چه حیواناتی می‌توانند عامل انتقال بیماری به انسان باشند؟

به گزارش گروه جامعه خبرگزاری آنا، «زئونوز» شامل طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها می‌شود. برخی از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات مانند سالمونلوز بر سیستم گوارش و برخی دیگر مانند آنفولانزای مرغی، آنفولانزای خوکی و کرونا بر سیستم تنفسی ما تاثیر می‌گذارند. بیماری هاری نیز سیستم عصبی انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شدت این بیماری‌ها در انسان بسته به منشا بیماری‌زا و سیستم ایمنی فرد آلوده بسیار متفاوت است.

خفاش‌ها منبع بسیاری از ویروس‌هایی هستند که تا کنون به انسان منتقل شده‌اند. برخی از این بیماری‌ها با منشا خفاش مانند ویروس هاری سال‌هاست که شناخته شده‌‌اند اما بسیاری از آن‌ها مانند ابولا، ویروس کرونا، کرونا سارس یا ویروس نیپا در دهه‌های اخیر ظهور پیدا کرده‌‌اند. 

ویروس زاده خفاش به هر ویروسی گفته می‌شود که از بدن گونه‌های خفاش سر چشمه می‌گیرند. ویروس‌های زاده شده از خفاش در میان مهم‌ترین ویروس‌های با قابلیت جهش و همه‌گیر شدن قرار دارند.

گورکن‌ها و راسوی‌ها اغلب نیز در ابتلا به بیماری‌های مشترک انسان و دام با منشا ویروسی دخیل هستند.

پستانداران دیگر مانند گاو، خوک، سگ، روباه، شتر و جوندگان نیز اغلب نقش میزبان میانی را در انتقال این بیماری‌ها بازی می‌کنند.

همه ویروس‌های مسئول همه‌گیری آنفولانزای بزرگ به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از پرندگان به انسان منتقل شده‌‌اند.

حشراتی مانند کنه نیز ناقل بسیاری از بیماری‌های ویروسی به انسان هستند.

افزایش سفر مردم جهان به گوشه و کنار دنیا  و تخریب و اختلال در اکوسیستم به رشد و گسترش سریع‌تر زئونوزها در ۲۰ یا ۳۰ سال گذشته کمک کرده است.

علاوه بر این، کشاورزی صنعتی خطر انتشار عوامل بیماری زا بین حیوانات را افزایش داده است.

از سوی دیگر تجارت حیوانات وحشی باعث می‌شود انسان‌ها بیشتر در معرض عوامل بیماری‌زا میان انسان و جانوران قرار بگیرند.

جنگل زدایی نیز خطر تماس بین حیات وحش و حیوانات اهلی در نهایت انتقال این نوع بیماری‌ها به انسان را افزایش می‌دهد.

در مطالعه‌ای که توسط مجله علمی «طبیعت» در سال ۲۰۲۲ منتشر شد هشدار داده می‌شود که تغییرات آب و هوایی، بسیاری از حیوانات را مجبور به ترک محل زندگی خود می‌کند و باعث تغییر در اکوسیستم می‌شود. این تغییر‌ها، تماس حیوانات مختلف با یکدیگر و جابه‌جا شدن ویروس می‌تواد باعث ظهور بیماری‌های جدید قابل انتقال به انسان شود.