گزارش آنا از هنرهای نمایشی در سالی که گذشت؛
از اجراها و جشنواره‌های پربار تا سازمان تئاتری که باید به بار بنشیند
فراز و نشیب های عرصه هنرهای نمایشی در سالی که گذشت نسبت به چند سال اخیر کمتر بود، به طوریکه جنب و جوش هنرمندان برای کار تئاتر بیشتر شده و سالن ها نیز مخاطب بیشتری را به خود دیدند.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، هنرهای نمایشی کشور درسال ۱۴۰۲ در قیاس با چند سال کرونایی که پشت سر گذاشتیم، شرایط بهتر و راحتتری را از سر گذراند به طوریکه هم هنرمندان و هم تئاتر کشور نفس تازه‌ای کشیده و خود را برای بارور شدن ایده‌های جدید آماده کردند. در این گزارش تلاش داریم با ارائه آمار به بررسی برخی از مهترین رویداد‌های تئاتر کشور در سالی که گذشت بپردازیم که با هم مشروح آن را از نظر می‌گذرانیم:
چند سالن تئاتر در کشور فعال است
طبق آمار خود مرکز هنرهای نمایشی ۵۰۶ سالن تئاتر دولتی و خصوصی در سطح کشور فعال است. ۲۲ سالن خصوصی در تهران و ۱۸ سالن خصوصی در دیگر استانها هستند. ۷۱ سالندولتی و غیر دولتی هم در تهران و ۳۸۸ سالن دولتی و غیر دولتی در دیگر استان‌های کشور فعال هستند. بگذریم از سالن‌هایی که در برخی شهر‌ها فعالیت خود را در این سال‌ها از دست داده اند که به گفته اداره کل هنرهای نمایشی ۸۳۷ سالن دولتی و غیر دولتی نیمه فعال و غیر فعال هستند. طبق همین آمار تعداد ۲۹۶۰۷ تعداد صندلی تئاتری در شهر تهران و ۷۹۲۲۱ صندلی هم در دیگر استانها فعال اند. با ضرب و تقسیم ساده مشخص می‌شود که به ازای هر ۷۸۱ نفر یک صندلی نمایش فعال وجود دارد.
چند نمایش در کل کشور برگزار شده است
باز هم براساس آمار ارائه شده ۵۴۲۱ نمایش در سال ۱۴۰۲ روی صحنه رفته اند و مجموعا ۳۱۰۳۸۲۴ نفر این نمایش‌ها را تماشا کرده اند. در تهرا هم طی ۹ ماه گذشته تعداد ۸۴۶ نمایش تولید شده است.
برپایی جشنواره‌ها نقطه قوت یا ضعف؟
یکی از مسائل مهمی که همه ساله برای عرصه هنرهای نمایشی کشور محل مناقشه و چالش بوده است، برپایی جشنواره‌های مختلف است، اینکه عده‌ای مثل مسئولین هنرهای نمایشی اعتقاد دارند که همه جشنواره‌ها باید بنا به زمانبندی خود هر ساله برپا شوند و این نقطه قوت هنرهای نمایشی کشور است، اما برخی هم این جشنواره‌ها را تنها محلی برای پر کردن چاله‌های بودجه‌ای می‌دانند و اینکه این آورده‌ای برای تئاتر کشور ندارد.
اما مسئله اصلی این است که امسال جشنواره تئاتر فجر در ابتدا در قالب جشنواره‌های منطقه‌ای با موفقیت و به خوبی برگزار شد و طبق آمار ۵۸ جشنواره و رویداد نمایشی در طول سال ۱۴۰۲ برپا شد که مورد حمایت مرکز هنرهای نمایشی قرار گرفت. این جشنواره‌ها در سراسر ایران برپا شدند به طوریکه ۳۲ جشنواره استانی و ۴ جشنواره منطقه‌ای بود. جشنواره تئاتر فجر امسال با حداکثر توان مرکز هنرهای نمایشی و تعداد زیادی شرکت کننده به ویژه با درخشش استانها صورت گرفت.
بیمه هنرمندان در چه مرحله‌ای قرار دارد
در حال حاضر طبق آمار ارائه شده در استان تهران ۴۰۴۶ هنرمند تحت پوشش بیمه هنرمندان بالاترین میزان آمار و سپس استان خراسان جنوبی با ۳۳ هنرمند و جنوب کرمان با ۲۵ هنرمند کمترین میزان تحت پوشش بیمه را نشان می‌دهد در مجموع تا بهمن ۱۴۰۲، ۱۲۳۶۷ هنرمند تئاتر تحت پوشش بیمه قرار گرفتند..
در حال حاضر مطرح شده که تعداد ۲ هزار گروه به صورت مستقل و مشخص به تولید و اجرای نمایش می‌پردازند، این به جز آماری است که هنرمندان تشکل‌های صنفی مثل فعالان خانه تئاتردارند.
وضعیت هنرهای نمایشی از هنرستان تا دانشگاه
یکی از انتظاراتی که از فعالیت رشته‌های هنرهای نمایشی در دانشگاه‌های مختلف آزاد تا دولتی می‌رود این است که در سالی که گذشته چه تعداد ازاین دانشجویان و فارغ التحصیلان جذب فعالیت‌های مرتبط تئاتری شده اند و خروجی این دانشگاه‌ها چه ثمراتی داده است. براساس آمار وزارت علوم در کشور ۶۷ دانشگاه رشته نمایش دانشجو می‌پذیرند که تاکنون ۱۵۰ هزار نفر در مقاطع مختلف کارشناسی تا دکترا فارغ التحصیل شده و ۸۰ هزار نفر جذب مشاغل غیر از هنر نمایش شده اند. اما آنچه که برآیند کار را در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد تنها ۱۷ هزار نفر توانستند در گروه‌های نمایشی شاغل شوند و این آمار خوبی نیست و نشان می‌دهد که هنوز از فضای دانشگاهی برای حضور در عرصه‌های نمایشی فاصله داریم. همچنین ۳۵ هنرستان در ۲۵ استان نیز دانشجوی رشته تئاتر دارند که از این میان ۱۹ آموزشگاه دخترانه و ۱۶ آموزشگاه پسرانه هستند.
۴ میلیون مخاطب تئاتری
آمار بیش از چهار میلیون مخاطب تئاتری در سال ۱۴۰۲ شاید به دوره طلایی سال‌های قبل ا زکرونا بازنگردد، اما همین هم برای تئاتری که زنگ خاموشی اش زده شده بود، نقطه امید بسیاری است همین که بسیاری از هنرمندان تئاتر کشورمان این روز‌ها مشغول تمرین و اجرای کار هستند و سالن‌ها برای پر شدن با هم رقابت می‌کنند، اتفاق مبارکی است. حال باید دید شرایط برای سال ۱۴۰۳ با هموار شدن خیلی از اتفاقات چطور خواهد بود هر چند که چالش هزینه‌های هنگفت کار را نیز باید در نظر گرفت و باید انتظار داشت که کمک‌ها برای گروه‌ها نیز به نسبت هزینه‌ها بالاتر برود.
بالاخره کلنگ حریم تئاتر شهر زده شد
یکی از اتفاقات مبارک سال ۱۴۰۲ کلنگ زنی ایجاد حریم اطراف تئاتر شهر بود هر چند که مخالفان زیادی هم داشت، اما این اتفاق دردوره مدیریت محمدجوادطاهری با پیگیری‌های گذشته سایر مدیران و همینطور کارشناسان فن و همکاری شهرداری و شورای شهر رخ داده است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی چندی پیش این اتفاق را رقم زد و حال می‌بینیم که پروژه حریم تئاتر شهر در حال جلو رفتن است و این اتفاق هم با طرح درست و همراهی هنرمندان و مدیران تئاتری در حال رخ دادن است تا در سال جدید به بار بنشیند و محوطه این میراث فرهنگی از انواع بزه‌های اجتماعی به دور باشد.
تدوین سند جامع تئاتر
یکی دیگر از رویداد‌های مثبت سال ۱۴۰۲ تدوین سند جامع به عنوان سند بالادستی با مشورت هنرمندان، پیشکسوتان و مدیران تئاتری بود به طوریکه این سند می‌تواند چراغ راه تئاتر کشور باشد.
احیای تئاتر منطقه‌ای
تئاتر‌های منطقه‌ای که در سال‌های پیش برگزار می‌شدند، اما در چند سال گذشته به دست فراموشی سپرده شده بودند امسال پیش از برپایی جشنواره تئاتر فجر احیا شده و در چهار منطقه کشور برگزار و هنرمندان را فعال کردند و برگزیدگان این تئاتر‌ها به جشنواره فجر راه یافتند.
فعال شدن تئاتر‌های کودک
با توجه به اینکه در هیچ دوره‌ای تئاتر‌های کودک و عروسکی به اندازه نمایش‌های بزرگسال مخاطب به لحاظ آماری نداشتند، اما انتهای سال ۱۴۰۲ شاهد رکورد فروش خوبی از چند نمایش عروسکی و کودک مثل مامان و مثلث بودیم که همین نوید آینده خوب برای تئاتر کودک را می‌دهد.
تجلیل از پیشکسوتان هنر نمایش
یکی دیگر از رویداد‌های خوب سال ۱۴۰۲ توجه به پیشکسوتان در جشنواره‌ها و استفاده از پتانسیلشان همینطور تجلیل و اعطای نشان‌های هنری ویژه به خیلی از این هنرمندان را داشت. این تجلیل‌ها هم در تهران و هم دیگر جشنواره‌های شهرستان‌ها با حضور هنرمندان همان استان صورت می‌گرفت.
بنیاد تئاتر ملی ایران به کجا رسید
یکی از اتفاقاتی که قرار بود در سال ۱۴۰۲ رخ دهد، ایجاد بنیاد تئاتر ایران بود که البته محمدمهدی اسماعیلی در سخنان اخیرش درباره سازمان برای تئاتر گفت که متقاعد نشده که تئاتر به سازمان نیاز دارد ولی در صورت احساس نیاز حتما ایجاد می‌شود. با این حال وزیر در جلسه اخیر خود در شورای هنر مطرح کرد که در صورت نیاز این بنیاد ایجاد می‌شود.
نکته نهایی این است که برای سال جدید ۱۴۰۳ نکات مهمی از جمله ایجاد تولیدات ایرانی برای عرصه نمایش کشور و ساخت پلاتو‌ها و سالن‌های نمایشی در سراسر کشور مطرح شده که حال باید ببینیم همه اینها در ۳۶۵ روز باقی مانده امسال به کجا خواهد رسید و مشکلات خیلی از شهرستانی‌ها و استان‌های دورافتاده از مرکز برای فعالیت‌های نمایشی و همینطور حضور در جشنواره‌ها به چه صورتی رفع خواهد شد. امیدواریم بودجه تئاتر کشور این اجازه را بدهد که خیلی از نقاط ضعف و چاله‌های این عرصه در سال ۱۴۰۳ پر و رفع شود.
انتهای پیام/
با استفاده مجدد از زبالههای زیستی:
