ابزار‌های مالی بورس در دستان دانش‌بنیان‌ها

بهروز شهدایی، کارشناس بورس در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم وفناوری آنا درباره حضور دانش‌بنیان‌ها در بورس، اظهار کرد: بازار سرمایه کشور بیش از ۵۰ سال قدمت دارد، اما از نظر دانش چندان متفاوت با ۴۰ سال قبل نبوده و از بازار‌های بورس دنیا به شدت عقب مانده است. در زمینه استفاده از ابزار‌های مالی و نرم‌افزاری نیز بورس کشور درگیر در عقب‌ماندگی‌های بسیاری است. اگرچه این عقب‌ماندگی‌ها چندان مورد پذیرش سازمان بورس نیست بنابراین ظرفیت و زمینه بالایی برای جذب دانش‌بنیان‌ها وجود دارد.

به گفته شهدایی؛ در زمینه استفاده از ابزار‌های مالی و نرم‌افزاری بورس، کشور درگیر عقب‌ماندگی‌ها و خلاء‌های جدی در زمینه آموزش است که توانایی به‌کارگیری از چنین ابزارهایی در دست دانش‌بنیان‌ها است و می‌توانند به این عرضه ورود کنند.

کارشناس بورس عنوان کرد: استراتژی‌های مالی در اختیار‌ها وجود دارد و در دستورالعمل اختیارها، این استراتژی‌های مالی امکان انجام دارد، اما نیازمند نرم‌افزار است که در بورس ما وجود ندارد. معنایش این است که وقتی خرید در مقابل فروش وجود دارد نیازی به وجه تضمین وجود ندارد، اما در بازار فعلی به محض اینکه سهامی در موقعیت فروش قرار داده شود وجه تضمین تعیین می‌شود و مطابق دستورالعمل رفتار نمی‌شود.

وی افزود: در ایران بدون اینکه سهمی در اختیار داشته باشید امکان فروش وجود ندارد در حالی که در بازار‌های مالی آمریکا و اروپا این امکان وجود داشته و کاملا جاافتاده و موجب می‌شود که ریزش‌های وحشتناک در بازار بورس وجود نداشته باشد یا آنکه ریزش‌ها حداکثر به یک یا دو روز محدود شود. در ایران این خلاء‌وجود دارد و دانش‌بنیان‌ها در زمینه پیش‌بینی و پیاد‌ه‌سازی آن می‌تواند اقدام‌های مناسبی انجام دهند.

ظرفیت دانش‌بنیان‌ها برای پیاده‌سازی نرم‌افزار‌های آموزش خرید سهام در بورس

شهدایی عنوان کرد: افراد متخصص شامل مهندسان و پزشکان در کشور ما سواد آموزش برای بورس ندارند و به همین دلیل حتی صاحبان درآمد و مشاغل تخصص لازم را برای ورود به بورس نداشته و سرمایه خود را در کار ساختمان‌سازی و دلار و سکه وارد می‌کنند و به نوعی در این بازار‌ها ایجاد اخلال می‌کنند.

کارشناس بورس در مورد عرضه سهام شرکت‌های دانش‌بنیانی در بورس نیز اظهار کرد: اگر فرض بر این باشد که شرکت‌های دانش‌بنیان واقعی وارد عرصه فعالیت شوند باید این تفکیک را میان آنها و شرکت‌هایی که به بلوغ رسیده‌اند قائل شد.

وی با بیان اینکه سهام شرکت‌های دانش‌بنیانی قابلیت عرضه در بورس را دارد، تصریح کرد: افراد فعال در بورس EPS، قیمت سهام و سایر ویژگی‌ها را بررسی می‌کند و پس از آن نسبت به خرید اقدام می‌کند، اما روش قیمت‌گذاری و ارزش‌گذاری دانش‌بنیان‌ها کاملا متفاوت است ممکن است برخی از شرکت‌هایی که واقعا دانش‌بنیان هستند سودآوری لازم را نداشته باشد و هر سال هزینه و زیان تامین کنند، اما قیمت سهم آنها از شرکت‌های تولیدی نیز بیشتر باشد.

شهدایی گفت:‌در گذشته تجربه ورود شرکت‌های کوچک با عنوان اس ام ای‌ها به بورس وجود داشت که طرح‌هایی ورشکسته داشتند و عملا محلی برای واسطه‌گری و دلالی برخی شده بود؛ بنابراین در مورد عرضه سهام شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس باید تابلو مخصوص وجود داشته باشد و وارد تابلوی اصلی نشوند و خریداران سهام این شرکت‌ها بدانند که این شرکت‌ها ویژگی‌های خاص فعالیت خود را دارند ورود آنها بلامانع است.

قابلیت خرید سهام شرکت‌های دانش‌بنیانی در تابلو جداگانه توسط سهامداران ریسک‌پذیر

وی افزود:‌ سرمایه‌گذاران و سهامداران با قابلیت ریسک بالاتر می‌توانند سهام شرکت‌های دانش‌بنیانی را خریداری کنند و می‌توان گفت با اقبال سرمایه‌گذاران بورسی خطرپذیر نیز مواجه خواهند شد.

شهدایی با انتقاد از اکوسیستم فعالیت دانش‌بنیان‌ها گفت: برخی از شرکت‌ها تنها نام دانش‌بنیانی را یدک می‌کشند و به دنبال گرفتن اعتبارات و تسهیلات هستند و طرح‌ها و ایده‌هایی کپی شده را مطرح و با وجود استقرار در محیط‌های دانش‌بنیانی مانند پارک‌های فناوری، عملا بیزینس خود را دنبال می‌کنند.