هشدار درباره خروج سرمایه‌گذاران و فعالان صنعت حمل و نقل دریایی از کشور

مسعود پل مه دبیرکل انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری آنا درباره مهمترین چالش بخش خصوصی حوزه حمل ونقل دریایی اظهار داشت: می‌توانم یکی از چالش‌های بخش خصوصی را منابع انسانی بیان کنم. منابع انسانی همچنان که برای ما یک فرصت هست، از سویی یک تهدید بالفعل است؛ یعنی دیگر از آن چرخه بالقوه بودن خارج شده است.

وی ادامه داد: به واسطه مشکلاتی که درحوزه بین المللی حاصل از تحریم داریم، بسیاری از ارتباطات ما تحت تاثیر محدودیت‌های تحریمی قرار گرفته؛ از جمله اینکه از طریق بیمکو (شورای بین‌المللی دریانوردی بالتیک که یک سازمان غیرانتفاعی و یکی از بزرگترین انجمن‌های حمل و نقل بین المللی است که مالکان کشتی را نمایندگی می‌کند BIMCO بیان می‌کند که اعضای آن تقریباً ۶۰ درصد از ظرفیت حمل و نقل تجاری جهان را تشکیل می‌دهند و در بیش از ۱۳۰ کشور از جمله از میان مدیران، کارگزاران و نمایندگان عضو دارند) نتوانستیم امکانات آموزشی را برای اعضاء انجمن به دست بیاوریم و نیز اینترتانکو (اتحادیه بین المللی مالکان مستقل کشتی‌های نفتکش (Internashnal Independent Tanker Owner)) همان قاعده است. اخیرا نیز هم موضوع آموزشی را با فوناسپا (انجمن جهانی علمی صنعت دریایی در انگلستان) داشتیم که تحت تاثیر این موضوع قرار گرفته است و البته از تمام ظرفیت‌های ممکن بین المللی برای رفع این موانع بهره خواهیم جست.

دبیرکل انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران درباره تهدیدات منابع انسانی کارآمد در حوزه دریایی و بندری بیان کرد: خوف این می‌رود اگر نتوانیم منابع انسانی مان را به علوم روز مجهز بکنیم، علم و آگاهی را نتوانیم توسعه و نشر بدهیم و آسیب پذیری‌های ما بیش از آن چیزی که الآن هست، شکل بگیرد و درنهایت به اقتصاد کشور و جامعه جوانی که بسیار متمایل برای حضور در این حوزه کسب و کاری هستند، آسیب بزند.

پل مه درباره وضعیت نابسامان آموزش منابع انسانی دریامحور اظهار داشت: در کنار همه این موضوعات، حاکمیت حداکثری دولت در تمام شقوق آموزشی محیط کسب وکار را سخت‌تر کرده است. بیش از ۹۰ درصد تجارت خارجی کشور دریابرد است؛ حمل و نقل دریایی پاشنه آشیل اقتصاد کشور شناخته می‌شود و تنها مفر نجات کشور از تهدیدات تحریمی بوده است؛ لذا با این وزن بسیار بالا، ما از خلأ آموزشی درحوزه مدیریت دریایی و بندری در رنج هستیم و آن بخش آموزش موجود نیز با رویکرد‌های دولتی هدایت می‌شود.

وی درخصوص کیفیت مباحث آموزشی از سوی دولت گفت: واقعیت این است که شقوق مختلف دولتی مبحث آموزش را بر اساس تصورات و نگاه‌های دولتی خودشان پیش می‌برند. ضمن اینکه ما اعتقاد داریم آموزش‌های موجود، آموزش‌های حداقلی هستند، ولی کاربردی نیستند. به این معنا که اگر کسی این آموزش‌ها را طی کند نمی‌تواند در عرصه کسب وکار قابلیت لازم برای مدیریت اجرایی را به دست بیاورد.

دبیرکل انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران درباره اهداف آموزشی سال ۱۴۰۲ تاکید کرد: روی این اصل یکی از اهداف ما این است که بتوانیم درسال ۱۴۰۲ آموزش‌های کاربردی که از افراد، مدیر اجرائی بسازند را تدارک ببینیم. علی‌رغم اینکه مشکلات متعدد داخلی و خارجی به عنوان موانع بازدارنده بوده، سعی ما بر این است که بتوانیم جهانی نگاه کنیم و ایرانی عمل کنیم و الگویی را با رویکرد و تجارب بین المللی در کشور به وجود بیاوریم؛ هرچند امکان اینکه ارتباط آموزشی به شیوه رسمی را از ما سلب می‌کنند بتوانیم در ایران این قاعده را اجرا کنیم.

پل مه درباره اهمیت نقش سرمایه‌های انسانی پیشکسوت و باسابقه دریایی و بندری افزود: طبیعی است که با شکل گیری چنین چیزی ما امکان انتقال تجارب را در اشکال مختلف به نیرو‌های جوان بی تجربه، به صورت آکادمیک به دست می‌آوریم و این سرمایه عظیم تحت قالب پیشکسوتان و ستون‌های اصلی این حوزه کسب وکاری را قدر شناخته و علم و دانش آنان را مستند و مضبوط می‌کنیم. متاسفانه این مهم تا کنون اتفاق نیفتاده است و اگر آنچه در صندوقچه تجارب و تخصص به وجود آمده در پیشکسوتان به دیگری به ودیعه سپرده شود، این شجره ابتر خواهد ماند.

وی درباره مهاجرت نخبگان این صنعت هشدار داد: از طرف دیگر مشکلات اقتصادی باعث می‌شود که افراد را به خارج از ایران گسیل کند و این موضوع از مخاطراتی است که نیازمند توجه جدی به این نقیصه است که اگر از دید نظام دورنگه داشته شود، تبدیل به یک تهدید و آسیب بسیار جدی می‌شود.

دبیرکل انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران درباره چالش‌های آموزش فعلی منابع انسانی دریامحور اذعان داشت: به این موضوع باید توجه کنیم که تا به امروز آنچه که به عنوان آموزش حتی در انجمن وجود داشته، سبک و سیاق سنتی داشته که شمایل آن را تغییر دادیم، ولی درعین حال دارای همان ریشه سنتی بوده و نگاهی که منتهی به گواهینامه شایستگی برای ثبت شرکت است داشته است. ولی تا به امروز کسی نیامده فکر کند وقتی شرکت ثبت شد، بعد از آن چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا برای آن موقع ما تدارکی در چرخه کار دیده ایم یا خیر؟

پل مه درباره کم و کیف برنامه‌های آموزشی منابع انسانی حوزه دریا و بندر اظهار کرد: بسیاری از آموزش‌هایی که الآن موجود است نگاه تجاری کشتی پایه ندارد؛ عمده فعالیت‌هایی که در دریا متمرکز شده مبتنی بر فعالیت کانتینری است. در حالی که بیشترین حجم فعالیت تجاری دریایی ما کالا‌های فله خشک و فله مایع هستند و اساسا فعالیت در این حوزه مبتنی بر مدیریت کشتی است.

وی با اشاره به مشکلات و تهدیدات بروکری و چارترینگ دریایی در کشور گوشزد کرد: ما در خصوص بروکری یا چارترینگ نقطه ضعف بسیار بزرگی در کشور داریم که تا به امروز خود ما هم نتوانستیم آنطور که شایسته امر و کشور ما می‌باشد به این موضوع بپردازیم.

پل مه افزود: در نتیجه وقتی می‌بینیم در سال ده‌ها میلیون و بعضا چند صد میلیون تن کالا به کشور ما توسط کشتی‌های خارجی وارد می‌شود و بیش از ۹۵ درصد این کشتی‌ها توسط بروکر‌های خارجی تدارک دیده می‌شود و عملیات چارترینگ آن منتهی به قرارداد‌های یکطرفه می‌شود، به مفهوم این است که ما از محل این عملیات عظیم و بسیط یک سنت یا ریال درآمد نداریم. در حالی که افراد بسیار شایسته‌ای در این حوزه داریم.

دبیرکل انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران گفت: هرچند شرکت‌های بسیار محدود و معدود و کمتر از انگشتان دو دست در ایران وجود دارند که چنین فعالیتی را با محوریت کشور خودمان انجام می‌دهند، ولی ضرورت دارد ما توانمندی‌هایی را برای مدیریت‌های اجاره کشتی که تامین کننده بسیاری از اقلام به ویژه مایحتاجی که تحت عنوان کالا‌های اساسی مدیریت می‌شوند را در کشور به وجود بیاوریم.