تولیدکنندگان شیرخشک در انتظار تخصیص ارز

گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا- مهسا روحی: کمبود و حتی نبود شیرخشک معضلی جدیست که این روز‌ها گریبان‌گیر خانواده‌ها شده است. مادرانی که به دلایل مختلف مانند نداشتن شیر کافی، نبودن در کنار کودک، مکمل غذایی و ... از شیرخشک‌های گوناگون برای تغذیه فرزندشان استفاده می‌کنند، حال باید در کنار تمام مشکلات اقتصادی، اجتماعی و معیشتی از این داروخانه به آن داروخانه بروند تا شاید عایدشان یک قوطی شیرخشک ناقابل باشد.

مشکل از کجا شروع شد؟

بانک‌های اروپایی که ارز مورد نیاز کارخانه‌های تولید شیرخشک را تأمین می‌کنند، متاسفانه خرداد ۱۴۰۲ کشورمان را تحریم کردند و پول واریزی از سوی ایران برای دریافت ماده اولیه شیرخشک بلوکه شد و در نتیجه پس از چند ماه تلاش ۱۰ میلیون یوروی بانک مرکزی به کشور بازگردانده شد.

مشکلات ارزی یکی از دلایل کمبود شیرخشک در ماه‌های اخیر بود درحالی‌که ماجرا فقط ارز نبود؛ زیرا برخی می‌گویند قیمت پایین انواع شیر‌های خشک موجود در کشور سبب شده سودجویان تعداد قابل توجهی از برند‌های مختلف را به کشور‌های همسایه قاچاق کنند. با توجه به حاشیه سود اندک داروخانه‌ها برای شیرخشک پس احتکار صرفه اقتصادی نداشته و در نتیجه احتمال قاچاق از احتکار بیشتر است.

چندی پیش برات الله سلطان‌میرزایی جانشین هنگ مرزی تایباد گفت: در جریان برخورد با قاچاق کالا، مرزبانان مرزی موفق شدند در بازرسی‌های به عمل آمده تعداد ۱۲۲ قوطی شیر خشک قاچاق در معبر زمینی دوغارون کشف کنند.

وی افزود: ارزش این محموله قاچاق ۹ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان بوده که از ۶ تبعه افغانستانی کشف و ضبط شده است.

برخی مسئولان خبر از تأمین شیرخشک و عرضه آن به داروخانه‌ها داده‌اند. در این خصوص حیدر محمدی رئیس سازمان غذا و دارو در حاشیه همایش روز جهانی غذا در جمع خبرنگاران گفت: برآورد ما این است که در طول یک ماه آینده تمام نام‌های تجاری شیرخشک در بازار تأمین شود.

وی درباره عرضه شیرخشک با کد ملی از سوی داروخانه‌ها افزود: موضوع کنترل اصالت برای تمام محصولات برقرار بود که برای شیرخشک رگولار هم از ۲۰ مهر آغاز شده است.

محمدی تأکید کرد: فعلاً محدودیتی در ارائه تعداد شیرخشک به افراد نیست و با کمک متخصصان اطفال و تغذیه این موضوع ارزیابی می‌شود و اگر نیاز شد، حداکثر سقف مجاز قائل می‌شویم.

۴ میلیون قوطی شیرخشک توزیع خواهد شد

در همین راستا سجاد اسماعیلی مشاور رسانه‌ای رئیس سازمان غذا و دارو گفت: چندماه گذشته با مشکلات ارزی مواجه بودیم که خوشبختانه برطرف شد و اکنون در تأمین ارز مورد نیاز خرید مواد اولیه مشکلی نداریم. برای تأمین کسری بازار یک برنامه واردات فوریتی داده شد که این واردات به صورت محدود، مقطعی و کوتاه مدت تا زمان اشباع بازار انجام خواهد شد. اکنون نخستین محموله‌های شیرخشک به گمرک رسیده و درحال نمونه برداری و آزمایش‌های اولیه است. 

وی بیان کرد: در دوهفته آینده حدود 4 میلیون قوطی شیرخشک از طریق واردات تأمین خواهد شد و پس از انجام آزمایش‌ها به سرعت در بازار و داروخانه‌ها توزیع و به بیماران و مصرف کنندگان عرضه خواهد شد.

در گزارش بانک مرکزی هم آمده است: با توجه به نیاز کشور و نسبت به سفارش‌های سازمان غذا و دارو حدود ۲۷ میلیون دلار ارز تخصیص داده شده است. این بانک از ابتدای سال تاکنون برای واردات شیرخشک ۱۸۳ میلیون دلار ارز تخصیص داده است.

نیمی از ظرفیت داخلی برای تولید استفاده نمی‌شود

هانی تحویل زاده رئیس انجمن شیرخشک ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری علم و فناوری آنا درباره وضعیت شیر خشک در داروخانه‌ها اظهار کرد: برای اختصاص ارز باید لیستی از مواد اولیه شیرخشک و نام شرکت‌های دریافت کننده ازسوی سازمان غذا و دارو به بانک مرکزی ارسال شود که در نهایت بانک مرکزی با در دست داشتن این لیست، ارز مورد نیاز را تخصیص دهد. متأسفانه سازمان غذا و دارو در ارسال لیست کوتاهی می‌کند.

وی به مشکلات تولیدکنندگان داخلی شیر خشک اشاره کرد و گفت: دو شرکت در ایران با بدهی ارزی مواجه هستند و سه شرکت یا ارز مورد نیاز را دریافت نکرده و یا مبلغ بسیار کمی دستشان را گرفته است. شرکت‌های داخلی ظرفیت بسیار خوب و توانایی پاسخ به نیاز بازار شیرخشک در کشور را دارند. به عنوان مثال سال گذشته ۶۰ میلیون قوطی شیر خشک اطفال رگولار در کشور مصرف شده است که ظرفیت تولید داخل با وجود پنج کارخانه ۱۲۰ میلیون قوطی است؛ اما تاکنون حتی نیمی از ظرفیت آن‌ها هم برای تولید داخلی شیرخشک استفاده نشده است.

تحویل‌زاده افزود: واردات شیر خشک حدود سه برابر بیشتر از تولید آن در کشور هزینه‌بر است و از آنجایی که سازمان غذا و دارو لیست مورد نیاز را به بانک مرکزی ارسال نمی‌کند، احتمال می‌رود که قصد واردات شیرخشک را دارد در حالی که به دلیل عدم ارسال لیست تخصیص، دو شرکت ایرانی تعطیل و یک شرکت دیگر تا یک ماه آینده در صورت نبودن ارز از فعالیت باز می‌ماند. با تعطیلی این شرکت‌ها هم تعداد زیادی کارگر که نان‌آور خانواده هستند بیکار می‌شوند. اگر سازمان غذا و دارو و بانک مرکزی مشکل ارزی دارند پس چگونه در واردات آن مشکلی وجود ندارد؟

باید مشکلات ارزی حل شود

براساس این گزارش تولیدکنندگان شیرخشک و توزیع کنندگان آن چشمشان را به تصمیم و تدابیر نهاد‌هایی از جمله سازمان غذاودارو، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دوخته‌اند تا از غذای لازم و ضروری کودکان حمایت کنند. شواهد و قرائن نشان می‌دهد حل این مشکل آنچنان هم سخت نیست و به راحتی می‌توان آن را از طریق گره‌گشایی‌های ارزی و تقویت تولیدکنندگان داخلی شیرخشک حل و فصل کرد.

واضح است عده‌ای رانت‌خوار و مافیامسلک درصدد سوداگری و سوءاستفاده از کم و کاستی‌ها هستند و در راستای تأمین منافع خود حتی به کودکان شیرخواره هم رحم نمی‌کنند؛ لازم است دستگاه‌ها و نهاد‌های نظارتی به این مسئله ورود جدی داشته باشند و با همکاری میان نهاد‌های اجرایی کشور به بازار آشفته شیرخشک سامان بخشند.