بررسی کاربرد رفتار سازمانی در سازمان‌های مختلف

به گزارش گروه بازار خبرگزاری علم و فناوری آنا، زمانی که به بررسی بهترین روش‌های ارتباطات بین پرسنل در یک سازمان می‌پردازیم، با مفهومی به نام کاربرد رفتار سازمانی در سازمان‌ها بر خواهیم خورد. رفتار سازمانی به‌نوعی می‌تواند وجه اشتراک بین کارمندان یک سازمان در ارتباط با یکدیگر باشد. به‌گونه‌ای که پرسنل یک سازمان قادر خواهند بود تا به کمک این روش ارتباطی، با همکاران خود ارتباطات سازنده‌ای برقرار سازند. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی اینکه رفتار سازمانی چیست و کاربرد رفتار سازمانی در سازمان‌ها شامل چه مواردی خواهد بود، صحبت خواهیم کرد.

رفتار سازمانی چیست؟

در ابتدا به بررسی این موضوع می‌پردازیم که رفتار سازمانی چیست؟ در پاسخ باید بگوییم که رفتار سازمانی در اصل به اعمالی گفته می شود که در راستای بهبود وضعیت ارتباطی افراد سازمان به کار می‌روند. رفتار سازمانی را می‌توان یک حوزه مطالعاتی دانست که به بررسی نحوه تعامل افراد، گروه‌ها و ساختارها در محیط یک سازمان می‌پردازد.

اهمیت رفتار سازمانی

در بحث اهمیت و کاربرد رفتار سازمانی در سازمان‌ها باید بگوییم که رفتار سازمانی قادر است تا نحوه مدیریت یک سازمان را متحول سازد و آن را از سایر سازمان‌ها متمایز کند. سازمانهای مختلف از مفاهیم رفتار سازمانی برای افزایش بهره‌وری، نوآوری و تسهیل عملیات مختلف سازمان استفاده می‌کنند. چنین عواملی نیز قادر خواهند بود تا یک مزیت رقابتی را برای یک شرکت ایجاد کنند.

اهمیت رفتار سازمانی

رفتار سازمانی چه اهدافی را در یک سازمان دنبال می کند؟

رفتار سازمانی به‌عنوان روشی برای مطالعه چگونگی رفتار و تعامل افراد در یک سازمان اهداف خاصی را در یک سازمان دنبال می‌کند. از جمله اهداف اصلی کاربرد رفتار سازمانی در سازمانهای مختلف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بررسی تأثیر رفتار پرسنل بر عملکرد سازمان. یکی از اهداف رفتار سازمانی این است که به توضیح رفتار و عملکرد پرسنل در جهت دستیابی به اهداف سازمان می پردازد. با فهم تأثیر رفتار مختلف پرسنل در یک سازمان می‌توانیم بهترین روش برای ارتباطات پرسنل در یک سازمان را پیدا کنیم.
• توصیف انواع رفتار افراد در یک سازمان و دلایل احتمالی پشت آنها. یکی دیگر از اهداف رفتار سازمانی استفاده از رفتار سازمانی در سازمانهای مختلف را باید در توصیف رفتار افراد و گروه‌های مختلف در یک سازمان دانست. به کمک رفتار سازمانی قادر خواهیم بود تا دلایل احتمالی بروز برخی از رفتارهای مختلف در پرسنل را متوجه شویم.
• کنترل و بهبود رفتار افراد در یک سازمان. از دیگر موارد کاربرد رفتار سازمانی در سازمانهای مختلف را باید در نقش این سیستم ارتباطی در بهبود رفتار افراد و نهادهای مختلف در یک سازمان دانست. با این هدف که با بهبود رفتارها قادر خواهیم بود تا سازمان را در راستای تحقق اهداف تعیین شده با شتاب بیشتری پیش ببریم.
• پیش‌بینی رفتار آینده افراد و گروه‌ها در یک سازمان. یکی دیگر از اهداف رفتار سازمانی در سازمانهای مختلف را باید در پیش‌بینی رفتار آینده افراد و گروه‌ها در یک سازمان دانست. با بررسی عملکرد گذشته افراد در سازمان قادر خواهیم بود تا واکنش احتمالی آنها را در شرایط مختلف در آینده پیش‌بینی کنیم.

کاربرد رفتار سازمانی در سازمانهای مختلف

رفتار سازمانی را می‌توان در انواع مختلفی از سازمان‌ها اعمال کرد. در اینجا شما را با مثال‌هایی از کاربرد رفتار سازمانی در سازمانهای مختلف آشنا می‌کنیم.

• سازمانهای تجاری: رفتار سازمانی می‌تواند به سازمانهای تجاری کمک کند تا بهره‌وری، کیفیت، خلاقیت و رضایت مشتریان خود را افزایش دهند. همچنین می‌تواند به آنها در مدیریت منابع انسانی، فرهنگ سازمانی، اخلاق، تنوع، نوآوری و تغییر کمک کند.
• سازمانهای غیرانتفاعی: رفتار سازمانی می‌تواند به سازمانهای غیرانتفاعی کمک کند تا به مأموریت، چشم‌انداز و ارزش‌های خود دست یابند.
• سازمانهای عمومی: رفتار سازمانی می‌تواند به سازمانهای عمومی در ارائه کالاها و خدمات عمومی به شهروندان کمک کند. همچنین می‌تواند به آنها کمک کند تا مسئولیت‌پذیری، شفافیت و کارایی خود را بهبود بخشند.
• سازمانهای آموزشی: رفتار سازمانی می‌تواند به سازمانهای آموزشی کمک کند تا نتایج آموزشی و یادگیری خود را افزایش دهند. همچنین می‌تواند به آنها کمک کند تا مشارکت دانش‌آموزان و عملکرد تحصیلی آنها را تقویت کنند.

کاربرد رفتار سازمانی در سازمانها

انواع مدل‌های رفتار سازمانی

رفتار سازمانی از چندین مدل نظری برای تحلیل و تفسیر رفتارهای سازمانی استفاده می‌کند. این مدل‌ها نشان می‌دهند که چگونه سازمان‌ها به افراد، گروه‌ها و محیط‌های خارجی واکنش نشان می‌دهند و چگونه این عوامل بر رفتار سازمانی تأثیر می‌گذارند. بر طبق طبقه‌بندی‌هایی که در وب‌سایت رشدانا انجام شده است، برخی از مدل‌های رایج رفتار سازمانی عبارتند از:

مدل حمایتی

این مدل مدیریت رفتار سازمانی براین‌اساس است که سازمان‌ها باید به کارکنان خود به‌عنوان انسان‌هایی که نیازها و احساسات دارند، احترام بگذارند. این مدل تأکید دارد که سازمان‌ها باید به کارکنان خود اعتماد کنند، با آنها ارتباط باز و صادقانه داشته باشند. این مدل باعث می‌شود که کارکنان احساس تعلق، انگیزه، رضایت و مسئولیت نسبت به کار خود داشته باشند.

مدل مشارکتی

این مدل مدیریت رفتار سازمانی براین‌اساس است که سازمان‌ها باید به کارکنان خود امکان مشارکت در تصمیم‌گیری و مدیریت سازمان را بدهند. این مدل تأکید دارد که سازمان‌ها باید به کارکنان خود قدرت و اختیار بدهند، با آنها هدف‌ها و استراتژی‌ها را تعیین کنند و به آنها امکان رهبری و نمایندگی بدهند. این مدل باعث می‌شود که کارکنان احساس ارزش، اعتماد، تعهد و همبستگی نسبت به سازمان داشته باشند.

مدل سیستمی

این مدل مدیریت رفتار سازمانی براین‌اساس است که سازمان‌ها باید به‌عنوان یک سیستم پیچیده در نظر گرفته شوند که با محیط‌های خارجی در تعامل هستند. این مدل همچنین تأکید دارد که سازمان‌ها باید به تغییرات محیطی پاسخگو باشند و با آنها هماهنگ شوند. این مدل باعث می‌شود که کارکنان احساس هماهنگی، تنوع، تطبیق‌پذیری و نوآوری نسبت به سازمان داشته باشند.

مدل استبدادی

این مدل براین‌اساس است که سازمان‌ها باید به کارکنان خود به‌عنوان ابزارهایی که برای رسیدن به اهداف سازمانی استفاده می‌شوند، نگاه کنند. این مدل تأکید دارد که سازمان‌ها باید به کارکنان خود فشار بیاورند، با آنها ارتباط کم و یک‌طرفه داشته باشند. این مدل باعث می‌شود که کارکنان احساس ترس، بی‌اعتمادی، نارضایتی و بی‌مسئولیتی نسبت به سازمان داشته باشند.

مدل مراقبتی

این مدل براین‌اساس است که سازمان‌ها باید به کارکنان خود به‌عنوان اعضای یک خانواده بزرگ که به یکدیگر مراقبت می‌کنند، نگاه کنند. این مدل تأکید دارد که سازمان‌ها باید به کارکنان خود احترام بگذارند، به آنها انعطاف‌پذیری و امنیت بدهند و به آنها پاداش و تشویق زیاد بدهند. این مدل باعث می‌شود که کارکنان احساس عشق، اعتماد، رضایت و وفاداری نسبت به سازمان داشته باشند.

آیا امکان مدیریت تعارض بوسیله رفتار سازمانی وجود دارد؟

بله، رفتار سازمانی می‌تواند به مدیریت تعارض کمک کند. رفتار سازمانی بررسی می‌کند که چگونه افراد در سازمان با یکدیگر تعامل دارند و چه عواملی بر رفتار آن‌ها تأثیر می‌گذارند. با شناخت و درک این عوامل، می‌توان راه‌حل‌هایی برای حل و فصل تعارضات پیدا کرد. برخی از راه‌حل‌هایی که رفتار سازمانی پیشنهاد می‌کند عبارتند از:

• تعیین نقش‌ها و وظایف: این کار می‌تواند از تداخل در کارها و انتظارات نامناسب جلوگیری کند.
• مذاکره: این کار می‌تواند تشویق به همکاری و یافتن راه‌حل‌های مشترک را افزایش دهد.
• ایجاد فرهنگ سازمانی مثبت: این کار می‌تواند از ایجاد حس منفی و رقابت ناسالم جلوگیری کند و به افزایش اعتماد و همدلی بین اعضای سازمان کمک کند.
• افزایش شفافیت و ارتباطات موثر: این کار می‌تواند به کاهش ابهامات و سوء تفاهم‌هایی که ممکن است منجر به تعارض شوند، کمک کند.

سخن پایانی

در این مقاله از وبلاگ دکتر ماکان آریا پارسا شما را با کاربرد رفتار سازمانی در سازمانهای مختلف آشنا کردیم. در پایان در صورتی که به مباحث مدیریتی علاقه دارید، از شما دعوت می‌کنیم تا به مطالعه سایر مقالات وب سایت دکتر ماکان آریا پارسا بپردازید