حضرت خدیجه(س) و خانه‌ای از مروارید به بهای چشم‌پوشی از آسایش دنیوی

به گزرش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، در تاریخ اسلام بانویی که صداقت و درایت او شهره خاص و عام بوده به عنوان اولین فرد مسلمان شناخته می‌شود. خدیجه اولین فردی که پی به اولوالعزم بودن پیامبر برد.

بیش از آنکه حضرت خدیجه به عنوان همسر پیامبر شناخته شود به گواه تاریخ او زنی با درایت و شریف بوده که توانست پی به راستین بودن سخنان محمد (ص) و پیامبر بودن او ببرد؛ موضوعی که به اعتقاد کارشناس مذهبی، مدرس حوزه و دانشگاه، حجت‌اسلام والمسلمین سید محمد باقرعلم‌الهدی باید از اصالت نسب خدیجه (س) ریشه‌یابی و سپس در منش و الگوی زندگی وی با پیامبر اکرم بررسی شود.

وی در‌این خصوص تصریح کرد: خدیجه دختر خویلد بن اسد بن عبدالعزی بن قصی از خاندان قریش، خاندان معروف عصر خود است. در گزارشات تاریخی همواره به موقعیت خوب اجتماعی و حسن شهرت وی در شرافت و نسب اشاره شده است و پیامبر او را بانویی شریف و با درایت نامیدند و خداوند متعال عالی‌ترین خیر و کرامت را برای او در نظر گرفته است؛ به همین دلیل به عنوان ام‌المومنین معروف شده است.

به گفته حجت‌الاسلام والمسلین علم الهدی، وی نخستین همسر پیامبر و مادر حضرت زهرا است که قبل از بعثت با او ازدواج کرد و اولین زنی است که به پیامبر‌ایمان آورده است. شخصیتی که تمام ثروت خود را در ترویج معارف دین خدا به کار گرفت و جایگاه ویژه‌ای در نزد پیامبر داشت تا جایی که در طول حیاتش پیامبر همسر دیگری اختیار نکرد و همواره بعد از رحلت حضرت خدیجه از او به نیکی یاد می‌برد.

خدیجه در ردیف زنان اهل بهشت

کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه پیغمبر اکرم چهار زن را به عنوان بانوان اهل بهشت نام برده‌است، ادامه داد: بر اساس روایتی این زنان حضرت خدیجه، حضرت فاطمه، حضرت مریم و حضرت آسیه هستند. به دلیل جایگاه والای این بانو بود که القابی مانند سیده نسا قریش، صدیقه، مرضیه، طاهره، ذکیه، خیرالنسا و همچنین کنیه ام‌المومنین برای او به کار می‌رفت.

وی بیان داشت: بر اساس نقل‌های تاریخی پیامبر به وی علاقه زیادی داشت و همواره می‌گفت صادق‌ترین و قابل اعتمادترین شخص نزد او است. حتی وقتی عایشه از پیامبر پرسید چرا نام حضرت خدیجه را با عظمت و احترام می‌آورد و خدیجه همسری مسن بیش نبود، پیامبر بسیار ناراحت شد و با لحنی تند به عایشه گفت: خداوند هیچگاه همسری بهتر از او برایم جایگزین نکرد. او زمانی مرا تصدیق نمود که هیچ کس تصدیق نمی‌کرد. وقتی یاریم کرد که هیچ کس به یاری من اقدام نمی‌کرد.از اموالش در اختیارم قرار داد در زمانی که همه اموالشان را از من دریغ می‌کردند.

امام حسین: من فرزند خدیجه روشن‌جبین هستم

به گفته استاد حوزه و دانشگاه همین ویژگی‌هاست که خداوند متعال او را مادر ۱۱ امام و مادرزن امیر المومنین علی (ع) قرار داد و کوثر قرآن یعنی صدیقه اطهررا در دامن او به عرصه حیات هدیه کرد و او مادر کوثر قرآن است.
وی افزود: اهل بیت نسبت به حضرت خدیجه ابراز محبت داشتند و روایت‌های متعددی داریم که خود را به او نسبت می‌دادند. به عنوان مثال امام حسین زمانی که در عاشورا می‌خواست خود را معرفی کند خود را به حضرت خدیجه نسبت داد. ان بن خدیجه الغرا. یا دعای نوبه امام زمان به فرزند او بودن اشاره شده است آنجا که آمده است: کجاست فرزند خدیجه‌ای که روشن جبین بود.

وی در خصوص نحوه آشنایی و ازدواج حضرت خدیجه با محمد (ص) گفت: اینکه پیغمبر اکرم در چه سنی با او ازدواج کرده تاریخ دقیقی نداریم گفته می‌شود ۲۱ یا ۲۵ یا ۳۷ سالگی است. اما ۲۵ سالگی شهرت بیشتری دارد و‌این ازدواج هم به پیشنهاد خود حضرت خدیجه انجام شد. به این جهت که وقتی حضرت خدیجه بار تجاری خود را به پیامبر سپرد و او با امانت‌داری و با سود صحیح اموال را بازگردانید. از روی فتانت و ذکاوتی که داشت متوجه شد که محمد (ص) پیامبر آخرالزمان است. خود را در معرض ازدواج او معرفی کرد و‌این وصلت شکل گرفت.

وی ادامه داد: سن حضرت خدیجه در هنگام ازدواج با پیامبر هم روایت‌ها و دیدگاه‌ها از ۲۵ سال تا ۳۵ سال و بیشتر هم معرفی شده و حتی تا ۴۰ سال هم نقل شده است. دلیل ضعف تاریخ این است که مورخان اشتیاقی نسبت به ثبت این موارد نداشتند و یا اینکه ثبت شده، اما در کتاب سوزی‌هایی که بعد از حکومت عمر اتفاق افتاد این کتاب‌ها و نقل‌های تاریخی دستخوش حادثه آتش‌سوزی قرار گرفته و زمان دقیقی را نقل نمی‌کند.

کارشناس و پژوهشگر مذهبی تصریح کرد:، اما بیهقی نقل می‌کند که حضرت خدیجه در سن ۵۰ سالگی از دنیا رفته است. اگر ما قول ۲۵ سالگی پیامبر در هنگام ازدوج را بپذیریم و به دلیل ۲۵ سال زندگی مشترک، این احتمال است که حضرت خدیجه در سن ۲۵ سالگی با وی ازدواج کرده است.

وی با بیان‌اینکه در زمان ازدواج گفته می‌شود حضرت خدیجه سن بیشتری داشتند و‌اینکه این موضوع به لحاظ فرهنگ و آداب و رسوم آن زمان مورد پذیرش بوده یا نه، متذکر شد: در تاریخ می‌بینیم که در ازدواج‌ها مراعات سن آنچنان که امروز رعایت می‌شود مورد توجه قرار نگرفته است و برخی همسران پیامبر نیز از او مسن‌تر معرفی شده‌اند مانند ام سلمه.

اموالی که قوام اسلام شد

به گفته استاد حوزه و دانشگاه حضرت خدیجه به عنوان اولین زن مومن به اسلام در کنار امام علی به عنوان اولین فردی که به پیامبر‌ایمان آورد نقش قابل توجهی در ترویج دین داشته است و کمک‌های مالی وی باعث غنای ترویج دین شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین علم الهدی متذکر شد: از پیامبر نقل شده که هیچ مالی به من به اندازه ثروت خدیجه سود نبخشیده است. پیغمبر اکرم اموال حضرت خدیجه را در راه کمک به یتیمان، آزاد کردن بدهکاران، سیر کردن شکم بینوایان صرف می‌کرد و در زمان محاصره شیب ابی طالب که قریشان پیامبر را تحریم و او را زندانی کردند، اموال حضرت خدیجه در حمایت از بنی‌هاشم هزینه شد. طبق برخی روایات ابوطالب و حضرت خدیجه تمام اموال و دارایی خود را برای حفظ اسلام و کمک‌رسانی به افرادی که در تبعید و محاصره قرار داشتند هزینه کردند.

وی اضافه کرد: بر اساس نقل‌های تاریخی وقتی مسلمانان در شییب ابی طالب محاصره شدند، برادرزاده خدیجه به نام حکیم ابن حزام، با شتر گندم و خرما را از شهر می‌آورد و با تحمل زحمت و خطر آب و گندم را به بنی‌هاشم می‌رساند و خداوند این کار حضرت خدیجه را در ردیف خدمت‌های ویژه شماره کرده است و بی جهت نبود که پیامبر همواره از بخشندگی و عظمت روح حضرت خدیجه گفته است.

وی تصریح کرد: علاوه بر حمایت مالی، حضرت خدیجه دفاع از پیامبر را در طول زندگی خود فرض قرار داده بود و هرکجا جان پیامبر تهدید می‌شد خدیجه به عنوان مدافع راستین از او دفاع می‌کرد.

ماجرای وعده خانه‌ای در بهشت

وی افزود: مرحوم مجلسی در کتاب بحارالانوار جریانی نقل می‌کند که روزی پیامبر بر فراز کوه صفا قرار گرفت و سه بار فریاد زد که مردم من فرستاده‌ای از سوی خداوند هستم. ابوجهل سنگی به پیشانی او زد. حضرت خدیجه با شنیدن این خبر مقداری غذا برداشت و به سراغ او رفت و در کوه به دنبال او می‌گشت و می‌گفت آیا کسی هست که از سلامت رسول خدا برایم خبری بیاورد. در‌این جا بود که جبرئیل به پیامبر گفت که یا رسول الله خدیجه را دریاب که از گریه او فرشتگان به گریه در آمده‌اند. پیامبر او را فرامی‌خواند و می‌گوید خداوند متعال به تو سلام می‌رساند و می‌گوید تو در بهشت خانه‌ای از مروارید و نور داری.

کارشناس مذهبی با تاکید به اینکه حضرت خدیجه حتی جا‌هایی که پیامبر را مورد تعقیب قرار می‌دادند به او کمک می‌کرد، ادامه داد:‌این بانوی بزرگوارثروت خود را در راه گره‌گشایی از امت پیامبر در روز‌های سخت محاصره سه ساله هزینه می‌کند و به یتیمان و بی بضاعتان کمک می‌کند و همین کار باعث می‌شود که مهر و محبت پیامبر در دل مردم شکل بگیرد و به او ایمان بیاورند؛ و یا در شیب ابی طالب از خطر مرگ گرسنگی نجات پیدا کنند.

وی در ارتباط با وفات حضرت خدیجه نیزافزود: عمده مورخان سال رحلت را سال دهم بعثت عنوان کرده‌اند. سن او را هم از ۵۰ تا ۶۵ سال نقل کرده‌اند. همچنین سال رحلت او را سال درگذشت ابوطالب بیان کرده‌اند؛ لذا پیامبر‌این سال را ام‌الحزن نامیدند و بعد از رحلت حضرت خدیجه وی عبای خود را به عنوان کفن حضرت خدیجه قرار دادند و او را در قبرستان المعلی عربستان به خاک سپردند. امروز از آن به عنوان قبرستان «حجون» نام می‌بریم. قبور افرادی مانند حضرت خدیجه، ابوطالب و عبدالمطلب در بخشی از‌این قبرستان است که دیوار سفیدی با در سبز رنگی جدا کرده است.

استاد حوزه و دانشگاه تاکید کرد: حضرت خدیجه کسی بود که پیامبر در غم فراق وی همواره محزون بود. این بانوی بزرگوار با گذشت از اموال و آسایش دنیوی خود حامی و مومن بر پیامبر اکرم بود.