رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران: تحریم‌ها فرصتی برای خلق ایده‌های جدید شد

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ نتایج پژوهش تاثیر تحریم‌های اقتصادی بر وضعیت سلامت مردم و نظام سلامت کشور در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ در دو سطح ملی و فروملی در نشستی با حضور محققان داخلی و بین المللی به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

حسین قناعتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در این نشست با اشاره با آیه ۲۱۶ سوره بقره «و عسی أنْ تکْرهوا شیئاً و هو خیْرٌ لکم» «شاید چیزی را خوش ندارید و درحالی که آن برای شما خوب است»، گفت: مصادیق بسیاری از این آیه را در زندگی شخصی و برنامه ریزی‌های کلان دیده ایم که بسیاری از برنامه ریزی‌های دقیق جهان به بن بست رسیده اند و بسیاری از پیش بینی‌های نامطلوب، به نتیجه خوبی رسیده اند.

وی به تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد جوامع اشاره کرد و افزود: تحریم‌ها باعث مشکلات، کمبود‌ها و فشار اقتصادی بر جوامع شده و این فشار اقتصادی بر اخلاقیات نیز اثر می‌گذارد. براساس نتایج تحقیقات علمی یکی از دلایل تاثیرگذار در سلامت جسمی و روانی، توانایی مالی افراد است و فقر باعث بروز عوارض جسمی و روانی شده به طوری که پیامبر اسلام (ص) فرمودند «کاد الفقْر انْ یکون کفراً» فقر سلامت معنوی افراد را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما فشار‌های ناخواسته اگر درست مدیریت شود می‌تواند موجب تحریک برنامه‌ریزی‌های خلاق و شگفت انگیز شود که در شرایط عادی آن کار‌ها از انسان سر نمی‌زند. حقیر مسئله خود تحریمی را یعنی ضعف مدیریت، سو استفاده از موقعیت، نبود شفافیت، نبود قانون سالاری و نبود اقتدار حکمرانی را از تحریم‌ها مهمتر و مخرب‌تر می‌دانم.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به دلایل اعمال تحریم‌ها بر ایران و تاثیر آن بر اقتدار کشور گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره) حرف‌های جدیدی را در جهان مطرح کرد که خوشایند بسیاری از ابرقدرت‌ها نبود و کشورمان در بحران‌های مختلف فراتر از حد انتظار جهانیان عمل کرد و بحران‌هایی که از پس هم آمدند ما را قوی‌تر کردند.

قناعتی دوران دفاع مقدس را مصداقی از عملکرد قوی کشور در بحران دانست و ادامه داد: فشار ناشی از جنگ انسان‌هایی را در میدان مبارزه تربیت کرد که به شخصیت‌های برجسته‌ای تبدیل شدند و نیروی نظامی ایران را چنان قدرتمند ساخت که هیچ کشوری قادر به تعدی به ایران نیست.

وی با اشاره به تغییر شکل مبارزات با استفاده از ابزار‌های فرهنگی افزود: بمباران اطلاعاتی، شایعه سازی و دروغ پردازی در فضای مجازی از دیگر بحران‌هایی است که با آن مواجه هستیم به طوری که در دوران کرونا رئیس سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد اینفودمی (شیوع اطلاعات نادرست) بسیار آسیب زننده‌تر از بیماری کرونا بود.

 قناعتی تحریم‌ها را اگرچه تاثیرگذار در امور مختلف، اما موجب افزایش خلاقیت و توانمند شدن کشور دانست و افزود: تحریم‌های ناخواسته فرصتی برای خلق ایده‌های جدیدی شد که شاید در شرایط عادی به ذهن کسی نمی‌رسید و در این مدت کار‌های مثبت بسیاری در کشور انجام شد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به موفقیت‌های نظام سلامت و دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: گسترش نظام شبکه بهداشت و درمان، راه اندازی دانشگاه سبطین و پارک علم و فناوری شهید سلیمانی از جمله دستاورد‌هایی است که در شرایط تحریم حاصل شده است.

قناعتی با بیان اینکه کشور‌های متعددی در حال تحریم شدن هستند که می‌توانند از تجارب کشورمان استفاده کنند؛ گفت: در راستای اقتصاد مقاومتی باید به کارگیری روش‌های ارزان و موثر بر سلامت را ترویج کنیم.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید براینکه خود را بدهکار مردم بدانیم و برای حل مشکلات کشور ایستادگی کنیم، افزود: مردم ما در بحران‌های مختلف ثابت کردند تاب آوری بالایی دارند و ما ملت قدرتمندی هستیم و باید دست به دست هم دهیم و برای حل مشکلات و گسترش عدالت به یکدیگر کمک کنیم.

تاثیر تحریم‌ها بر دسترسی مردم به خدمات سلامت

در ادامه  امیرحسین تکیان، مدیر گروه سلامت جهانی و سیاستگذاری عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: ایران چهار دهه است که تحریم‌ها را تجربه می‌کند، اما این تحریم‌ها در دو دهه اخیر فشار بیشتری را به کشور تحمیل کرده و در نتیجه آن دسترسی مردم به خدمات سلامت تحت تاثیر قرار گرفته است.

استاد سیاستگذاری سلامت دانشگاه یکی از نتایج تحریم‌ها را بی عدالتی دانست و گفت: تحریم‌ها سبب می‌شود افرادی که نمی‌توانند صدای خود را در اجتماع بلند کنند بیشترین آسیب را ببیند. در این پژوهش مستنداتی را به صورت کمی و کیفی جمع آوری کرده ایم که مورد توجه تصمیم سازان قرار گیرد.

تکیان با اشاره به همکاری دکتر الکساندر کرامر و دکتر موریتز کرامر از اساتید صاحبنظر بین المللی در این پژوهش، نتایج حاصل از آن را بیان کرد و گفت: اعمال تحریم‌ها با اثراتی که بر تورم، کاهش تولید، افزایش نرخ ارز، ممانعت در تبادلات مالی با سایر کشور‌ها ایجاد می‌کند می‌تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم اثرات مخربی بر سلامت مردم داشته باشد.

ادعای بی اساس تداوم کمک‌های بشردوستانه در شرایط تحریم

علیرضا اولیایی منش، رئیس مرکز تحقیقات عدالت در سلامت نیز در حاشیه نشست ارائه نتایج پژوهش اثرات دو دهه تحریم بر سلامت مردم ایران، انجام این نوع پژوهش را برای نخستین بار در کشور دانست و گفت: پیش از این مطالعات مروری در زمینه تحریم‌ها انجام شده بود، اما پژوهشی با این جامعیت و با مرور منابع داخلی و خارجی و مطالعه کیفی از طریق مصاحبه با مردم، ارایه دهندگان خدمات و سیاست گذاران سلامت و همچنین مطالعه کمی و انالیز و تحلیل داده‌های موجود؛ برای نخستین بار انجام می‌شود.

وی آغاز این پژوهش را به سفارش وزارت بهداشت و حمایت موسسه نیماد در سال ۱۳۹۹ بیان کرد و افزود: برای انجام این پژوهش تیم علمی و حرفه‌ای متشکل از اساتید داخلی و دانشگاه‌های بیلفلد المان و هاروارد امریکا تشکیل شد که نتایج فعالیت آنها در این پروژه در نشست امروز ارایه می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات عدالت در سلامت با اشاره به بررسی حدود ۳۰ شاخص مرتبط با سلامت مردم گفت: در این پژوهش اثرات تحریم بر مرگ و میر در سنین مختلف، سرطان ها، برخی بیماری‌های خاص و صعب العلاج و برخی از بیماری‌های مزمن مانند دیابت، شاخص‌های اقتصادی سلامت مانند پرداخت از جیب مردم و اثرات تحریم بر تعمیق نابرابری‌های سلامت بررسی شد که نتایج آن نشان می‌دهد تحریم‌ها چه اثرات سویی بر سلامت مردم دارد و این موضوع تا چه اندازه منجر به گسترش بی عدالتی شده است.

اولیایی منش ادعای تداوم کمک‌های بشر دوستانه به کشور‌های تحریم شده را بی اساس دانست و با اشاره به تاثیر تحریم‌ها بر سلامت مردم گفت: وقتی بانکداری کشور‌ها تحت تاثیر قرار می‌گیرد و معاملات کشور تحت تحریم با کمپانی‌ها و شرکت‌های دارویی و تجهیزاتی ممنوع می‌شود سلامت مردم به دلیل کمبود دارویی و تجهیزاتی و ایجاد اختلال در ارایه خدمات سلامت تحت تاثیر قرار می‌گیرد. رئیس مرکز تحقیقات عدالت در سلامت دانشگاه، با اشاره به تجربه کشور در تاب آوری و مقاومت در برابر تحریم‌ها گفت: از انجا که کشورمان از ابتدای انقلاب به نوعی تحریم‌ها را تجربه کرده است این تمرین باعث ایجاد آمادگی در حوزه‌های مختلف از جمله تامین دارو و تجهیزات پزشکی شده و با خودباوری، افزایش تولیدات داخلی و طرح ژنریک دارویی و گسترش شبکه بزرگ بهداشت و درمان، اثرات تحریم‌ها در اقتصاد کلان و اقتصاد سلامت و در نتیجه سلامت مردم اگرچه وجود دارد، اما کمتر حس می‌شود.

وی با بیان اینکه میتوان گفت نظام سلامت با اجرای توصیه‌های رهبری معظم انقلاب، تا حدود زیادی نظام سلامت مقاومتی را محقق ساخته است، افزود: اگر این تحریم‌ها بر کشور دیگری اعمال می‌شد اثرات آن بسیار بیشتر بود، اما در کشورمان به دلیل مقاومتی که دربرابر تحریم‌ها وجود دارد این اثرات کمتر است و هرچه تحریم‌ها بیشتر می‌شود سخت کوشی و دلسوزی پژوهشگران در شرکت‌های دانش بنیان و فناور و اساتید و اطبا و کادر نظام بهداشت و درمان کشور بیشتر می‌شود.

گفتنی است، در این نشست موضوعات مربوط به اثار تحریم بر دانشگاه‌ها و مراکز علمی، وظایف سازمان‌های بین المللی در کشور‌های تحت تحریم، تحریم و سلامت و تجربیات بین المللی، دیپلماسی سلامت بر مبنای تحریم، نتایج مطالعه تاثیر تحریم بر بیماران مولتیپل اسکلروزیس، تاثیر تحریم بر نظام دارویی کشور و یافته‌های کمی و کیفی پژوهش بررسی شد و دکتر علیرضا کوهکن مشاور دیپلماسی علمی وزیر امور خارجه و دکتر کرامر از دانشگاه بیلفلد آلمان و دکتر محمد عبدالهی دانشمند یک درصد برتر دانشگاه علوم پزشکی تهران از سخنران ویژه این نشست بودند.