۴ هزار مورد از مواد شیمیایی پلاستیکی سمی هستند

به گزارش گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری آنا، گروهی از دانشمندان تحت حمایت شورای تحقیقات نروژ (Norwegian Research Council)، یک سال را صرف تحقیق در مورد گزارش‌های علمی و پایگاه‌های داده‌های نظارتی کردند تا فهرستی از بیش از 16,000 «مادۀ شیمیایی پلاستیکی» گردآوری کنند؛ در این فهرست گستره‌ای از مواد، از مواد اولیه گرفته تا افزودنی‌هایی مانند تثبیت‌کننده‌ها و رنگ‌ها گنجانده شده است.

از این میان، دست‌کم 4,200 مورد «سمی» هستند، نکته‌ای که به گفتۀ مارتین واگنر (Martin Wagner)، از دانشگاه علم و صنعت نروژ در تروندهایم (Norwegian University of Science and Technology in Trondheim)، بسیار نگران‌کننده است. او در مصاحبۀ خود با مجلۀ نیچر بر اهمیت این یافته‌ها تاکید می‌کند و اشاره می‌نماید که برای بیش از 10,000 مادۀ شیمیایی در این فهرست اطلاعاتی دربارۀ میزان خطر و سمی‌بودن وجود ندارد. به‌علاوه، به گفتۀ واگنر برای بیش از 9000 ماده در این فهرست هیچ اطلاعاتی به صورت عمومی در دسترس نبوده است.

این گزارش که در 14 مارس منتشر شد، می‌تواند بر مذاکرات آتی در سازمان ملل در مورد معاهده‌ای دربارۀ آلودگی پلاستیکی جهانی تاثیر بگذارد. دانشمندان خواهان آن هستند که در این معاهده فهرستی از پلیمرهای پلاستیکی و مواد شیمیایی گنجانده شود که بر سلامت انسان و اکوسیستم تأثیر می‌گذارند، زیرا برخی از این مواد می‌توانند به غذا، آب و محیط زیست نفوذ کنند. دور بعدی این مذاکرات در ماه آینده در اُتاوا برگزار خواهد شد و قرار است دور آخر مذاکرات در ماه دسامبر در بوسان، کره جنوبی به پایان برسد.

این مطالعه مدعی شده است که میکروپلاستیک‌ها به مسئله‌ای جدی برای سلامتی تبدیل شده‌اند و خاطرنشان می‌کند که هرچند نزدیک به 1,000 مادۀ شیمیایی در سطح جهانی در فهرست میکروپلاستیک‌ها قرار گرفته‌اند و مقرراتی برای کنترل آنها تنظیم شده است، بیش از 3,600 مادۀ دیگر باقی مانده‌اند که هنوز کنترل نشده‌اند.

واگنر که خود یکی از اعضای ائتلاف دانشمندان برای معاهده موثر دربارۀ پلاستیک‌ها (Scientists’ Coalition for an Effective Plastics Treaty) است، بر نیاز به اقدام سریع و کارآمد تاکید می‌کند.

با این همه، انجمن صنعت پلاستیک (Plastics Industry Association) و شورای شیمی آمریکا (American Chemistry Council) دیدگاه‌ متفاوتی در مورد یافته‌های این گزارش دارند و بر مزایای افزودنی‌های پلاستیکی تاکید می‌کنند: «افزودنی‌های پلاستیکی مزایای مهم بسیاری را ارائه می‌کنند که عملکرد و دوام محصولات پلاستیکی را افزایش می‌دهند، و ما را قادر می‌سازند تا کارهای بیشتری را با مواد اولیۀ کمتر انجام دهیم ... متاسفانه، گزارش امروز به دنبال پیش برد چارچوبی خطر است که مشکلات دنیای واقعی را نادیده می‌گیرد و تصویری ناقص برای قانون‌گذاران و عموم مردم ترسیم می‌کند.»

* خطرات شایع

نویسندگان با تمرکز بر خطرات ناشی از ماهیت فراگیر پلاستیک‌ها، پیشنهاد می‌کنند رویکردی احتیاطی اتخاذ کنیم. آنها پیشنهاد می‌کنند که شرکت‌ها در مورد مواد شیمیایی مورد استفاده در پلاستیک‌هایشان شفاف‌تر عمل کنند تا شکاف دانش برطرف شود. این گزارش خواستار شفافیت و همکاری بیشتر بخش صنعت و بخش دانش هستند تا اطلاعات حیاتی به قانون‌گذاران در سراسر جهان ارائه شود.

این تیم تعداد قابل توجهی از مواد شیمیایی خطرناک را شناسایی کرده‌اند که هنوز در انواع پلیمر‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانشمندان توصیه می‌کنند که باید این مواد شیمیایی را به ۱۵ گروه برای اقدامات اولویت‌دار دسته‌بندی کرد، از جمله موادی مانند فتالات‌ها (phthalates) و بیسفنول‌ها (bisphenols).

با این حال، مذاکرات در مورد معاهدۀ پلاستیک با چالش‌هایی از سوی کشور‌های تولیدکنندۀ نفت روبروست، زیرا این کشور‌ها در برابر قانون‌گذاری برای تولید پلاستیک مقاومت می‌کنند. علیرغم این بن‌بست، واگنر از دولت‌ها می‌خواهد که بر اساس شواهد واضحی که در پژوهش‌های ائتلاف دانشمندان ارائه شده، اقدام لازم را انجام دهند.

در نتیجه، این مطالعه بر نیاز فوری به شفافیت، اقدامات نظارتی و همکاری بیشتر برای رسیدگی به اثرات زیست‌محیطی و بهداشتی مواد شیمیایی پلاستیکی تاکید می‌کند. دانشمندان و سیاست‌گذاران نقش مهمی در کاهش آسیب و تضمین آینده‌ای پایدار برای همه دارند.