علت اصلی نابینایی در جهان درمان‌پذیر می‌شود

به گزارش خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری آنا، یک مطالعه جدید نشان می‌دهد، نوعی از مکمل روغن ماهی ممکن است کلید درمان یکی از علل اصلی نابینایی در جهان باشد؛ براساس این مطالعات علت اصلی نابینایی در جهان را می‌توان با یک قرص جدید روغن ماهی درمان کرد.

محققان نوع جدیدی از اسید چرب امگا ۳ را ابداع کردند که می‌تواند به شبکیه چشم برسد؛ این مکمل که DHA نام دارد در شبکیه موش‌ها موثر واقع شد و آسیب‌های بینایی را کاهش داد.

دکوزاهگزانوئیک اسید (Docosahexaenoic acid) که به اختصار  DHA (دی اچ آ) نامیده می‌شود، نوعی امگا ۳ است. این ترکیب همانند دیگر ترکیبات نظیر EPA، در ماهی‌های چرب به ویژه ماهی‌های آب‌های سرد نظیر ماهی‌هایی نظیر سالمون و کولی یافت می‌شود و یک اسیدچرب ضروری است. این ترکیب از آن جهت ضروری نامیده می‌شود که بدن قادر به ساخت میزان مورد نیاز خود نیست و باید نیاز خود را از طریق غذا و مکمل رفع کند. شناخته شده‌ترین ویژگی امگا ۳ خاصیت ضد التهاب آن است که سبب شده این مکمل غذایی را مکمل قرن بنامند. چرا که منشاء بسیاری از بیماری‌ها (دیابت، کبدچرب، بیماری قلبی و ...) التهاب است. در گذشته تحقیقات بر روی هر دو ترکیب امگا ۳ یعنی EPA و DHA انجام می‌شد، اما امروزه هر یک ازاین ترکیبات بصورت جداگانه مورد بررسی گرفته اند.

در مطالعه‌ای روی موش‌ها، این مکمل توانست ابتدا از روده به جریان خون جذب شود و سپس از جریان خون به شبکیه چشم عبور کند. این امر از دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن (AMD) جلوگیری کرد.  تخریب لکه زرد شبکیه‌ یا دژنراسیون ماکولا وابسته به سن یک بیماری چشمی است که می‌تواند دید مرکزی را تار کند. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که افزایش سن باعث آسیب به ماکولا بخشی از چشم که دید مستقیم را کنترل می‌کند می‌شود. ماکولا  بخشی از شبکیه (بافت حساس به نور در پشت چشم) است. دژنراسیون ماکولا یک عارضه شایع و علت اصلی از دست دادن بینایی در افراد مسن است که باعث نابینایی کامل نمی‌شود، اما از دست دادن بینایی مرکزی می‌تواند دیدن چهره‌ها، خواندن و رانندگی و را دشوار کند. این بیماری در برخی از افراد بسیار آهسته و در برخی دیگر سریع اتفاق می‌افتد.

طبق بررسی‌های صورت گرفته، موش‌هایی که با نوع جدید مکمل تغذیه شدند، پس از شش ماه، تقریباً ۱۰۰ درصد بهبودی در میزان امگا ۳ حیاتی موسوم به دی اچ آ در شبکیه چشم خود نشان دادند. نسخه آزمایشگاهی امگا ۳ که به نام دوکوزاهگزانوئیک اسید شناخته می‌شود، برخلاف آن چیزی که مکمل‌های رایج روغن ماهی را تشکیل می‌دهد، قادر به جذب از روده به جریان خون و سپس عبور از جریان خون به شبکیه بود.  

دانشمندان سال‌ها در حال بررسی این موضوع بوده‌اند که آیا مصرف اسید‌های چرب امگا ۳ می‌تواند از دست دادن بینایی، در درجه اول AMD، که یکی از علل شایع کاهش شدید بینایی در افراد مسن است را کاهش دهد یا خیر. در حال حاضر هیچ درمانی برای این عارضه وجود ندارد و پزشکان ارائه عینک یا سایر وسایل کمک بینایی به بیماران مسن را تجویز می‌کنند.

این ماده که معمولاً در مکمل‌های ماهی و روغن کریل یافت می‌شود، معمولاً شکلی از تری گلیسرول (TAG) DHA است که نمی‌تواند از جریان خون به شبکیه برود.

پروفسور سوگاسینی دوامانی در گروه پزشکی دانشگاه ایلینویز در شیکاگو و نویسنده اصلی این گزارش گفت: «LPC-DHA» رژیم غذایی در غنی سازی دی اچ آ شبکیه بسیار برتر از TAG-DHA است و می‌تواند به طور بالقوه برای رتینوپاتی‌های مختلف در بیماران مفید باشد.

این رویکرد یک رویکرد درمانی جدید برای پیشگیری یا کاهش اختلال عملکرد شبکیه مرتبط با بیماری آلزایمر و دیابت ارائه می‌دهد. مطالعات مربوط به اسید امگا ۳ خاص در انسان هنوز شروع نشده، اما نتایج امیدوارکننده اولیه نشان می‌دهد که بیش از ۲۳ میلیون نفر، تعداد کل آمریکایی‌هایی که مبتلا به رتینوپاتی مرتبط با دیابت یا دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن هستند، می‌توانند از مکمل‌های غذایی تازه فرموله‌شده بهره ببرند.

افراد مبتلا به بیماری آلزایمر و همچنین مبتلایان به دیابت گروهی از بیماری‌های چشمی نادر به نام رتینیت پیگمانتوزا، دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن و اختلالات پراکسی‌زومال که بر متابولیسم تأثیر می‌گذارند، اغلب دارای سطوح غیرطبیعی دی اچ آ شبکیه هستند که منجر به اختلالات بینایی می‌شود.

در حالی که امگا ۳ به شکل مکمل وجود دارد، اما به طور طبیعی در بسیاری از غذا‌ها از جمله ماهی آزاد و دیگر ماهی ها، سبزیجات برگ دار، نان سبوس دار و گردو نیز یافت می‌شود؛ محققان مکمل LPC-DHA خود را در موش‌های پرورش‌یافته آزمایش کردند تا فرآیند‌هایی مشابه آنچه در بیماری آلزایمر با شروع زودرس یافت می‌شوند را نشان دهند.

پس از شش ماه، موش‌هایی که روزانه با LPC-DHA تغذیه می‌شدند، ۹۶ درصد بهبودی در محتوای دی اچ آ شبکیه و همچنین حفظ ساختار و عملکرد شبکیه نشان دادند.
در همین حال، مکمل‌های TAG-DHA هیچ تأثیری بر سطح یا عملکرد دی اچ آ شبکیه نداشتند. در چشم‌های سالم، دی اچ آ در شبکیه متمرکز شده است، جایی که به حفظ گیرنده‌های نور، سلول‌هایی که نور را به سیگنال‌هایی که به مغز ارسال می‌شود تبدیل می‌کنند، کمک می‌کند. سطوح سالم دی اچ آ در شبکیه از آسیب ناشی از قرار گرفتن در معرض نور شدید و استرس اکسیداتیو محافظت می‌کند.

تحقیقات اخیر همچنین نشان داده است که افرادی که سطح دی اچ آ خون بالاتری دارند محافظت بالاتری در برابر بیماری آلزایمر و سایر بیماری‌های زوال عقل دارند.

پروفسور دوامانی گفت: افزایش دی اچ آ شبکیه در دوز‌های قابل انجام بالینی تا کنون امکان پذیر نبوده است، زیرا ویژگی سد خونی شبکیه با ویژگی سد روده ناسازگار است، اما این مطالعه از رویکرد جدید LPC-DHA رژیم غذایی استفاده می‌کند که بر موانع روده و خون شبکیه غلبه می‌کند و عملکرد شبکیه را بهبود می‌بخشد.

دوز توصیه شده محققان طبق توصیه مؤسسه ملی سلامت و انجمن قلب آمریکا معادل حدود ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی گرم اسید‌های چرب امگا ۳ در روز در انسان بود.

محققان که این هفته یافته‌های خود را در نشست سالانه انجمن بیوشیمی و زیست‌شناسی مولکولی آمریکا ارائه خواهند کرد، گفتند که مطالعات بیشتری برای تایید اینکه دی اچ آ برای استفاده در انسان بی‌خطر و مؤثر است، مورد نیاز است.