تکنولوژی از عوارض دیابت می‌کاهد

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، امیر کامران نیکوسخن، مدیرعامل انجمن دیابت ایران و رئیس هیئت‌مدیره شبکه بیماران غیر واگیر با اشاره به اهمیت دستگاه تست قند خون برای افراد دیابتی، توضیح داد: یک بیمار دیابتی از ۲ بار در هفته تا ۶ بار در روز نیاز دارد که قند خون خود را کنترل کند؛ به‌خصوص دیابتی‌های نوع یک و افرادی که دیابت بارداری دارند. اما مشکل عمده این بیماران در کشور ما این است که نوار‌های تست قند خون در کشور ما بیمه نیستند.

فقط بیمه ارتش، این مورد را برعهده‌گرفته و بیمه سلامت قول داده که آن را در برنامه کار قرار بدهد. اما بیمه تأمین اجتماعی هنوز اقدامی در این خصوص انجام نداده و برنامه‌ای اعلام نکرده است.

نیکوسخن با اشاره به اینکه بیشترین بیماران دیابتی بیمه تأمین اجتماعی دارند، تشریح کرد: متأسفانه تهیه نوار تست قند خون گاهی دشوار می‌شود. نمونه خارجی آن اگر پیدا بشود، هزینه بالایی به بیمار تحمیل می‌کند و متأسفانه نوار‌های داخلی وجود ندارند. خرید باید از طریق آنلاین صورت گیرد و مشکل اینجاست که بسیاری از افراد دیابتی سالمند هستند و امکان خرید ندارند.

وی ادامه داد: مشکل دیگر اینکه برخی از شرکت‌های بیمه ادعا می‌کنند باید برنامه‌ای مشخص برای میزان تست خون افراد وجود داشته باشد و وزارت بهداشت در این بخش کاری نکرده بود. سال ۱۳۹۸ دو انجمن حمایت از بیماران دیابتی، نقشه‌راهی را تهیه کردند که همان سال به وزارتخانه ارائه شد. ما در بهار امسال، برنامه آن را مشخص کردیم و توسط وزارت بهداشت به همه شرکت‌های بیمه و به دانشگاه‌ها ابلاغ شد.

در بهمن‌ماه ۱۴۰۰ شورای عالی بیمه را مجاب کردیم که بسته خدمات درمانی دیابتی‌ها و نیز نوار‌های تست قند خون را در پوشش بیمه قرار دهند، اما متأسفانه هنوز بیماران دیابتی نوار‌های تست قند خون را به‌صورت آزاد تهیه می‌کنند.

وی در ادامه سخنانش گفت: استفاده از سنسور‌های تست قند خون برای یک کودک که بین ۶ تا ۱۰ بار باید قند خون را چک کند، بسیار حیاتی است. سنسور‌های قندخونی راهی بازار شده‌اند که ۲۴ ساعته و مستمر، به‌صورت ساعتی، قند خون را کنترل کرده و نتیجه تست را از طریق گوشی به افراد اعلام می‌کند. این برای کودک دیابتی که به مدرسه می‌رود و خانواده او احساس امنیت ایجاد کرده و به بهبود کنترل قند خون منجر می‌شود. در اکثر کشور‌های دنیا استفاده از این سنسور‌ها رایج است و تحت پوشش بیمه قرار دارد. اما این ابزار و امکانات مفید، چون با واسطه به کشور ما می‌آیند، هزینه‌های بسیار بالایی دارند و بسیار گران تمام می‌شوند. 

در کشور ما هزینه استفاده از این سنسور‌ها برای یک کودک دیابتی ماهیانه بالای ده‌میلیون تومان است و همین مشکلات زیادی ایجاد می‌کند، زیرا بیشتر خانواده‌ها توان خرید ندارند. با همه این اوصاف، وقتی متوجه می‌شوند که چنین تکنولوژی وجود دارد و با کمک آن دیگر نیاز نیست نوک انگشتان کودک‌شان سوراخ شود متقاضی این سنسور‌ها می‌شوند. چرا که شاید نیاز باشد هر کودک دیابتی در سال بیش از ۴ هزار بار از این سوزن‌ها استفاده کند.

این پزشک تشریح کرد: دیابت نوع یک، اکثراً در کودک و نوجوانان ایجاد می‌شود و دیابت نوع دو از ۳۵ سال به بالا شایع است. اما امروزه سن ابتلا به دیابت نوع دو به دلیل سبک زندگی اشتباه، مصرف دخانیات، غذای نامناسب و هوای آلوده پایین آمده است. امروزه بسیاری از کودکان و نوجوانان گرفتار اضافه وزن شدند و این موضوع در کنار کم‌تحرکی آنها، می‌تواند حتی خطر ابتلا به دیابت نوع دو را بیشتر کند. دیابتی که در قدیم به‌عنوان دیابت بزرگ‌سالی دیده می‌شد حالا به سنین کودکی رسیده است.

وی توصیه کرد: بهتر است افراد بالای ۳۵ سال، غربالگری دیابت را انجام دهند؛ خصوصاً افرادی که BMI بدن‌شان بالای ۲۰۲۵ است و در کنار آن یکی از ریسک‌فاکتور‌ها مانند بی‌تحرکی، سابقه خانوادگی دیابت، فشارخون و چربی بالا و یا مشکل قلبی و عروقی دارند. 

صد سال است که برای تغییر دیابت تلاش می‌کنیم

آکین آکسکیلی مدیرعامل یک شرکت تولید انسولین گفت: امسال صدمین سال تأسیس شرکت ماست است. این شرکت در سال ۱۹۲۳ مدت کوتاهی پس از کشف انسولین تأسیس شد و از آن زمان تاکنون برای تغییر دیابت در تلاش بوده است. وی ادامه داد: ما تنها رویکرد تجاری نداریم، بلکه مسئولیت اجتماعی را بسیار جدی می‌گیریم.. پروژه‌هایی، چون  «شکست دیابت» و «شکست دیابت در کودکان» ازجمله برنامه‌هایی هستند که بر پیشگیری از دیابت تمرکز دارند. مدیرعامل نوو نوردیسک پارس ضمن اشاره به وجود کارخانه این شرکت در استان البرز گفت: مفتخریم که انسولین‌های قلمی را باکیفیت جهانی به‌دست بیماران ایرانی می‌رسانیم. وی در ادامه از همکاری بنیاد امور بیماری‌های خاص و پژوهشگاه غدد دانشگاه تهران تشکر کرد. 

۱۱۰۰ پزشک در خدمت دیابتی‌ها

عبدالرضا معادی، مدیر پروژه ۱۱۰۰ مطب دیابتی بنیاد امور بیماری‌های خاص، بیان کرد: این پروژه به‌صورت آزمایشی در راستای افزایش تعداد پزشکان ارائه‌کننده خدمت در حوزه دیابت به علت کمبودی که در این حوزه وجود داشت، کلید خورد.

ما طی دو سال یکصد پزشک عمومی را تحت آموزش قراردادیم تا در مطب‌های خودشان به بیماران دیابتی رسیدگی کنند بعدازآن، ارزیابی‌ها نشان داد که آموزش پزشکان و بیماران دیابتی توانست به کاهش عوارض بیماری دیابت کمک کند. به همین دلیل از سال ۱۳۹۶ پروژه ۱۱۰۰ مطب تعریف شد و نزدیک ۵۰۰ پزشک، که بیشتر آن‌ها دارای مطب هستند، آموزش داده شدند. کاری که آن‌ها انجام می‌دهند در راستای درمان بیماران دیابتی، پیشگیری از عوارض بیماری و اقتصاد سلامت آن‌ها است. 

این پزشک در تعریف اقتصاد سلامت توضیح داد: اقتصاد سلامت، یعنی مدیریت هزینه‌های درمان بیماری دیابت و استفاده از دارو‌هایی که هزینه کمتر و اثربخشی بیشتری دارد. در حال حاضر بعضی از شرکت‌های بیمه، دیابت را تحت پوشش خوددارند، اما باید تلاش شود که سهم سایر بیمه‌ها نیز افزایش پیدا کند.

وی تشریح کرد: اکنون به دلیل تکمیل تعداد پزشکان هدف در تهران، نگاه ما بیشتر در شهرستان‌هاست و می‌خواهیم این پروژه را در استان‌های مختلف گسترش دهیم. در حال حاضر ظرفیت در تهران تکمیل است و هدف‌مان این است که کیفیت خدمات را بالا ببریم.

معادی خاطرنشان کرد: طی سال‌های گذشته از هر ۱۶ بیمار دیابتی یک بیمار موفق می‌شد که دیابت خودش را به‌طور دقیق کنترل کند و یکی از علت‌های این ماجرا، نبود مراکز ارائه خدمات یا آموزش نادرست بود. اما امیدواریم که با کمک این روش، تعداد بیماران موفق افزایش پیدا کند.
او درباره برنامه یک روز با دیابت توضیح داد: این برنامه یک الگوسازی است و در این برنامه برای اولین‌بار، فرد دیابتی در کنار پزشک آموزش‌دیده در زمینه دیابت و انجمن‌های دیابتی قرارگرفته‌اند که در مورد مسائل و مشکلات و موفقیت‌هایشان تبادل‌نظر کنند و خانواده‌ها هم طی یک برنامه آموزشی با رویکرد خود مراقبتی در جریان مشکلات باشند.

وی در خصوص اهداف این نوع برنامه‌ها اضافه کرد: هدف اول، افزایش دانش پزشکان است و هدف دوم، یادگیری خود مراقبتی توسط بیمار و ایجاد الگوی برنامه برای کل کشور است.

تأثیر مستقیم اضطراب و استرس بر بیماری دیابت

فرهاد اسدی، دیابتولوژیست در ادامه برنامه، گفت: در کشور ما اولین فاکتور ابتلا به دیابت، اضطراب و استرس است و نداشتن تحرک کافی و تغدیه نامناسب فاکتور‌های بعدی هستند. کم‌خوابی یا بد‌خوابی از عوامل مهم در ابتلا به این بیماری است. تغییر زمان خواب می‌تواند باعث ترشح نامنظم هورمون‌های بدن شود.اسدی به نقش ژنتیک در دیابت نیز اشاره کرد و افزود: به نظر می‌رسد که ژنتیک فقط ۱۰ تا ۲۰ درصد در دیابت مؤثر است، اما اصل بر خودمراقبتی است؛ ورزش اعم از پیاده‌روی روزانه یا ورزش‌های هوازی می‌تواند کمک کند.