گلایه حافظی از عدم توجه جدی وزارت بهداشت به محصولات تراریخته

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، رحمت اله حافظی ،در نطق پیش از دستور دویست و پنجاه هشتمین شورای شهر تهران، درباره محصولات تراریخته، اظهار کرد: در سال‌های اخیر با پیشرفت علم و تکنولوژی، موضوع موجودات و محصولات دستکاری شده ژنتیکی «تراریخته» مطرح شده است. در حوزه کشاورزی نیز متخصصان با دستکاری ژنتیکی بذرهای گیاهی، به دنبال تولید گیاهانی مقاوم به آفات و تغییرات آب و هوایی با راندمان بالاهستند.هر چند ممکن است کلیت موضوع مفید به نظر برسد، اما در کنار آن نباید نسبت به خطرات احتمالی ناشی از دستکاری­‌های ژنتیکی گیاهان غفلت کرد.

وی افزود: تاکنون بسیاری از کشورهای جهان از جمله تعداد قابل توجهی از کشورهای اروپایی و کشورهای پیشرفته جهان از قبیل سوئیس، آلمان، اتریش، ژاپن، فرانسه، ایتالیا، روسیه، نیوزلند، هلند،لهستان، اسلونی، کرواسی، مجارستان، صربستان، لوکزامبورگ، یونان و ایرلند شمالی به دلیل خطرات بالقوه و احتمالی محصولات کشاورزی تراریخته، تولید آنها را ممنوع کرده و قوانین بسیار سختگیرانه‌ای را درخصوص واردات و مصرف آنها تا زمان آشکار شدن کامل نتایج تحقیقات جامع علمی وضع کرده‌اند.

رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با بیان اینکه در اتحادیه اروپا ضمن ممنوعیت کامل کشت این محصولات، ورود محصولات بالای یک درصد تراریختگی کاملا ممنوع بوده و کمتر از این مقدار هم نیازمند برچسب گذاری است، تصریح کرد: در این بین برخی از کشورها و از جمله آمریکا به دلایل نامشخصی نسبت به تولید انبوه برخی از محصولات کشاورزی تراریخته اقدام کرده که البته می‌تواند ناشی از اهداف استعماری و استکباری آنها نیز باشد. به ویژه که کاشت محصولات تراریخته در سایر کشورها «برزیل، آرژانتین، هندوستان و ... »تحت لیسانس شرکت‌های آمریکایی است و این کشورها تنها نقش کارنده محصولات تراریخته را دارند و نقشی در فناوری آن ندارند.

حافظی درباره موضع کشور ایران درباره محصولات تراریخته نیز گفت: در کشور ما نیز در ماه‌های اخیر، موضوع تولید محصولات تراریخته و طرح در برنامه ششم توسعه به شدت در رسانه‌ها و ما‌بین حامیان و منتقدان تولید این محصولات مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، اما به دلیل درجه بالای اهمیت موضوع و تأثیر مستقیم محصولات کشاورزی بر سلامت مردم و محیط زیست، انتظار می‌­رود تا پیش از اقدام به تولید انبوه محصولات تراریخته در کشور با برنامه ریزی مناسب و هدفمند نسبت به بررسی جامع اثرات کوتاه مدت و بلند مدت این محصولات به ویژه در دوره‌های بین نسلی اقدام شده و نتایج آن به صورت مستند در مراجع علمی معتبر داخلی و بین المللی منتشر شود.

وی همچنین اعلام کرد: به دلیل اهمیت بالای جنبه‌های ایمنی محصولات دستکاری شده ژنتیکی در جهان و همچنین به منظور جلوگیری از انحرافات احتمالی در تولید این محصولات، پروتکل بین المللی ایمنی زیستی در 29 ژانویه سال 2000 به تصویب رسید و تاکنون حدود 163 کشور عضو آن هستند. دولت جمهوری اسلامی ایران در تاریخ سوم خرداد 1380 پروتکل ایمنی زیستی را امضا کرد و این پروتکل در سال 1388به تائید شورای نگهبان رسید.

رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران تاکید کرد: بر اساس این قانون مسئولیت صدور، تمدید و لغو مجوز فعالیت درامور مرتبط با فناوری زیستی جدید با رعایت قوانین مربوط به هر دستگاه و ضوابط ایمنی زیستی این قانون بر عهده دستگاه‌های اجرایی ذی صلاح شامل وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت بهداشت است.

حافظی همچنین اظهار کرد: دکتر ظریف وزیر امور خارجه به منظور روشنگری نسبت به خطرات محصولات تراریخته در اسفند ماه 1378 طی نامه‌ای به دفتر رئیس جمهور وقت، نسبت به پیامدهای محصولات دستکاری ژنتیکی شده هشدار داده و تاکید کرده است که «این محصولات دستکاری شده ژنتیکی میتواند به عنوان سلاح علیه کشور مورد بهره­برداری قرار گیرد به طوری که تولید کنندگان این محصولات قادرند به عنوان مثال با نصب ژن عقیمی بر روی گندم، نسلی از کشور را عقیم سازند.»

رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با اشاره به اینکه وزارت بهداشت به عنوان رکن اصلی در تائید یا عدم تائید سلامت انسانی محصولات تراریخته تا کنون به صورت جدی به موضوع وارد نشده و موضع مشخصی در این خصوص اتخاذ نکرده است، تاکید کرد: رئیس مرکز تحقیقات آزمایشگاهی سازمان غذا و دارو اعلام کرده است که مدارک مستحکم و مستدل علمی برای اثبات زیانبار نبودن محصولات تراریخته وجود ندارد. در این میان، تنها سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل عدم اثبات بی­خطری محصولات تراریخته برای محیط زیست، با تولید انبوه و آزاد آنها مخالفت کرده است.

وی ادامه داد: هر چند برخی از متخصصان و متولیان داخلی، موضوع واردات، تولید و رهاسازی محصولات تراریخته را در راستای تأمین امنیت غذایی کشور مطرح می­کنند، اما باید متذکر شد که مسئله "امنیت غذایی و سلامت جامعه" که به نحوی ارتباط مستقیم با امنیت ملی کشور دارد، موضوعی راهبردی بوده و در موارد ابهام، مسئولان بدون طی فرآیند علمی احراز اطمینان از آثار بلند مدت و بین نسلی محصولات بر سلامت مردم، نباید وارد تصمیم گیری شوند.

حافظی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب در بند هشتم سیاستهای کلی محیط زیست در ذیل اصل گسترش "اقتصاد سبز" به صراحت بر تولید محصولات سالم و ارگانیک تأکید فرموده اند، اعلام کرد: در حال حاضر، موضوع مهم یا به عبارت دیگر خطری که باید مورد توجه قرار بگیرد تلاش گسترده و هدفمند حامیان محصولات تراریخته برای رفع موانع قانونی و دریافت مجوزهای لازم برای تولید انبوه محصولات تراریخته کشاورزی شامل برنج و پنبه در داخل کشور بدون طی مراحل شناخت پیامدهای بلند مدت، کنترل آثار سوء، استانداردسازی و کسب اطمینان علمی از کنترل فرآیندها و نتایج است، که به نوبه خود مستلزم این است که در وهله اول، جامعه علمی موضوع را فارغ ازمجادلات رسانه­ای بررسی دقیق کرده و در آن به اجماع نسبی برسد.

وی همچنین تصریح کرد: این مسیری است که تاکنون پیموده نشده و چنان که مشاهده می­‌شود بدون طی این فرآیند، در برنامه ششم توسعه کشور، تولید انبوه محصولات تراریخته مورد توجه قرار گرفته است. در واقع حامیان این امر، بدون طی فرآیند معمول تصمیمگیری­‌های راهبردی مرتبط با امنیت غذایی، همراه با عدم آگاهی علمی و عمومی مسئولین و جامعه نسبت به اثرات محصولات تراریخته و نیز شرایط سیاسی کشور در دوران گذار مجلس شورای اسلامی، در پیش نویس لایحه پیشنهادی برنامه ششم توسعه به مجلس، در ردیف 9، بخش راهبردها، سیاست­ها و اقدامات اساسی بخش علم و فناوری، عبارت « تولید و تجاری‌­سازی انبوه کودهای زیستی و سموم زیستی و محصولات تراریخته با اولویت برنج و پنبه تراریخته» را گنجانده‌اند، که هدف از آن، قانونی و تسهیل کردن مسیر تولید این محصولات است.

رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران با بیان اینکه در مورد محصولات کشاورزی تراریخته به دلیل تأثیر مستقیم بر سلامت مصرف کنندگان و همچنین محیط زیست کشور نباید شتاب زده عمل کرد، گفت: لازم است تا زمان آشکار شدن نتایج مستند تحقیقات علمی داخلی و بین المللی فرآیند تولید انبوه و تجاری سازی این محصولات درداخل کشور متوقف شود.

وی تاکید کرد: شایسته است که مجلس شورای اسلامی نسبت به اصلاح برنامه ششم توسعه در مورد تولید انبوه این محصولات، پیش از تصویب آن اقدام کند و با تصویب قوانین مناسب، قواعد حاکم بر تولید این محصولات را برای سال­‌های آینده نیز به خوبی روشن سازد. علاوه بر این درخصوص واردات محصولات تراریخته به کشور نیز قوانین مناسب در جهت منع واردات و یا اعمال قوانین سخت­گیرانه مانند برچسب گذاری تصویب و اجرا شود.

حافظی در پایان گفت: چنانچه تولید محصولات تراریخته در داخل کشور آزاد شود، سازمان­‌های متولی بین المللی، ایران را در لیست کشورهای تولیدکنننده محصولات کشاورزی تراریخته قرار خواهند داد که در نتیجه ممکن است در زمینه صادرات محصولات کشاورزی مشکلاتی حادث شده و در واقع یکی از مزیت­‌های اصلی کشور در امر تولید و صادرات در معرض مخاطره قرار گیرد.