هنر نمایش تقویت‌کننده مسائل فرهنگی و بهترین راه برای رفع آسیب‌های اجتماعی است

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، هشتمین جلسه «شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی» با حضور هنرمندان، پیشکسوتان و متخصصان عرصه تئاتر برگزار شد.

این جلسات با حضور هوشنگ توکلی، ایرج راد، محمدحسین ایمانی‌خوشخو، کاظم نظری، علی منتظری، قطب‌الدین صادقی، تاجبخش فنائیان، محمدباقر قهرمانی، ولی‌الله شالی، غلامرضا نعمتی، سیدمحمدجواد طاهری و علی ایزدی، با هدف بیان فرصت‌ها، تهدیدها و چالش‌های پیشِ روی هنرهای نمایشی و ارایه راه‌کارهای مناسب ، برای بررسیِ چگونگی تحقق آن، تشکیل جلسه داد.

علی ایزدی، دبیر شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی با اشاره به برخی کاستی‌ها در این حوزه، گفت: با توجه به گستره فعالیت هنرهای نمایشی در کشور و عدم تناسب امکانات، اعتبارات و اختیارات موجود و با توجه به تعداد فعالان و خانواده بزرگ تئاتر؛ همچنین تنوع و تعدد رویدادها و جشنواره‌هایی با مضامین اجتماعی، خانواده‌محور، دینی، انقلابی، دفاع مقدس، جمعیت محور، جبهه مقاومت ، فرهنگی و ... که در قالب ۵۹ جشنواره، توسط اداره‌کل هنرهای نمایشی برگزار و یا حمایت می‌شوند؛ کمبود سالن‌ها و فضاهای نمایشی به نحوی که تنها ۷ سالن در اختیار این اداره‌کل و مابقی در اختیار دیگر سازمان‌ها و یا در اختیار بخش خصوصی است؛ فرسودگی تجهیزات و زیرساخت‌های همین سالن‌های کم و عدم تناسب در ساختار اداری، اجرایی و کارشناسی برای پاسخگویی لازم به هنرمندان، همچنین افزایش هزینه تولید تئاتر در سال‌های اخیر، بخشی از مشکلاتی است که راهکارِ گذر از آن، تدبیر در مسیر توسعه زیرساختی، اداری، اجرایی و فنی هنرهای نمایشی کشور است.

این مدرس دانشگاه در تشریح چالش‌ها و عدم رشد متناسب زیرساخت‌ها با گستردگی این هنر اصیل و موثر، اظهار کرد: حدود ۱۵۰ هزار فارغ‌التحصیل رشته تئاتر در این عرصه، فعال هستند و سالانه حدود ۱۴۰۰ دانشجو از دانشگاه‌های کشور، با مدرک کاردانی، کارشناسی، یا کارشناسی ارشد و بعضا دکترا، فارغ‌التحصیل می‌شوند که باید هرچه سریعتر، فکری برای اشتغال و استفاده از این نیروی جوان و کارآمد کرد. غیر از دانشجویان ۱۰۰۰ هزار گروه هم در «سامانه گروه‌های نمایشی» ثبت شده‌اند و دارای پروانه فعالیت هستند اما چند برابر این رقم نیز، گروه‌هایی به شکل مستقل و پراکنده به هنر تئاتر اشتغال دارند. غیر از آن، حدود ۳۲۰ موسسه، آموزشگاه و هنرستان هنرهای زیبا در کشور مشغول آموزش به هنرجویان و علاقه‌مندان هنرها نمایشی هستند.

وی ادامه داد: در برگزاری جشنواره‌ها و رویداهای تئاتری، اداره کل هنرهای نمایشی در ۵۹ جشنواره به شکل مستقیم یا غیرمستقیم دخیل است که یا مسوول برگزاری آن است و یا از آن حمایت می‌کند. در بحث فضاهای نمایشی، در کشور جمعا حدود ۱۰۹ هزار صندلی برای تماشاگر تئاتر وجود دارد که اگر این رقم، به کل جمعیت تقسیم شود، به ازای هر ۸۰۰ نفر، تنها یک صندلی برای تماشاگر تئاتر در کشور وجود دارد. فرسودگی تجهیزات فنی و زیرساخت‌ها از کارآمدیِ مطلوب همین تعداد محدود سالن‌های موجود نیز کاسته است و نیاز مبرم به ترمیم، بازسازی و به روز شدن دارند. با توجه به گستردگی هنرهای نمایشی، که تشریح شد، ساختار سازمانیِ فعلی اداره کل هنرهای نمایشی، پاسخگوی این مسایل نیست. بنابراین ساختار فعلی باید متناسب با مسایل و مشکلات، رشدی همپای این گستردگی داشته باشد. در سالهای اخیر، هزینه‌های تولید یک اثر نمایشی، به دلایل مختلف، چنان افزایش یافته که پس از ۳۰ اجرا و سالنی پر از مخاطب، گروه نمایشی(در سالن‌های کوچک‌تر و قیمت بلیت کمتر) در اکثر اوقات، موفق به تأمین هزینه‌های معمول خود نمی‌شود و برای سرپاماندن نیاز به حمایت معنوی و مادی جدی دولت دارد.

ایزدی در بخش دیگری از سخنان خود، برآیند جلسات این شورا را، به رغم وجود مشکلات موجود عرصه هنرهای نمایشی، واجد پتانسیل و فرصت‌های منحصر به فردی دانست که در سیاستگذاری کلان کشور نیز می‌تواند راه‌گشای حل بسیاری از مشکلات باشد.

دبیر شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی یادآور شد: در جلساتی که تاکنون با حضور پیشکسوتان، هنرمندان و مدیران تئاتری برگزار شده است، همه متفق‌القول هستند که با وجود همه مصضل و مشکلات، با اتکای به پتانسیل موجود و فرصت‌ها، امکان مرتفع کردن آن با درایت بزرگان عرصه تئاتر و جوانان پرانرژی وجود دارد.

معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی اداره‌کل هنرهای نمایشی با اشاره به فرصت‌های موجود، تصریح کرد: کشور ما ظرفیت بسیار خوبی در عرصه تئاتر دارد که لازم است در مباحث فرهنگی از آن استفاده شود. با گسترش و بسط این هنر و تعداد هنرمندان و تاثیر ویژه آن بر مخاطب، می‌توان آسیب‌های اجتماعی را به حداقل رساند و یا سرعت آن را کاهش داد. در این بحث، اتفاقا می‌توان از گستردگی هنرهای نمایشی و پراکندگی جغرافیایی هنرمندان تئاتر که در سراسر کشور مشغول فعالیت هستند، به عنوان یک فاکتور برای رشد و اعتلای فرهنگی و مبارزه با آسیب‌های اجتماعی، استفاده مؤثری کرد.

وی درباره نتیجه‌گیری از وجود تهدیدها و فرصت‌ها در هنر نمایش گفت: اداره‌کل هنرهای نمایشی برای کمک به جریان رشد و توسعه هنر نمایش که به رشد فرهنگی کشور می‌انجامد، تصمیم به تشکیل «شورای تخصصی تدوین سند تحول هنرهای نمایشی» گرفت. این شورای تخصصی نیز پس از نشست‌های متعدد و گفت‌وگوهای فراوان، پیشنهاد تاسیس و تشکیل «سازمان تئاتر کشور» را داد؛ چرا که فقط این سازمان می‌تواند جوابگوی نیاز فزاینده‌ی حوزه هنرهای نمایشی باشد. همچنین با وجود این سازمان است که می‌توان چتر حمایتی مؤثری برای همه هنرمندان نمایش فراهم آورد و تدابیر و سیاست‌های زیرساختی و اجرایی وسیعی را برای گسترش کیفی و کمی هنر نمایش ترسیم کرد و برای توسعه تئاتر و پویایی آن برنامه‌ریزی کرد و آینده‌ای اندیشه‌گرا و مؤثر برای هنرهای نمایشی متصور بود.