رسانه در اختیار موسیقی پاپ است/کنسرت «هوران» با ۱۴ قطعه به صحنه تالار وحدت می‌رود

گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا ـ زهره سعیدی: در روزگاری که مخاطبان موسیقی پاپ با برگزاری کنسرت‌های متعدد و متنوع خوانندگان این جنس از موسیقی ایرانی را جذب خود می‌کنند و انتخاب آنها را در دست می‌گیرند، گروه‌های بزرگ و متنوع دیگری نیز در سوی دیگر در انواع مختلف از موسیقی‌های سنتی و تلفیقی نیز مشغول به فعالیت هستند.

گروه موسیقی «هوران»، به سرپرستی «بهروز قهاری»، یکی از گروه‌هایی است که سال‌های سال است با تکیه بر ظرفیت اشعار مولانا و به کارگیری گروه بزرگ دف‌نوازان و همخوانان، توانسته است آثاری را بر پایه تفکر تولید کند که همواره توجه مخاطبان به حوزه‌های موسیقی سنتی و تلفیقی را به خود جلب کرده است.

بناست تالار وحدت تهران، در ساعت ۲۱:۳۰ شامگاه ششم اردیبهشت ماه سال جاری، میزبان گروه موسیقی هوران، به سرپرستی و آهنگسازی «بهروز قهاری»، تهیه‌کنندگی «مجید فلاح‌پور»، خوانندگی «علیرضا جعفرزاده»، نوازندگی سنتور «فردین فیروزکوهی»، سه تار «مجتبی اسحاقی»، کمانچه «مونا سعیدی» و «امیرحسین عبدالله‌پور»، عود «ستاره مستفیضی»، تار «معصومه نژادحسن» و «فرخ حقیقی»، سنتورباس «ایلیا سعیدی»، پرکاشن «حامد جوهرستانی»، و حضور گروه کُر به سرپرستی «تانیا شیخ»، باشد تا بار دیگر، این گروه بتواند «عاشقانه‌های مولانا» را با مخاطبانش مرور کند.

علاقه‌مندان به حوزه‌های موسیقی سنتی و تلفیقی ایرانی، می‌توانند برای حضور در این کنسرت، از پایگاه اینترنتی فروش بلیط ایران کنسرت به نشانی www.iranconsert.com بلیط تهیه کرده و در این رویاد فرهنگی-هنری حضور پیدا کنند. همین امر بهانۀ حضور برخی از اعضای گروه موسیقی «هوران» در خبرگزاری «آنا» و تشکیل یک نشست خبری صمیمی شد. مشروح این نشست بدین شرح منتشر می‌شود:

بهروز قهاری: فضای موسیقی سنتی در حال کمرنگ‌تر شدن است

آقای قهاری لطفا کمی درباره گروه هوران برایمان بگویید؟

این گروه از سال ۱۳۸۲ بر پایه آهنگسازی و انتشار اشعار مولانا آغاز به کار کرده و در این مسیر، از خوانندگان متعدد و متفاوتی استفاده کرده است،  به جرأت می‌توانم بگویم که اولین گروه موسیقی کوبه‌ای در ایران بودیم که با پوست و چوب کار را آغاز کردیم و از این رو جنس تلفیق موسیقی ما، بر اساس تلفیق ساز‌های کوبه‌ای بوده است.

این گروه از ابتدای راه تا به امروز تجربیات بسیار زیادی را در حوزه موسیقی تلفیقی پشت سر گذاشت و از ابتدای سال ۱۳۹۸ با ساز‌های زهی، تجربه اجرای ارکستر را نیز در کارنامه خود ثبت کرد. بعد از این تجربیات در این گروه، حس کردیم که به خاطر شرایط موجود موسیقی در کشور، فضای موسیقی سنتی در حال کمرنگ‌تر شدن است، چرا که هیچ تبلیغی برای ساز‌های سنتی و اصیل ایرانی انجام نمی‌شود و شما اگر توجه کنید، تلویزیون هیچ‌گونه موسیقی سنتی پخش نمی‌کند و شبکه‌های خارج از کشور نیز، تنها و تنها روی موسیقی پاپ مانور می‌دهند و انگار موسیقی سنتی وجود ندارد.

نسل جدید را به لحاظ علاقه به موسیقی چطور تحلیل می‌کنید؟

بنده خودم به عنوان کسی که هم آهنگسازی می‌کند و اداره آموزشگاه موسیقی «بداهه» را در شرق تهران بر عهده دارد و نزدیک به ۳ دهه در حوزه تدریس موسیقی سنتی ایرانی و ساز‌های کوبه‌ای فعالیت کردم، می‌گویم که اکثریت قریب به اتفاق امروز تمامی افرادی که در نسل جدید به موسیقی گرایش دارند و قصد فراگیری تعالیم موسیقی را دارند، همگی به سمت و سوی موسیقی پاپ می‌روند و به دنبال فراگیری این ساز‌ها هستند. امروز هنرجویان موسیقی، تنها به دنبال گیتار، پیانو و یا ویولون هستند و مثلاً من در طول این سال‌ها، تنها یک دختر بچه ۸ ساله دیدم که بنا داشت به فراگیری ساز کمانچه بپردازد و این موضوع برای من بسیار جذاب بوده است.

رسانه در اختیار موسیقی پاپ است

امروز، رسانه تنها و تنها در اختیار موسیقی پاپ است و همین امر نگاه و سلیقه مخاطب را شکل می‌دهد و گویی رسانه‌ای برای موسیقی سنتی وجود ندارد، متأسفانه ما امروز هیچ جایی را برای ارائه و تبلیغات کار خودمان نداریم و به همین خاطر، مردم بیشتر به موسیقی پاپ گرایش پیدا کرده‌اند و همین امر موجب شد تا این گروه، بر خلاف جریان آب حرکت کند چرا که حس کردیم کمرنگ‌ شدن ساز‌های موسیقی ایرانی و سنتی، لطمه‌ای بزرگ به فرهنگ اصیل ایرانی وارد می‌سازد و به همین خاطر، تصمیم گرفتیم به موسیقی سنتی بازگردیم و تمامی آثار را در این حوزه تولید و تنظیم کنیم.

آثار و قطعات تولید شده گروه هوران همه سنتی و برگرفته از اشعار مولانا هستند؟

بله بیشتر آثار تولید شده توسط این گروه، عاشقانه‌ها و غزلیات مولانا هستند و بر همین اساس در چندین سال اخیر گروه تلاش کرده تا به سراغ کسانی برود که اهل قلم هستند و یا در حوزه ادبیات تحصیل و تدریس کرده‌اند و در مسیر انتخاب اشعار از نظرات این عزیزان بهره بگیرد، تا موجبات تأثیرگذاری بیشتر کارها شود، ما در تولید آثار خویش از اشعار امروزی نیز استفاده کرده‌ایم، اما بیشتر هدفمان این است که عاشقانه‌های مولانا را ارائه کنیم و کنسرت ششم اردیبهشت ماه نیز، که به خوانندگی «علیرضا جعفرزاده» اجرا خواهد شد، رویکرد همین خواهد بود و در این اجرا، گروه دف، به سرپرستی خود او و گروه کُرال نیز به روی صحنه می‌روند.

در واقع موسیقی ساخته شده در گروه «هوران» از جنس موسیقی «قوالی» است و گروه ما تلاش کرده تا این جنس از موسیقی شبیه موسیقی سنتی ایرانی نباشد و با آن تفاوت‌هایی داشته باشد. در موسیقی سنتی ایرانی، یک شعر را انتخاب می‌کنند و آن را از ابتدا تا انتها می‌خوانند، اما ما در تولید آثارمان تلاش کردیم تا از تعداد محدودی از ابیات، مثلاً ۴ یا ۵ بیت از شعر استفاده کنیم و از شاه‌بیت‌های شعر نیز برای تکرار استفاده کنیم و این رفتار، آن چیزی است که بیشتر در موسیقی «قوالی» استفاده می‌شود.

تلاش کردیم تا از شاه‌بیت‌های اشعار برای همخوانی مخاطبان استفاده کنیم

برای این کار از حضور کرال به سرپرستی تانیا شیخ استفاده کردیم چرا که جا انداختن اشعار و کلمات موجود در آن ، در ذهن بیننده و شنونده گروه هوران خیلی مهم است. به ندرت پیش می‌آید یک شعر یا بخشی از آن در یک نوع از موسیقی سنتی در ذهن مخاطب ماندگار شود. ما تلاش کردیم تا از شاه‌بیت‌های اشعار استفاده کنیم و آن را توسط گروه همخوان، تکرار کنیم تا در ذهن مخاطب جا بیفتد و زحمت این کار را به خانم «تانیا شیخ» از اساتید سلفژ و موسیقی سپرده‌ایم.

تنظیم قطعات این کنسرت را «فردین فیروزکوهی»، از دوستان ده ـ پانزده سالۀ من برعهده دارد و نزدیک به ۹ سال است که دیگر اعضای گروه نیز به صورت ثابت با او در حال فعالیت هستند، ما در حال حاضر ۷۰ نفر هستیم که از این تعداد، ۱۰ نفر اعضای گروه ملودی هستند که وظیفۀ نوازندگی ساز‌های سنتور، سنتورباس، سه‌تار، کمانچه، کمانچه‌آلتو و پرکاشن را بر عهده دارند و در کنار این عزیزان، گروه دف‌نوازان و دمام و همچنین گروه کُرال در کنار هم به روی صحنه خواهند آمد.

سالن‌ها به گونه‌ای رفتار کرده‌اند که نمی‌توان سمت آنها رفت

برای سالن گرفتن سراغ سالن‌های تهران نرفته‌اید؟

امروز در کشور، تنها تالار وحدت، هتل اسپیناس پالاس و سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی برای اجرای کنسرت وجود دارند، آن قدر هزینه‌های این سالن‌ها سرسام‌آور است که اصلاً گروه‌ها جرأت نمی‌کنند که سمت آنها بروند و مثلاً رفتار به گونه‌ای است که اگر مثلاً به دست‌اندرکاران سالن بگویید که این میز را بیاورید و آن را کنار من بگذارید، در جا آن را برایتان فاکتور می‌کنند و رفتار آنها به گونه‌ای شده که اصلاً نمی‌توان سمت آنها رفت!

«هوران» با ۱۴ قطعه به روی صحنه «تالار وحدت» خواهد رفت

«علیرضا جعفرزاده» از خوانندگان کشورمان بناست که در کنار گروه اتفاقات بسیار خوبی رقم بزند.

ما در این گروه، ۳ تا ۴ اثر داریم که از دسته آثار اصلی گروه به حساب می‌‎آیند و به جز آن، تلاش می‌کنیم تا در هر کنسرت، ۲ یا ۳ اثر جدید برای اجرای در حضور مخاطبان خویش آماده کنیم.

در این کنسرت، ۱۴ قطعه توسط اعضای گروه برای مخاطبان به اجرا در خواهد آمد و قطعه «گذرگاه»، اولین کار تنظیم شده توسط این گروه بوده و همیشه و در همۀ کنسرت‌ها به عنوان قطعۀ نخست اجرا می‌شود، در کنسرت ۶ اردیبهشت ماه در تالار وحدت، مخاطبان گروه «هوران» با ۴ اثر جدید مواجه خواهند بود که ۳ قطعه از این آثار از اشعار مولانا انتخاب شده که ساختۀ من است و قطعۀ دیگر با عنوان «قاب»، بر اساس یک غزل معاصر توسط «فردین فیروزکوهی» ساخته شده است.

علیرضا جعفرزاده: رفقا در گروه هوران دور هم جمع شده‌اند

آقای جعفرزاده از چه سالی به عنوان خواننده با گروه هوران همکاری می‌کنید؟

از ۴ یا ۵ سال پیش پیشنهاد همکاری با این گروه، «بهروز قهاری» و تدریس در آموزشگاه موسیقی «بداهه» را داشتم. سال گذشته، من اولین تجربه همکاری با گروه را سپری کردم و با ۳ خواننده روی سن رفتیم که اجرای خوبی بود و بازخورد بسیار خوبی داشت و در اجرای جاری، ۲ تن از خوانندگان حذف شدند و من به عنوان خوانندۀ تک‌خوان انتخاب شدم، در عین که دیگر خوانندگان این گروه، خوانندگان بسیار خوبی بودند و اصلاً بحث برتری خوانندگی مطرح نیست، اما تصمیم بر این بود که من با «بهروز قهاری» در جایگاه خواننده همکاری کنم.

به نظر من گروه «هوران» یک گروه همدل هستند ، یک تعداد دوست که دور هم جمع شده‌اند تا قبل از اجرا، یک نان و پنیر بخورند، با هم حرف بزنند، گپ بزنند، می‌خندند و بعد به اجرا می‌روند.

آثار تولید شده در گروه «هوران» در دستۀ موسیقی‌های احساسی و دلی دسته‌بندی شده هر چند بسیاری از اشعار مولانا، پیش از این نیز توسط بسیاری از خوانندگان اجرا شده و خیلی از مخاطبان آنها را شنیده‌اند، اما در آثار این گروه، چند کار وجود دارد که مشابهت‌هایی به تم موسیقی کُردی دارد، اما کلام، کلام مولاناست، یعنی اگر این کار برای افراد کُرد زبان پخش شود، می‌توانند با آن به سماع بپردازند.

گوش مخاطبان با جنس بد موسیقی هرز شده است

به نظر شما این آثار تا چه اندازه با مخاطبان ارتباط برقرار می‌کند؟

برای پاسخ به شما این شعر حکیم خاقانی را بخوانم: «شب تار و ره دور و خطر مدعیان، تا در دوست ندانم به چه عنوان برسم»

کاری که ما به عنوان یک گروه موسیقی در حال انجام آن هستیم، کاری بسیار سخت است و این، بدان معناست که آن‌قدر گوش برخی از مخاطبان هرز شده و آن‌قدر ملودی‌های ارزان و دم‌دستی در دسترس آنان است که بسیار سخت است که بخواهید چنین کار‌هایی را به مخاطبان خویش عرضه کنید و نه تنها این دست از آثار، بلکه بسیاری دیگر از آثاری که در این حوزه تولید می‌شوند نیز در همین دسته قرار می‌گیرند و این دست از کارها، جامعه را بسیار کمتر به سمت و سوی خویش می‌کشد.

درنهایت امروز نمی‌توان آمار درستی از این موضوع داد که این دست از آثار تا چه میزان مخاطبان را به سمت و سوی خویش می‌کشد، چرا که این گروه در دستۀ افراد مافیای موسیقی قرار نمی‌گیرد و نه خبرگزاری‌ها و شبکه‌های مجازی در دستان این گروه است، ما از دستۀ خوانندگان و نوزاندگانی نیستیم که چندین کا فالور و تیک آبی دارند و در این میان، برخی از افراد هستند که تنها در خیابان استوری ضبط می‌کردند و امروز تنها به خاطر این که صفحۀ شلوغ با دنبال‌کنندگان بسیار زیادی دارد، روی صحنۀ تئاتر در حال ایفای نقش است و متأسفانه امروز همه چیز قاتی شده است.

مخاطب با نشاط از سالن کنسرت «هوران» خارج می‌شود

در یک یا دو سالی که در کنار گروه «هوران» به فعالیت پرداخته و تجربه داشتم، به این نتیجه رسیدم که همان مخاطبانی که مثلاً تعداد ۷۰۰ نفر در تالار وحدت برای این کنسرت حضور دارند، زمانی که کنسرت تمام می‌شود با حس نشاط و شادی از سالن خارج می‌شوند، این که مخاطبان، شامل مرد، زن، پیرمرد، پیرزن و بچه بتوانند یک ساعت و نیم در تالار حدت، بدون هیچ گونه وقت استراحتی بنشینند، در حالی که گوششان پر از موسیقی و ملودی است، اما زمانی که سالن را ترک می‌کنند، با حال خوب می‌روند.

فردین فیروزکوهی(آهنگساز، تنظیم‌کننده و نوازندۀ ساز سنتور در گروه موسیقی «هوران») : موسیقی امروز دچار سانسور است

 لطفا برایمان از آهنگسازی قطعات این کنسرت بگویید؟

تمامی آثاری که بناست در این کنسرت اجرا شوند، به جز یک قطعه، ساختۀ «بهروز قهاری» است و تنظیم آن، بر عهدۀ او بوده است، گروه «هوران» با تمام دوستان و عزیزانی که در آن به فعالیت می‌پردازند، یک خانواده است، از نوازنده و خواننده گرفته تا گروه دف‌نواز و گروه کُر، همه و همه یک خانواده بوده‌اند و هرگز به این شکل نبوده که یک نفر حرف بزند و یک نفر عمل کند و همیشه یک جمع کلی بوده است.

در رویه ساخت ملودی و آهنگ برای گروه موسیقی «هوران»، همواره روال این بوده که کار، در قالب صلاح و مشورت کردن نسبت به توانایی افراد حاضر و حال و هوایی که دارند، انجام بشود و این موارد همیشه مد نظر گروه بوده است. هر یک از آثار تولید شده در این گروه، نسبت به مقدار شعر و حال و هوایی که مد نظر گروه بوده ، زمان برده و در این میان آثاری بوده‌اند که تنها یک ماه زمان تولید برده‌اند و از سویی دیگر، آثاری نیز بوده‌اند که در یک ساعت آماده شده‌اند.

بنابراین در روند تولید برخی از آثار گروه، بوده‌اند آثاری که اتود زده شده‌اند، کنار گذاشته شده‌اند و پس از گذشت مدتی دوباره گروه به سراغ آنها رفته ، دستی بر سر و گوش آن کشیده و دوباره از آن استفاده کرده استو هنرمند، مانند دیگر افراد عضوی از این جامعه به حساب می‌آید که در کنار مردم و با غم‌ها و شادی‌های مردم زندگی می‌کند.

بنا نداشتید سالن دیگری اجرا بروید؟

گروه موسیقی هوران برای سالن‌های بسیاری برای اجرا اقدام کرده و متأسفانه پاسخ مناسبی را دریافت نکرده است، به غیر از یک یا دو خوانندۀ محدود، از هیچ یک از گروه‌های موسیقی سنتی حمایت نمی‌شود، نه صدا و سیما، نه فرهنگ و ارشاد اسلامی، نه تلویزیون و نه رادیو از این دست از موسیقی حمایت نمی‌کنند، اما اگر این دست از آثار به صورت رایگان در اختیارشان قرار بگیرد، همه از آن استقبال می‌کنند.

متأسفانه یک فرد یا یک گروه خاص، نمی‌خواهد که این جنس از موسیقی فاخر کشورمان دیده و شنیده شود. شاید شما به صورت گذری و یا در ماشین، یک آهنگ را گوش می‌کنید، یک موسیقی پاپ با شعر سخیف گوش می‌کنید که این اثر، هیچ‌گونه تأثیرگذاری بر روی شما ندارد، اما همان الگو را در همان فضا بر روی اشعار مولانا، سعدی، حافظ و خیام ببریم، می‌توان ناخودآگاه این تأثیر مثبت را بر روی ذهن مخاطب گذاشت و این تأثیر موجب می‌شود که شما به فکر بیفتید که داستان و موضوع چه بوده است و اصل آن چیست؟

نباید به خاطر ننوشتن اسم شاعر زیر معروف‌ترین شعر مولانا، ۴ بار آهنگساز را بخواهند

امروز، انگار گروهی هستند که نمی‌خواهند تو به فکر بیفتی و در مورد موضوعی فکر کنی. باید پرسید که چرا باید به خاطر نداشتن اسم شاعر، ۴ بار آهنگساز اثر را بخواهند و از او بپرسند که تو چرا اسم شاعر را ننوشته‌ای، حال آن که این موضوع، مربوط به معروف‌ترین شعر مولاناست که همه آن را شنیده‌اند، زمانی که می‌گویی شاعر این اثر مولاناست، می‌گویند باید آن را بنویسید، پرینت بگیرید، در سایت بارگذاری کنید که ما ببینیم. درحالی که به کرات دیده شده یک خواننده یا یک گروه پاپ شعری را منتشر می‌کند و در همان لحظه تایید و مجوز می‌گیرد.

بخش دوم این میزگرد به زودی در خبرگزاری آنا منتشر می‌شود.