تامین کاغذ؛ چراغی که به خانه ناشران رواست

به گزارش خبرنگر ادبیات و کتاب خبرگزری آنا،  وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در روز‌های پایانی اسفند ماه از تاسیس و راه‌اندازی کارخانه کاغذ مشترک ایران و ونزوئلا در این کشور خبر داد، هنوز جزئیاتی از این اقدام دولت منتشر نشده و مشخص نیست که سرمایه‌گذار اصلی این طرح کدام کشور است؟ اما وقتی از اقدام مشترک سخن به میان می‌آید، حکایت از سرمایه‌گذاری مادی یا حرفه‌ای در این زمینه است.

** خودکفایی کاغذ به کجا رسید؟

اما سوالی که پیش می‌آید این است که آقای وزیر تکلیف خودکفایی در تولید داخلی کاغذ در ایران چه شد؟ آیا ما در سال ۱۴۰۱ که از ماه‌ها پیش از رسیدن آن خبر از خودکفایی و حرکت‌های تازه در مسیر تولید داخلی داده بودیم، توانستیم به چشم‌اندازی که ترسیم کرده بودیم دست پیدا کنیم؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۱، تولید کاغذ در ایران نسبت به گذشته چندین پله بالاتر رفت و درمهمترین گام کارخانه چوب و کاغذ مازندران پس از چند سال وقفه در تولید تحریر، توانست هم در ایفای تعهدات خود به وزارت آموزش و پرورش موفق عمل کند و هم برای بازار نشر نیز دستاوردی به همراه داشته باشد، این کارخانه در مجموع توانست ۴۰ هزار تن کاغذ تحریر در سال ۱۴۰۱ تولید کند.

آما آیا این کافی است؟

بنا به گفته نیک نژاد مدیرعامل کارخانه چوب و کاغذ مازندران، این کارخانه آمادگی تولید یک سوم نیاز داخلی کشور به کاغذ تحریر برای سال آینده را دارد،، اما تکلیف دو سوم نیاز باقی مانده چه می‌شود؟

در وضعیت فعلی تنها کارخانه‌ای که امکان تولید کاغذ تحریر را داراست، کارخانه کاغذ پارس است که آن هم بنا به گفته روغنی مدیرعامل این کارخانه دارای ماشین‌آلات مستهلک است و در صورت قرار گرفتن منابع مالی بازسازی و نوسازی در سریعترین زمان ممکن (۶ ماه) انجام خواهد شد.

روغنی هم‌چنین پیش‌شرط‌های دیگری نیز برای ورود به تولید کاغذ تحریر برشمرده است که از آن جمله می‌توان به تامین منابع برای مواد اولیه اشاره کرد، به گفته وی، مواد اولیه تولید کاغذ تحریر وارداتی است، با توجه به نرخ نوسانی که دلار دارد باید پیش‌پرداختی در اختیار کارخانه قرار گیرد که بتوانند خمیر را خریداری کنند، هم‌چنین شرط دیگر عدم تعیین قیمت از سوی دولت و تعیین قیمت کاغذ تولیدی به قیمت رقابتی است، چرا که در غیر این‌صورت کاغذسازی‌های داخلی با ضرر و زیان جبران‌ناپذیر مواجه خواهند شد.

با توجه به اینکه این پیش‌شرط‌ها در نیمه نخست سال از سوی مسئولان کارخانه کاغذ با مسئولان دولت در میان گذاشته شده است و بنا به گفته روغنی تاکنون اقدامی برای رسیدن به آن انجام نشده است، نمی‌توان انتظار داشت که برای سال آینده در حوزه تولید چیزی بیش از آنچه که کارخانه مازندران می‌تواند تولید کند، داشته باشیم. چرا که کارخانه‌های در شرف تاسیس نیز تا به وضعیت تولید برسند چندین ماه زمان لازم دارند.

** سالی پر التهاب در انتظار بازار کاغذ

از سوی دیگر افزایش قیمت ماه‌های اخیر در بازار کاغذ که ناشی از افزایش قیمت ارز و تبانی برخی واردکنندگان بود، به خوبی نشان داد که وضعیت بازار کاغذ وارداتی برای سال آینده بسیار ملتهب خواهد بود و نمی‌توان چندانی حسابی برای جبران کمبود تولید روی آن باز کرد، بنابراین این نکته به ذهن متبادر می‌شود که آیا به جای تاسیس کارخانه کاغذی در کشور دیگر بهتر نیست؟ دولت تمام هم و غم خود را صرف رسیدن به مطالبه رهبر انقلاب مبنی بر رسیدن به تولید ملی کاغذ کند؟ آیا سرمایه‌ای که قرار است برای تاسیس یک کارخانه در کشور وونزوئلا چه به صورت مادی و چه فنی استفاده شود، را نمی‌توان برای رسیدن کارخانه‌های فعلی مثل پارس، شوشتر، زاگرس به مدار تولید کاغذ باکیفیت ایرانی کرد؟

این انتظار و امید از دولتی که به صورت جدی پس از سال‌ها به موضوع تولید داخلی کاغذ توجه نشان داد، وجود دارد که برای سال پیش رو هم به وعده‌هایش مبنی بر خودکفایی در کاغذ عمل کند و هم در این مسیر مطابق با استاندارد‌های جهانی عمل کند.