آخرین جمله‌ای که پیامبر (ص) هنگام ترک این دنیا فرمود

حجت‌الاسلام «امیرعلی حسنلو» مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه در گفت‌وگو با خبرنگار دین و آیین خبرگزاری علم و فناوری آنا با اشاره به آخرین روزهای حیات رسول الله (ص) بیان داشت: در این روزهای پایانی حضرت وصایا و سفارشاتی کلیدی دارد که یکی از مهم‌ترین وقایع درخواست قلم و کاغذ است. آن هم درباره نوشتن عهدی بر مسلمانان که با داشتن آن هرگز گمراه نشوند، این مطلب در تمام منابع اهل سنت با جزئیات گزارش شده است که جمعی نافرمانی، مخالفت و هیاهو ایجاد کردند و پیامبر (ص) با دیدن این وضع همه را بیرون و طرد کردند.

آخرین تصمیم نظامی پیامبر (ص) قبل از رحلتشان

وی افزود: یکی از حوادث مهم، دراین شرایط تجهیز سپاهی به فرماندهی اسامه بن زید بود که این فرمان و دادن پرچم به دست اسامه حکمت‌‌ها، درس‌ها و یک امتحان بزرگ برای امت داشت که از این امتحان مردود شدند،‌ چون از فرمان رسول خدا (ص) تمرد کردند. افزون برآن. با وجود افرادی چون سه خلیفه، پیامبر (ص) «اسامه» را بر آنان فرمانده گماشت و پرچم به دست او داد، اما آن سه نفر ضمن استعلاطلبی و برتری‌‌جویی از فرمان پیامبر سرپیچی کردند.

بشارتی که به فاطمه (س) در آن دوره بحرانی داده شد

این کارشناس تاریخ اسلام با تأکید بر اینکه درخواست قلم و دوات و سپاه اسامه دو امتحان بزرگ و اتمام حجت بود، ابراز داشت: پیامبر (ص) در آخرین لحظه‌های زندگی به علت بیماری از هوش می‌رفت و مکرر به هوش می‌آمد، فاطمه (س) با دیدن این صحنه بسیار بیتابی می‌کرد و وقتی حضرت (ص) آگاه شد، دخترش را دلداری می‌‌داد. زمانی که یک بار فاطمه(س) بسیار بی‌تابی کرد، در این زمان حضرت (ص) به او بشارتی داد که فاطمه (س) آرام شد. بشارت این بود که فرمود: اول کسی که به من ملحق شود، تو هستی و بیتابی نکن.

وی ادامه داد: از معاذ بن جبل نقل شده است که فاطمه (س) پس از وفات رسول خدا (ص) فراوان می‌گریست و می‌فرمود: «یَا أَبَتَاهْ إِلَی جَبْرَئِیلَ نَنْعَاهُ اِنْقَطَعَتْ عَنَّا اَخْبَارُ السَّمَاءِ یَا اَبَتَاهْ لَا یَنْزِلُ الْوَحْیُ اِلَیْنَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ اَبَدا»؛ ای پدر! پس از تو باید شکوه‌‌های دل را به جبرئیل گفت. با وفات تو خبرهای آسمانی قطع شد. ای پدر! دیگر برای همیشه از طرف خدا وحی فرو فرستاده نمی‌شود.

صدای نماز خواندن فرشتگان قطع نمی‌شد

حجت‌ الاسلام حسنلو اظهار داشت: حضرت فاطمه (س) گاهی این اشعار را می‌خواند: «اِذَا مَاتَ یَوْماً مَیِّتٌ قَلَّ ذِکْرُهُوَ ذِکْرُ أَبِی مُذْ مَاتَ وَ اللَّهِ أَزْیَد تَاَمَّلْ اِذَا الْاَحْزَانُ فِیکَ تَکَاثَرَتْ اَعَاشَ رَسُولُ اللَّهِ اَمْ ضَمَّهُ الْقَبْرُ»؛ هر کس بمیرد، یادش کم می‌شود، به جز پدرم که هر روز یاد او فزونی می‌گیرد. بیندیش هنگامی که غم و اندوه در جانت فراوان می‌شود، آیا رسول خدا زنده است یا از دنیا رفته و در عالم قبر (برزخ ) است.

وی گفت: امیرمؤمنان علی (ع) در خطبه ۱۹۷ نهج البلاغه آخرین لحظات حیات شریف رسول خدا (ص) را اینچنین توصیف می‌کنند: «وَ لَقَدْ قُبِضَ رَسُولُ اللّهِ وَ إِنَّ رَأْسَهُ لَعَلَى صَدْرِی. وَ لَقَدْ سَالَتْ نَفْسُهُ فِی کَفِّی، فَأَمْرَرْتُهَا عَلَى وَجْهِی. وَ لَقَدْ وَلِّیتُ غُسْلَه وَ الْمَلاَئِکَةُ أَعْوَانِی، فَضَجَّتِ الدَّارُ وَ الاَفْنِیَةُ. مَلاٌ یَهْبطُ، وَ مَلاٌ یَعْرُجُ، وَ مَا فَارَقَتْ سَمْعِی هَیْنَمَةٌ مِنْهُمْ. یُصَلُّونَ عَلَیْهِ حَتَّى وَ ارَیْنَاهُ فِی ضَرِیحِهِ . فَمَنْ ذَا أَحَقُّ بِهِ مِنِّی حَیًّا وَ مَیِّتاً»؛ رسول خدا (ص) در حالى که سرش بر سینه‌ام قرار داشت، قبض روح شد، نفْس او در دستم روان گشت. سپس آن را به چهره کشیدم. من عهده‌‌دار غسل او بودم، در حالى که فرشتگان مرا یارى مى‌کردند. در و دیوار و صحن خانه، به ضجه درآمده بودند. گروهى از فرشتگان به زمین مى‌آمدند و گروهى به آسمان مى‌رفتند و گوش من از صداى آنان که آهسته بر آن حضرت (ص) نماز مى‌خواندند، خالى نمى شد! تا زمانى که او را در قبر به خاک سپردیم. چه کسى به آن حضرت در حیات و مرگش از من سزاوارتر است؟

آخرین جمله‌ای که پیامبر (ص) بر زبان جاری ساخت

این کارشناس تاریخ اسلام خاطرنشان کرد: از جمله لحظات و کلمات ضبط شده از آخرین لحظه‌های حضرت (ص) وصیت‌‌هاى ایشان بود که دارای نکات مهم است. پیامبر در دوران بیمارى خود، به تذکر امور مهم بیشتر اهمیت مى‌‌داد و در آخرین روزهاى بیمارى خود، نماز، رعایت حال بردگان و زیردستان را زیاد سفارش مى‌‌کرد و مى‌‌فرمود: «با بردگان (خادمان و زیر دستان) به نیکى رفتار کنید و در خوراک و پوشاک آن‌‌ها دقت کنید و با آنان به نرمى سخن بگویید و حسن معاشرت را در حق آنان پیشه خود سازید».

وی افزود: آخرین جمله‌ای که حضرت فرمود این بود: «رفیق اعلی رفیق اعلی»؛ سر این سخن این بود که ملک الموت حضرت را مخیر به بقا و دیدار خدا کرد و آن حضرت (ص) در پاسخ او اینگونه فرمود: «الرفیق الاعلی الرفیق الاعلی»؛  این جمله نیز یکی از عرفانی‌ترین حالات رسول الله (ص) و اشتیاق آن حضرت (ص) به دیدار معبود و معشوق ازلی است که یادگار و درس ماندگار است.

حجت‌الاسلام حسنلو تصریح کرد: روزى «کعب احبار» از خلیفه دوم پرسید، پیامبر (ص) در موقع احتضار چه گفت؟ خلیفه به امیرمؤمنان (ع) که در آن مجلس حاضر بود، اشاره کرد و گفت: از او بپرسید. امام علی (ع) فرمود: پیامبر (ص) در حالى که سر او روى شانه من بود، مى‌‌فرمود: «الصلاة الصلاة»؛ نماز، نماز. در این موقع، کعب افزود که پیامبران گذشته نیز بر همین روش بودند.