دایرة المعارف دانش‌بنیان‌ها ۱۰۳؛
بینالی ییلدیریم؛ چگونه اردوغان را پادشاه ترکیه می‌کند؟
مهمترین وظیفه نخست وزیر جدید ترکیه، توسعه اختیارات اردوغان، به عنوان ریاست جمهور و محدود ساختن اختیارات نخست‌وزیر در سیستم دولتی ترکیه خواهد بود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا به نقل از بلومبرگ، بینالی ییلدیریم، نامزد پست نخست‌وزیری ترکیه یک ماموریت در پیش دارد و آن گسترش قدرت رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری و کاهش اختیارات خویش است.
ییلدیریم که در کنگره فوق‌العاده حزب عدالت و توسعه که قرار است وی را به عنوان رئیس جدید حزب انتخاب کند سخنرانی می‌کرد گفت، وی به دنبال تغییر قانون اساسی برای انتقال مرکزیت قدرت از پارلمان به ریاست جمهوری خواهد بود. ییلدیریم، جانشین احمد داووداوغلو می شود که در ماه جاری میلادی پس از آنکه نتوانست از اختیارات خود در مقابل اردوغان دفاع کند، استعفای خود را اعلام کرد.
اردوغان که قبل از انتخاب به عنوان رئیس‌جمهوری در سال 2014، به مدت بیش از یک دهه نخست‌وزیر ترکیه بوده، در تلاش است تا پست ریاست جمهوری را که عمدتا یک پست تشریفاتی است، متحول کند. استعفای داووداوغلو و مطرح شدن سوالاتی درباره اینکه چهره‌های برجسته اقتصادی حاضر در حزب، نظیر مهمت سیمسک، معاون نخست‌وزیر، در سمت خود ابقا خواهند شد یا نه، موجب آسیب دیدن ارزش دارایی‌های ترکیه شده و نگرانی‌ها از تمرکز بیشتر قدرت در دست اردوغان را شدت بخشیده است.
ییلدیریم یکی از متحدان اردوغان و وزیر حمل و نقل در اکثر سال‌های حکمرانی حزب عدالت و توسعه در جریان سخنرانی خود در کنگره حزب گفت: «آنچه ما باید انجام دهیم، قانونی کردن وضع بالفعل کنونی است تا به این سردرگمی پایان دهیم... روش انجام این کار، پیاده کردن یک قانون اساسی جدید و یک سیستم ریاست جمهوری در قانون اساسی جدید است.»
جنگ قدرت بین اردوغان و داووداوغلو، زمانی آشکار شد که ترکیه با افزایش حملات از سوی پیکارجویان داعش و تشدید تنش‌ها بین نیروهای دولتی و گروه جدایی‌طلب پ‌ک‌ک مواجه شد.
نورتین کینیکلی، یکی از اعضای حزب عدالت و توسعه روز یکشنبه در مصاحبه با ان‌تی‌وی گفت که ترکیه نیاز به «یکپارچه کردن قدرت در یک دست» دارد.
ارزش لیره در ماه جاری میلادی شش درصد کاهش یافته است و در روز پنجشنبه به 3.0008 در ازای هر دلار رسید. شاخص 100 بورس استانبول نیز در این ماه 26 درصد افت داشته که بیشترین افت در میان بازارهای بورس جهان بوده است. میزان سوددهی اوراق قرضه 10 ساله ترکیه در هفته گذشته با بیش از یک درصد افزایش به 10.29 درصد رسید.
ولفانگو پیکولی، رئیس موسسه تنئو اینتلیجنس در لندن روز 19 می در گزارشی نوشت: «انتخاب ییلدیریم به عنوان رهبر حزب عدالت و توسعه و نخست‌وزیر به دلیل توانایی وی نیست، بلکه به دلیل نوکری وی برای اردوغان است.» وی افزود: «اولویت اصلی نخست‌وزیر جدید و کابینه‌اش مرسوم ساختن یک ریاست جمهوری اجرایی مطابق میل اردوغان است. »
پس از برگزاری کنگره حزب عدالت و توسعه در استادیومی که جمعیت در آن یک صدا شعار «تداوم مسیر مقدس» سر می‌دادند، حزب به نامزدی ییلدیریم رای داد. داووداوغلو پس از این مراسم رسما از نخست‌وزیری استعفا کرد و اردوغان، ییلدیریم را مامور تشکیل دولت جدید کرد.
انتهای پیام/
