ی آن است. در معاونت علمی قوانین حمایتی خوبی شامل قانون جهش دانش بنیان را داریم، اما به نظر می‌رسد وزارت بهداشت در معاونت تحقیقات و فناوری و به طور خاص در دفتر توسعه فناوری سلامت، نیاز به تدوین قوانین حمایتی دارد.

وی در ادامه درباره تداوم کمبود دارو در کشور بیان کرد: کمبود دارو یک بحث سلسله‌وار است که ما را به این نقطه رسانده است. مدتی است که سندیکا‌های تولید دارو هشدار می‌دهند که ذخیره خیلی از دارو‌های ما به زیر سه ماه می‌رسد. عمده این مشکل به مسئله طرح دارویاری و تخصیص ارزی است که باید به شرکت دارویی انجام شود. در حوزه‌ دارویاری قرار شد برای اینکه پرداخت بیماران نسبت به شهریور ۱۴۰۱ تغییر نکند، سازمان‌های بیمه‌گر تفاوت قیمت را به شرکت‌ها بدهد. برای ۱۴۰۲ نزدیک ۶۹ همت بودجه مصوب شد در حالیکه درخواست سازمان غذا و دارو ۱۲۵ همت بود. با این وجود تنها ۵۰ همت تخصیص پیدا کرد.

قبادی گفت: وقتی این پول به سازمان‌های بیمه‌گر داده نشد، پول داروخانه‌ها نیز دیر پرداخت شد و خیلی از داروخانه‌ها متضرر شدند. شرکت‌های پخش هم دچار بحران نقدینگی شدند و به تولیدکننده‌ها منتقل شد. همین مسئله باعث شد تولید خیلی از دارو‌ها متوقف شود.

سال سختی خواهیم داشت

دبیر انجمن داروسازان تهران اضافه کرد: وقتی از محل فروش نتوانید مطالبات را دریافت کنید، باید سراغ تسهیلات ارزان قیمت بروید که فقدان آن باعث کمبود دارو شده است. اگر مشکل بودجه طرح دارویاری حل نشود و در عین حال تسهیلات کم سود داده نشود، سال ۱۴۰۳ سال سختی خواهد شد.

قبادی درباره ادعا خودکفایی دارو گفت: سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت می‌گویند ما ۹۷ درصد خودکفا شده‌ایم، اما گزارش دقیقی از آن ندیدم. چیزیکه واضح است ما یک جامعه‌ی پزشکی پویا داریم و باید سعی کنیم دارو بسازیم. البته همیشه یک سری دارو و مواد اولیه وجود دارد که باید آنها را وارد کنیم. یک سری بیماری‌های خیلی خاص وجود دارند که مثلاً ۸۰ نفر به آن مبتلا هستند و بهتر است که دارو را به جای تلاش برای تولید، وارد کنیم.

چرا برخی از دارو‌ها نایاب شدند؟

محمدرضا کشاورز بازرس انجمن داروسازان در گفتگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم‌ و فناوری آنا، بیان داشت: یکی از مشکلات استراتژیک بزرگی که گریبان‌گیر شرکت‌های داروسازی شده، فروش اینترنتی دارو بوده که این موضوع عمل توزیع دارو را در کشور با مشکل مواجه کرده است.

بازرس انجمن داروسازان افزود: از سوی دیگر در حال حاضر کمبود نقدینگی یه یک مسئله جدی برای داروخانه‌داران تبدیل شده است، شرکت‌های دارویی و داروسازان هم با مشکل کمبود نقدینگی رو به رو هستند در تامین نقدینگی مورد نیاز چالش دارند در نتیجه تمامی این صنف‌های مرتبط با یک مشکل مشترک دست و پنجه نرم می‌کنند. همچنین از زمان اجرا طرح دارویار ۳۰ درصد افزایش قیمت را شاهد بودیم.

کشاورز در ادامه گفت: بدعهدی برخی از بیمه‌ها و سازمان برنامه و بودجه در بحث نقدینگی باعث شده است تا زنجیره دارو در کشور با برخی از مشکلات رو به رو شود.

بازرس انجمن داروسازان اظهار کرد: در بحث کمبود دارو با دو وجه مواجه هستیم؛ یکی بحث کمبود ارز مرغوب و تحریم و یکی دیرکرد تخصیص اعتبار از بانک مرکزی که مورد دوم نقش بسیار پررنگ تری در کمبود دارو دارد. وقتی در پرداخت وجه تاخیر ایجاد می‌شود، چرخه تولید با کندی مواجه شده و جبران این کمبود پس از تخصیص وجه، ۳ تا ۶ ماه زمان‌بر خواهد بود.

کشاورز در پاسخ به سوالی در مورد در خصوص گران شدن و یا نایاب شدن برخی دارو‌ها بیان کرد: تغییر ارز ترجیهی به ارز نیمایی یکی از عوامل گرانی دارو بوده است ولی برای جبران گرانی دارو شرکت‌های بیمه موظف شده اند تا مابه‌تفاوت قیمت‌های قبلی و جدید را پرداخت کنند، اما متاسفانه برخی از بیمه‌ها بد عهدی می‌کنند.

رئیس اتاق بازرگانی تهران: وضعیت صنعت دارو بحرانی است

محمود نجفی عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران به سیستم انقباضی بانک مرکزی در تخصیص منابع به تولید ایراد وارد دانست و گفت: «رئیس کل بانک مرکزی خود به اجرای این سیستم انقباضی اذعان دارند با این حال این سیستم تأمین سرمایه در گردش شرکت‌های تولیدی را با کمبود روبه‌رو کرده است.»

وی افزود: خیلی از شرکت‌های دارویی را می‌شناسم که در پرداخت حقوق و دستمزد‌های پایان سال کارکنان خود دچار مشکل شده‌اند و این برآمده از همین کمبود سرمایه در گردش در همه صنایع از جمله صنعت دارو است، امروز صنعت دارو به کل مبتلا به یک بحران شده است.

همکاری دولت در زمینه حل مشکلات دارویی

در ماجرای کمبود‌های دارویی نیز مانند جمعیت و فرزندآوری نباید فقط چشم به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی داشت و باید تمام عوامل موثر در تامین به موقع دارو را در نظر گرفت. بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه و وزارت صنعت، معدن، تجارت هم در این زمینه موثر هستند و غفلت هر کدام از این عوامل، منجر به تحمیل بار اضافی به نظام سلامت و البته بیماران که مصرف کننده نهایی هستند، می‌شود.