ذهن انسان در دنیای هوشمند، مجازی و شبکه‌ای

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، «جواد حاتمی» استاد دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران در نشست تخصصی «هوش مصنوعی و خلاقیت‌های انسانی» که روز پنجشنبه 18 آبان در اندیشکده علم برگزار شد گفت: دنیای هوشمند به شدت اجتماعی و شبکه ای شده است.

این استاد دانشگاه در مورد موضوع «ذهن انسان در دنیای هوشمند، مجازی و شبکه‌ای» سخن گفت. وی به تغییرات اساسی در فضای زندگی انسان در دوره‌های اخیر و تأثیرات فناوری و هوش مصنوعی بر فرآیندهای شناختی انسان اشاره کرد و افزود که این تغییرات شامل مجازی، شبکه‌ای و هوشمند شدن جهان اطراف ما است.

حاتمی گفت:« فناوری‌های جدید امکان برون‌سپاری برخی از توانایی‌های شناختی را فراهم کرده است. این برون‌سپاری ابتدا در زمینه فرایندهای شناختی ساده مثل حافظه، توجه یا جهت‌یابی صورت گرفته اما گسترش هوش مصنوعی امکان برون‌سپاری فرایندهای شناختی سطح بالاتر را هم فراهم کرده‌ است. فرایندهایی مانند تحلیل، دسته‌بندی، حل مساله و تشخیص عواطف را هم می‌توان با کمک برنامه‌های هوشمند انجام داد. فرآیند برون‌سپاری فعالیت‌های شناختی سطح بالا، تجربه جدیدی برای ذهن و مغز انسانی است و امکاناً در آینده ممکن است تأثیرات قابل‌توجهی بر رفتار و ذهن انسانی داشته باشد.

این استاد روانشناسی گفت: «این برون‌سپاری ها ابتدا از فرآیندهای ساده شروع و سپس پیچیده شدند و این روزها به فرآیندهای عالی تر گسترش پیدا میکند. حال برخی معتقدند این برونسپاری باعث نوعی وابستگی می شود که ممکن است فرد را در صورت اختلال برای آن ها با مشکل رو به رو کند.»

از نظر این استاد دانشگاه بعد از گسترش حضور انسان در فضای مدرن، به‌نظر می‌رسد که کیفیت حضور او نیز در حال تغییر است. در سال‌های اخیر، تحقیقات زیادی انجام شده است تا تأثیر این تغییرات بر جنبه‌های مختلف زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها مورد بررسی قرار گیرد. وی افزود سوالی که کمتر مورد توجه قرار گرفته این است که آیا این تغییرات می‌توانند روی ساختار مغز یا سازمان‌دهی ذهن انسان تأثیر بگذارد؟

آیا محیط اطلاعاتی جدید و هوشمند، مجازی و شبکه‌ای ممکن است باعث تغییراتی در ساختار مغز یا سازمان‌دهی ذهن شود؟

حاتمی در راستای سوال های مطرح شده در بالا موارد زیر را مطرح کرد:

ممکن است در سالهای آینده نوعی تنبلی شناختی به وجود آید.

برونسپاری باعث شود ذهن را صرف فرایندهای دیگر نکنیم و بتوانیم از آن در جاهای دیگر استفاده کنیم.

به نظر می رسد که امکان فراموشی انسان کم شود.

برخی از فناوری‌ها تفاوت‌های فردی ما را از بین می‌برد که برونسپاری باعث این عمل می‌شود.

استفاده مشترک از دانش، حافظه و هوش جهانی و مرز دانش و هویت شخصی کمرنگ می‌شود.

اکنون هویت مجازی و دنیای محازی رسمیت پیدا کرده‌اند و برخی در این 2 فضا هویت‌های متفاوتی دارند.

این دنیا دارای نظام ارزشی مستقل خود است و جدای از تحمیل ازرش‌ها ازرش خود را دارد.

امکان داشتن هویت بدون بدن در این شرایط وجود دارد.

دنیای هوشمند به شدت اجتماعی و شبکه‌ای شده است.

در این دنیا میل به دیده شدن تشدید پیدا می‌کند.

افراد همزمان مصرف کننده و تولید کننده هستند و ساختار سلسله مراتبی از جهاتی دچار خدشه می‌شود.

این استاد دانشگاه در خاتمه موارد مطرح شده گفت حال مغزی که مدام در معرض این موارد است آیا ساختار شناختی آن تغییر می‌کند یا خیر؟ به نظر می‌رسد که نسل جدید درگیر ارتباطی است که به صورت موازی درحال گسترش است.