پژوهشگاه دانش‌‌های بنیادی پراستنادترین مقالات کشور در علوم پایه را دارد

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دکتر محمدجواد دهقانی، سرپرست ISC گفت: «بررسی نمایه نامه‌های نشریات در پایگاه‌های ISI و ISC در فاصله سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۴ نشان می‌دهد که حدود ۲۴درصد از تولیدات علمی کشور در حوزه علوم پایه صورت می‌گیرد که شامل ۲۲۶۶۴ مدرک نمایه شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) و ۱۱۳۱۸۸ مدرک در پایگاه استنادی وب‌آو‌ساینس تامسون رویترز (آی.اس.آی) می‌شود. حدود ۱۷٪ از تولید علم کشور در حوزه علوم پایه در ISC و ۸۳درصد آن در ISI منتشر می‌شود.»

او افزود: «از لحاظ کمیت تولید علم به ترتیب، دانشگاه‌های تهران، تربیت‌مدرس، شریف، شهید بهشتی و امیرکبیر بیشترین کمیت علم در حوزه علوم پایه را تولید کرده‌اند. این دانشگاه‌ها به ترتیب ‍۱۰۹هزارو ۹۷۸، ۶هزارو ۹۹۸، ۵هزارو ۳۲۵، ۴هزارو ۸۵۵ و ۴هزارو ۵۰۶ مدرک در پایگاه‌های استنادی ISC و ISI نمایه کرده‌اند.»

او گفت: «دانشگاه‌های شیراز، فردوسی مشهد، صنعتی اصفهان، اصفهان و پژوهشگاه دانش‌های بنیادی در جایگاه پنجم تا دهم قرار گرفته‌اند. میزان تولید علم آنها به ترتیب ۴هزارو ۳۸۲، ۴هزارو ۲۸۹، ۴هزارو ۶۹، ۳هزارو ۵۴۵ و ۳هزارو ۳۵۶ است.»

سرپرست ISC افزود: «استنادها بیانگر میزان استفاده از علم تولید شده یا به عبارت دیگر میزان اثرگذاری آن‌ها هستند. زمانی که به تعداد کل استنادهای صورت گرفته به مدارک دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی کشور در حوزه علوم پایه می‌نگریم وضعیت متفاوتی مشاهده می‌کنیم.»

او افزود: «دانشگاه‌های تهران، صنعتی شریف، تربیت مدرس، شیراز و صنعتی اصفهان به ترتیب بیشترین میزان استنادها در این حوزه را دریافت کرده‌اند. تولیدات علمی حوزه علوم پایه این دانشگاه‌ها به ترتیب ۶۲هزار و ۲۶۱، ۵۱هزار و ۲۲۰، ۵۰هزار و ۱۲۷، ۴۱هزار و ۲۰۸ و ۳۶هزار و ۶۶۷ استناد دریافت کرده است.»

دهقانی گفت: «کمیت تولید علم هر چند موجب اثرگذاری در دنیای علم می‌شود، اما نباید فراموش کرد که بررسی پایگاه ISI در فاصله سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۴ نشان می‌دهد که تنها یک‌درصد از مدارک منتشر شده نزدیک به ۱۹درصد از استنادهای دنیا در این دوره زمانی را دریافت کرده‌اند.»

او گفت: «پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تبریز و دانشگاه رازی از لحاظ تعداد استنادهای دریافتی جایگاه‌های ششم تا دهم را به خود اختصاص داده‌‌اند. کمیت تولید علم آن‌ها به ترتیب ۳۰هزار و ۴۰۰، ۲۹هزار و ۳۸۵، ۲۷هزار و ۴۵۴، ۲۳هزار و ۸۶۳ و ۲۱هزار و ۷۶۱ استناد دریافت کرده است. بدین ترتیب، اختلاف بین دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی مشهود است.»

دهقانی افزود: «۳۵درصد از تولیدات علم دنیا در حوزه علوم پایه انجام می‌شود. این حوزه از رشته‌های تحصیلی مختلفی تشکیل شده است و اندازه این رشته‌ها از لحاظ تعداد محققان فعال متفاوت است. این تفاوت باعث می‌شود تا تعداد استنادهای دریافتی از یک رشته به رشته دیگر تفاوت داشته باشد. همچنین رفتار استنادی محققان در رشته‌های مختلف نیز متفاوت است.»

او گفت: «سال عامل دیگری است که باعث افزایش تعداد استنادها می‌شود. برای محاسبه میزان اثرگذاری مدارک تولید شده بایستی استنادها نرمال‌سازی شوند. در این روش، استنادهای یک مقاله به متوسط تعداد استنادهای دریافت شده در رشته و سال انتشار مقاله تقسیم می‌شود. اگر حاصل آن بیشتر از عدد یک شود به این معنی است که اثرگذاری مقاله بیش از متوسط رشته در آن سال بوده است و اگر نتیجه کمتر از عدد یک شود به این معنی است که اثرگذاری مقاله کمتر از متوسط رشته بوده است.»

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: «پژوهش‌های منتشر شده از سوی پژوهشگاه دانش‌های بنیادی در حوزه علوم پایه بیش از متوسط جهانی استناد دریافت کرده‌اند. پژوهش‌های دانشگاه صنعتی‌شریف و اصفهان در حد متوسط جهانی استناد دریافت کرده‌اند و پژوهش‌های سایر دانشگاه‌ها کمتر از متوسط جهانی استناد دریافت کرده‌اند. در این شاخص، اثر حجم مقالات خنثی می‌شود.»

او افزود: «استنادهای نرمال‌شده امکان مقایسه دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی را فراهم می‌آورد، زیرا تفاوت رشته‌ها و سال‌ها از میان می‌رود. مجموع استنادهای نرمال شده بیانگر میزان اثرگذاری دانشگاه در سطح بین‌المللی است. دانشگاه شریف اثرگذارترین دانشگاه کشور در حوزه علوم پایه در سطح بین‌المللی است. بعد از آن به ترتیب دانشگاه تهران، امیرکبیر، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی و دانشگاه صنعتی اصفهان بیشترین اثرگذاری را در سطح بین‌المللی داشته‌اند.»

بیست و پنج دانشگاه و موسسات تحقیقاتی برتر کشور در حوزه علوم پایه