تسهیلات بانکی در فروردین صرف چه مواردی شد؟

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا،طبق آمار تسهیلات پرداختی شبکه بانکی در فروردین امسال، بخش «خدمات»، بیشترین سهم را داشته و «تامین سرمایه در گردش»، مهم‌ترین هدف متقاضیان برای دریافت وام بوده است؛ رشد هزینه تولید و جذابیت دریافت تسهیلات ارزان به دلیل نرخ بهره حقیقی شدیداً منفی، از جمله دلایل تمرکز تسهیلات بر «تامین سرمایه در گردش» است. 

تسهیلات بانکی به عنوان یکی از ابزار‌های تامین مالی، نقش مهمی در اقتصاد کشور‌های مختلف ایفا می‌کند. این ابزار تامین مالی، اما در ایران به سبب سهم حدود ۹۰ درصدی از تامین مالی، نقشی به مراتب پررنگ‌تر از دیگر کشور‌ها در اقتصاد کشور دارد. از همین رو، هرگونه تغییر در مقدار یا مقصد تسهیلات، مسیر کلی اقتصاد کشور را به کلی دگرگون می‌کند.

بر همین اساس مطالعه جزئیات اعطای تسهیلات شبکه بانکی، اهمیتی دوچندان می‌یابد. آخرین آمار منتشر شده از وضعیت اعطای تسهیلات شبکه بانکی، اطلاعات مهمی از مقدار و مقصد تسهیلات بانکی در فروردین ماه سال جاری را نشان می‌دهد.

گزارش منتشر شده نشان می‌دهد کل تسهیلات اعطایی شبکه بانکی در فروردین سال جاری معادل ۱۸۱ هزار و ۲۹۳ هزار میلیارد تومان (همت) بوده که نسبت به رقم ۱۴۲ هزار و ۶۹۳ همت در فروردین سال گذشته، رشد ۲۷ درصدی داشته است. رشد ۲۷ درصدی اعطای تسهیلات در شبکه بانکی در شرایط تورم ۴۶ درصدی، رویکرد انقباضی و ضدتورمی دولت در بخش پولی را به وضوح نشان می‌دهد. محدود کردن رشد ترازنامه بانک‌ها به ویژه بانک‌های ضعیف از لحاظ کفایت سرمایه، با هدف کنترل رشد نقدینگی خصوصا از ناحیه اعطای تسهیلات، عامل مهمی در محدود شدن نرخ رشد تسهیلات اعطایی شبکه بانکی به شمار می‌رود.

اختصاص بیشترین سهم از تسهیلات بانکی به بخش خدمات در فروردین ۱۴۰۲

بررسی جزئیات ۱۸۱ همت تسهیلات اعطایی شبکه بانکی در فروردین امسال، اما حاوی اطلاعات مهمی از مصرف این منابع به دست می‌دهد. بر اساس گزارش مذکور، مقصد تسهیلات اعطایی شبکه بانکی در فروردین ماه سال جاری به شرح زیر توزیع شده است.

طبق نمودار‌های فوق، از مجموع حدود ۱۸۱ همت تسهیلات اعطایی شبکه بانکی در فروردین، بیشترین مقدار به بخش خدمات با ۷۰ همت (حدود ۳۹ درصد از کل تسهیلات) و بخش صنعت و معدن با ۶۰ همت (یک سوم از کل تسهیلات) اختصاص یافته است. با در نظر گرفتن سهم حدود ۵۰ درصدی بخش خدمات از کل تولید ناخالص داخلی کشور، آثار سیاست پولی انقباضی دولت به طور مستقیم این بخش را تحت تاثیر قرار داده است. در مقابل، اما بخش صنعت تقریبا معادل سهم خود از تولید ناخالص داخلی، تسهیلات دریافت کرده است.

تامین سرمایه در گردش، علت دریافت بیش از ۷۰ درصد تسهیلات بانکی

علاوه بر مقصد تسهیلات اعطایی، هدف از دریافت تسهیلات نیز شاخص مهم دیگری در تحلیل جزئیات عملکرد شبکه بانکی در اعطای تسهیلات است. بر همین اساس گزارش مذکور نشان می‌دهد از کل ۱۸۱ همت تسهیلات اعطایی شبکه بانکی در فروردین امسال، حدود ۱۳۱ همت (معادل ۷۲.۵ درصد از کل تسهیلات) به منظور تامین سرمایه در گردش واحد‌های تولیدی اعطا شده است. نمودار زیر، جزئیات این ارقام را نشان می‌دهد.

همانطور که از نمودار‌های فوق پیداست، حدود سه چهارم از کل تسهیلات شبکه بانکی در فروردین سال جاری صرف تامین سرمایه در گردش تولید شده است. البته انتظار می‌رود بخش قابل توجهی از رقم ۱۳۱ همت تسهیلات مربوط به تامین سرمایه در گردش، مربوط به تمدید تسهیلات گذشته باشد که بانک‌ها با هدف اندک نشان دادن رقم تسهیلات معوق و تبدیل آن به تسهیلات جاری انجام می‌دهند. در هر حال این ارقام به وضوح عطش بالای تولید برای جذب تسهیلات را نشان می‌دهد.

عطش سیری ناپذیر تولید به دریافت تسهیلات برای تامین سرمایه در گردش نیز ناشی از دو عامل افزایش هزینه تولید و هم جذابیت تامین مالی ارزان قیمت با نرخ بهره شدیدا منفی است. هر دو علت مذکور هم ناشی از بالا بودن تورم است. در واقع تورم بالا باعث تشدید عطش دریافت تسهیلات جدید و همچنین کم شدن انگیزه بازپرداخت تسهیلات دریافتی شده است. این مسئله به وضوح رابطه دو سویه تورم و رشد نقدینگی را نشان می‌دهد.