محتوا و مهارت، محورهای اصلی نظام استاد ـ شاگردی است

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، جلسه هم‌اندیشی رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها با محوریت «نظام استاد شاگردی در آموزش هنر کشور» پیش از ظهر امروز در دانشگاه هنر‌های اسلامی ایرانی استاد محمود فرشچیان برگزار شد.

سجاد یارمحمدزاده رئیس داشگاه هنر‌های اسلامی ایرانی استاد فرشچیان و محمدعلی رجبی، حسن بلخاری و محمدحسین ایمانی خوشخو (اعضای شورای سیاستگذاری دانشگاه استاد فرشچیان) سخنرانان این نشست بودند.

یارمحمدزاده رئیس دانشگاه هنر‌های اسلامی ایرانی استاد فرشچیان در ابتدای این نشست گفت: بسیار خوشحالیم که بالاخره جامعه هنری و هنر‌های اصیل ایران به حق خودشان در نظام آموزش هنر دست پیدا کردند. تصویب این نظام رسالت بزرگی بود که توسط اعضای محترم شورای سیاستگذاری و جمع دیگری از دلسوزان عرصه فرهنگ و هنر انجام شد و خوشحالیم که توانستیم این شیوه آموزشی را در دفترچه کنکور سال ۱۴۰۲ ثبت کنیم.

وی عنوان کرد: ما در ربع رشیدی و نظامیه و جندی شاپور سابقه این شکل از آموزش هنر را داشتیم و نیازی به الگوبرداری از کشور‌های دیگر نداشتیم.

رئیس دانشگاه استاد فرشچیان افزود: کمیت‌گرایی مشکل اصلی آموزش هنر در کشور است، اما در نظام استاد - شاگردی، کیفیت محتوا و مهارت، محور اصلی است. برای این روش کافی  نبود که فقط به دنبال تصویب شیوه‌نامه و دریافت مجوز باشیم، بلکه نیاز بود متن‌های این شیوه را هم تولید کنیم. یعنی اگر با همان متون قبلی کار می‌کردیم به نتیجه نمی‌رسیدیم، متونی  که گاهی با غلط‌های شکلی و محتوایی هم همراه بود. در همین راستا حکمت و آداب معنوی در هنر‌های اسلامی را به قلم استاد محمدعلی رجبی  تدوین کردیم.

وی افزود: کار بعدی پس از شیوه‌نامه و تدوین کانون مرجع، جذب نخبگان این حوزه بود. آقای دکتر رجبی به عنوان کسی که نشان درجه یک هنری دارند به همراه هشت نفر دیگر از نخبگان هنری  را در دانشگاه خواهیم داشت که مرتبه استادی و استادیاری دارند. برای ما مدرک تحصیلی مهم نبود بلکه مهارت و استاد بودن مهم بود.

یارمحمدزاده گفت: شیوه و دریافت مجوز لازم، متن هنری اصیل و جذب نخبگان سه ضلع اصلی مثلث نظام استاد شاگردی هستند. بار‌ها پیش از این هم گفته‌ام که رسالت دانشگاه فرشچیان تربیت هنرمند متعهد است و این نظام بستری برای تحقق این رسالت خواهد بود.

استاد - شاگردی از مفاهیم اصلی سنت ماست

حسن بلخاری عضو شورای سیاستگذاری دانشگاه استاد فرشچیان نیز افزود: من دانشگاه فرشچیان را یک دانشگاه حکمت بنیان و سنت محور می‌دانم. حکمت یک اصطلاح قرآنی است و سه بعد بنیادی علم، عمل و اخلاق دارد که در ذات خودش مستتر است؛ بنابراین وقتی از حکمت حرف می‌زنیم از یک فرهنگ قرآنی جامع صحبت می‌کنیم.

مدیر گروه مطالعات هنر دانشگاه تهران اظهار کرد: عنصر دوم در این دانشگاه سنت محوری است. استاد - شاگردی از مفاهیم اصلی سنت ما است، وحی جاری که در زندگی انسان تجسم دارد. در دورانی  که دانشگاه‌ها زمان محور هستند و مباحث استاد عقیم می‌ماند، در این نظام ایجاد رابطه پدر فرزندی و مداوم بین استاد و شاگرد اهمیت دارد، در این نظام شاگرد خودش را در یک نظام مناسک‌وار می‌بیند.  

در نظام استاد-شاگردی هر دو طرف این رابطه در یک سطح هستند

در ادامه، محمدعلی رجبی ضمن بیان تاریخچه تلاش استاد فرشچیان برای تاسیس دانشگاهی برای هنر‌های اسلامی ایرانی گفت: در نظام استاد-شاگردی همان گونه که از نامش پیداست هر دو طرف این رابطه در یک سطح هستند. اساس این است که علم و دانشی که می‌خواهد آموزش بدهد در وجود و فطرت شاگرد هست. حالا این استاد باید طوری عمل کند که شاگرد این ودیعه الهی را به منصه ظهور برساند. نقش استاد بسیار مهم است. از سوی دیگر هر شاگردی توان سیر و سلوک در این مسیر را ندارد.

محمدعلی رجبی سپس ادامه داد: نظام استاد شاگردی بازگشت به فطرت است که در این مسیر اخلاق مطرح می‌شود. این روش خاص است و خوشبخت هستیم که بالاخره با مساعدت وزیر محترم علوم و شورای هنر، پذیرفتند که برای اولین بار نظام استاد شاگردی تحت عنوان یک رشته رسمی و علمی مطرح شود که برای جهانیان نیز اعتبار خواهد داشت. برای این دانشگاه آرزوی توفیق داریم که ذیل نام استاد فرشچیان توفیقات خود را به دست بیاورد.

در ادامه مراسم، محمدحسین ایمانی خوشخو، عضو شورای سیاست‌گذاری  دانشگاه  استاد فرشچیان  نیزاظهار کرد: ایده اصلی این دانشگاه مستقیما به استاد فرشچیان باز می‌گردد و از آرزوهای ایشان بود که این شیوه آموزشی عملیاتی شود. از سال‌های دهه ٨٠ به هر دری می زدیم بسته می شد که بالاخره این گردونه چرخید و راه باز شد. نظام آموزشی ما در مقابل سنت دیرپا مقاومت می‌کرد تا به این دولت رسید و موضوع در شورای هنر مطرح شد. نهایتا با پیگیری‌های صورت گرفته و مساعدت تصویب شد و حالا نظام آموزش عالی ما مدرک نظام آموزشی استاد شاگردی را قبول خواهد کرد.

وی گفت: همچنین به دلیل حضور رسانه‌ها جا دارد این خبر را اعلام کنم که بعد از چهل سال سند موسیقی کشور در این شورای هنر به اتمام رسیده و تصویب خواهد شد که حقوق تهیه‌کنندگان، مردم و ... در آن دیده شده است. فردا جلسه آخر آن برگزار خواهد شد. ضمن اینکه بنیاد پویانمایی و جایزه معماری انقلاب اسلامی نیز طراحی و راه‌اندازی خواهد شد. جایزه‌ای هم به عنوان نشان ایران فرهنگ نیز در نظر گرفته شده است. اتفاقات خوبی در عرصه فرهنگ در این دولت در حال انجام است که نمود شاخص آن دانشگاه استاد فرشچیان است. تمام هنرمندان شاخص کشور از سیستم استاد شاگردی بیرون آمدند. امیدواریم بتوانیم فرهنگ خود را هم‌تراز پیشرفت‌های دیگر در عرصه علم ببینیم و بهتر به دنیا عرضه کنیم.

رئیس داشنگاه هنرهای اسلامی ایرانی فرشچیان در پاسخ به پرسش خبرگزاری آنا درباره شیوه پذیرش دانشجو در این دانشگاه اظهار کرد: در این شیوه در واقع نظام پایه محور در هر دوره را دنبال می‌کنیم. چهار گرایش نگارگری، تذهیب، تشعیر و صور خیالی اخذ شده که در طول هر پایه تحت نظر سه یا چهار استاد اصلی استعدادیابی خواهند شد. در پایان ترم تمامی اساتید در فرایند پایان دوره اعمال نظر خواهند داشت. این دوره قائل به زمان ثابت نیست و هر زمان صلاحیت اخذ اجازه‌نامه داشت می توان گفت دوره را گذرانده است. ظرفیت ۴٠ نفره‌ای را برای این دوره گرفته‌ایم.

محمد یارزاده در پایان گفت: اخیرا با همکاری دانشگاه‌های دیگر به بحث معماری سنتی و مرمت نیز پرداختیم که این موارد را نیز در برنامه بعدی دانشگاه خواهیم داشت.