امام حسن (ع) از هنر برای رشد جامعه استفاده کرد

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسین خادمیان نوش آبادی مدرس حوزه و کارشناس دینی در گفت‌وگو با خبرنگار دین و آیین خبرگزاری آنا با بیان اینکه امام مجتبی (ع) مانند همه معصومین در 2 جنبه زندگی آن حضرت قابل تحلیل است، بیان داشت:‌ پیامبر مکرم اسلام (ص) می‌فرمایند که به احسان امام حسن (ع)، قوام آسمان‌‌ها، زمین و چرخش هستی شکل گرفته است و تداوم، استمرار، پویایی و استقرار آن برقرار است.

** منع حدیث کردند تا سیره نبوی به نسل‌ها منتقل نشود

وی با اشاره به اینکه زندگی هر انسانی که می‌‌خواهد در فضای مادی و معنوی به رشد، تکامل و تعالی برسد، باید مورد توجه و التفات قرار بگیرد، افزود: حضرت (ع) در دوران کودکی دارای شاخصه‌‌های خاصی بودند، دوران کودکی آن حضرت به آموختن بهترین‌ها، برای بهتر زیستن معطوف بود. اینکه شما می‌بینید دشمنان پیامبر اسلام (ص) 100 سال نقل حدیث از پیامبر (ص) را ممنوع کردند، این یعنی اینکه پیامبر (ص) آمده بودند درست زندگی کردن را به مردم تعلیم دهد.

حجت‌الاسلام خادمیان ابراز داشت:‌ در دوران کودکی امام مجتبی (ع) به حفظ خطبه‌ها و احادیث پیامبر پرداخته بود و از همان دوران کودکی به تبلیغ و ترویج قال رسول الله (ص) پرداخت، به گونه‌ای که در روایت داریم حضرت زهرا (س) هر روز ساعاتی را اختصاص می‌داد به اینکه امام حسن (ع) آنچه را که از پیامبر (ص)  در مسجد و در مجالس دیگر شنیده بود را برایشان نقل کنند.

** امام حسن (ع) از دوران کودکی احادیث پیامبر (ص) را نقل می‌کرد

وی با تأکید بر اینکه توجه به احادیث در جامعه کنونی کم‌تر شده است،‌ ادامه داد: آنچه که جامعه شیعی ما از آن محروم مانده است، مسأله توجه به حدیث است، حتی حوزه‌های علمیه نسبت به حدیث کم‌کاری کردند. ما در حوزه‌‌های علمیه بحث تدریس فلسفه و این‌‌ها را داریم اما تدریس رسمی حدیث اصلاً نیست. در جامعه ما حدیث نیست ، این در حالی که بستن حدیث توسط غاصبان حقانیت وصایت پیامبر (ص) برای چه بود؟ این خودش نشان از جایگاه حدیث دارد. امام مجتبی (ع) در دوران کودکی حدیث پیامبر (ص) را دریافت و نشر می‌‌داد.

این استاد حوزه با بیان اینکه یکی از فضائل امام مجتبی (ع) در دوران کودکی، بحث نشر و تبلیغ حدیث است، اظهار داشت: دوره کودکی حضرت (ع) به این معنی نبود که فقط حضرت (ع) مشغول بازی‌‌های کودکانه باشد، البته در بعضی از روایات و متون تاریخی داریم که آن حالت عادی بشر بودن را برای معصومین بیان کردند، مثلاً شیخ صدوق نقل می‌کند که امام مجتبی (ع) با امام حسین (ع) بازی می‌کردند، باهم کشتی می‌گرفتند.

وی گفت:‌ پس بازی‌ در مسیر ساختن فکر، سلامت عقل و جسم یکی از شاخصه‌های فضیلتی دوران کودکی امام حسن (ع) است، که به ما یاد می‌‌دهد کودک باید مشغول بازی و سرگرمی شود تا عقل او را تعالی دهد، عقل او را قوت بخشد و جسم او را سالم کند.

** راه‌بندانی که با شنیدن صوت دلنشین قرائت امام مجتبی (ع) در مدینه ایجاد می‌شد

حجت‌الاسلام خادمیان اظهار داشت: در دوران کودکی امام مجتبی (ع) آنچه که صحیح آموخته بود را به دیگران هم منتقل می‌کرد. اگر کسی در مسجد اشتباه عمل می‌کرد، اگر کسی اشتباه وضو می‌‌گرفت، در همان دوران کودکی آن حقیقتی را که آموخته بود مطرح می کرد، تلاوت قرآن در دوران کودکی و نوجوانی و جوانی و تا آخر عمر، با صوت زیبا و لحن دلنشین و تلاوت صحیح، یکی از فضایل مهم و تاثیرگذار دوران کودکی حضرت (ع) است.

وی افزود: از همان دوران نوجوانی امام مجتبی (ع) است که با صوت دلنشین، با لحن دلنشین و صحیح تلاوت قرآن می‌کرد که رهگذران می‌ایستادند و مجذوب این تلاوت می‌شدند. در روایت آمدهاست راه بند می‌آمد و مردم می آمدند که این تلاوت را از صدای زیبای امام حسن (ع) استماع کنند.

** امام حسن (ع) از هنر برای رشد جامعه استفاده کرد

این کارشناس دینی با بیان اینکه یکی از فضیلت‌های امام حسن (ع) این بود که هنر را برای رشد جامعه به استخدام گرفته بود، تصریح کرد: متأسفانه امروز هنر توسط خیلی افراد برای ابتذال جامعه به استعمار گرفته شده است. چرا باید هنر سینمای ما به سیاه‌نمایی و ابتذالگرایی بپردازد؟ چرا هر کس در سینمای ما اگر معروف شد این غالبا شخصیتی است که ما نمی‌توانیم از او درس‌های درستی بگیریم.  

وی ادامه داد: در دوره نوجوانی و جوانی امام حسن (ع) در جایگاهی قرار می‌‌گیرد که امیرالمؤمنین (ع) بعضی از موارد قضایی را به ایشان حواله می‌کردند، وقتی که چند نفر پیش امام علی (ع) آمدند و مشکل قضایی داشتند، حضرت (ع) فرمود: پیش فرزندم حسن (ع) بروید و ایشان به زیبایی یک حکم قضایی داد که مورد تحسین همگان و تأیید حضرت امیر (ع) قرار گرفت. پس می‌شود یک جوان و نوجوان اگر مسیر را درست برود، در جایگاهی قرار بگیرد که ناهنجاری‌‌ها را در جامعه از بین ببرد.

** شجاعت امام حسن (ع) همراه با هدایت کردن دل‌ها و عقل‌‌‌ها بود

حجت‌الاسلام خادمیان با اشاره به شجاعت‌های امام حسن (ع) در میدان رزم خاطرنشان کرد:‌ حضرت (ع) حتی در جریان جنگ‌‌ اوج شجاعت را از خودش نشان می‌داد، شجاعتی که همراه با هدایت کردن دل‌ها و عقل‌‌‌ها بود. در جنگ جمل یکی از کسانی که سبب شد عده زیادی از فریب‌خوردگان به سمت جبهه حق برگردند، تلاش‌ها و خطبه‌‌های امام مجتبی(ع) است، امام مجتبی (ع) در اوج جوانی یکی از همسران پیغمبر را نصیحت و او را متوجه جبهه حق کرد.

وی افزود: امام حسن مجتبی (ع) نشان داد جوان می‌تواند حتی پیرمردان و پیرزنان را هم نصیحت کند و آن‌هایی که راه را خطا رفتند را برگرداند. در واقع جایگاه واقعی یک جوان اصیل را امام مجتبی (ع) به ما نشان داد. مرحوم کلینی ر کتاب الکافی نقل کرده است که داوود رقی می‌گوید: «اِنّى كُنْتُ أَسْمَعُ أَباعَبْدِاللّه أَكْثَرَ ما يُلِحُّ بِهِ فی‌الدُّعاءِ عَلَى اللّه بِحَقِّ الْخَمْسَةِ يَعْنى رَسُولَ اللّه وَأَميرَالْمُومنينَ وَفاطِمَةَ وَالْحَسَنَ وَالْحُسَينَ عليهم السلام»، یکی از کسانی که امام صادق (ع) خیلی به او توجه داشت و در روز خیلی او را دعا می‌کرد، امام مجتبی (ع) بود، این توجه امام صادق (ع) به امام حسن (ع) خبر از چه می‌‌دهد؟ این‌ها را باید دقت کنیم.

** در سیره امام حسن (ع) تکریم مادربزرگ را می‌بینید

این استاد حوزه ابراز داشت: در سیره امام حسن (ع) تکریم مادربزرگ را می‌بینید. امام حسن (ع) در یکی از خطابه‌های خودشان در همان دوران جوانی، وقتی به آیه شریفه «فِي أَيِّ صُورَةٍ مَا شَاءَ رَكَّبَكَ» می‌رسند، یک بحث اخلاقی کاربردی خانوادگی را جا انداختند و آن مسأله تکریم مادر بزرگ است و می‌فرماید: «کُنتُ أنا أشبَهَ الناسِ بِخدیجةَ الکُبری»؛ من شبیه‌ترین نوادگان به مادربزرگم حضرت خدیجه (س) هستم.

وی گفت:‌ در دوران حضور خلافت ظاهری پدرشان به عنوان یک مشاور امین، به عنوان یک بازوی قوی، یک سرباز خالص و مخلص برای امیرالمومنین علی (ع) عمل کرد. در دوران امامتشان نیز به عنوان یک معلم راستین و معلم ربانی دوست و دشمن را دعوت به هدایت کرد.

** دعایی از امام حسن (ع) که برای ناامیدان توصیه کرده است

حجت‌الاسلام خادمیان ابراز داشت:‌ یکی از مسائل مهم مغفول مانده در سیره امام حسن (ع) این است که حضرت فرمود:‌ هر موقع انسان از مسأله‌ای ناامید بود، این چند خط دعا را با خودش زمزمه کند و جالب است حضرت (ع) فرمود:‌ این دعا را بنویسد و در دست راست خودش قرار دهد و به سمت آن چیزی که ناامید است حرکت کند و این دعا را زمزمه کند: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ يَا اللَّهُ يَا وَاحِدُ يَا أَحَدُ يَا وَتْرُ يَا نُورُ يَا صَمَدُ يَا مَنْ مَلَأَتْ أَرْكَانُهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ أَنْ تَسْخَرَ لِي قَلْبَ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ كَمَا سَخَّرْتَ الْحَيَّةَ لِمُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلَامُ وَ أَسْأَلُكَ أَنْ تَسْخَرَ لِي قَلْبَهُ كَمَا سَخَّرْتَ لِسُلَيْمانَ جُنُودَهُ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ الطَّيْرِ فَهُمْ يُوزَعُونَ وَ أَسْأَلُكَ أَنْ تَلِينَ لِي قَلْبَهُ كَمَا لَيَّنْتَ الْحَدِيدَ لِدَاوُدَ عَلَيْهِ السَّلَامُ وَ أَسْأَلُكَ أَنْ تُذَلِّلَ لِي قَلْبَهُ كَمَا ذَلَّلْتَ نُورَ الْقَمَرِ لِنُورِ الشَّمْسِ يَا اللَّهُ هُوَ عَبْدُكَ ابْنُ أَمَتِكَ وَ أَنَا عَبْدُكَ ابْنُ أَمَتِكَ أَخَذْتَ بِقَدَمَيْهِ وَ بِنَاصِيَتِهِ فَسَخِّرْهُ لِي حَتَّى يَقْضِيَ حَاجَتِي هَذِهِ وَ مَا أُرِيدُ إِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ وَ هُوَ عَلَى مَا هُوَ فِيمَا هُوَ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّوم».