سوژه یابی دقیق، چالش اصلی فیلم های حوزه دفاع مقدس در جشنواره فیلم فجر است

به گزارش گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، برنامه تلویزیونی اینترنتی نقطه ویژه چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر که در بستر روبیکا و آپارات قابل رؤیت و تماشا است با مشارکت موسسه راوینو، اداره فیلم و نمایش معاونت فرهنگی هنری بسیج و همچنین خانه اکران فیلم بسیج برگزار می‌شود. آرش زینال خیری (تهیه‌کننده و مدیر تولید) که در سریال‌های مدینه، انام و فیلم سینمایی موقعیت مهدی حضور داشته موازی کاری نهادهای حاکمیتی و همچنین روزمه پر کردن مدیران حاکمیتی را دلیل کاهش زیر لایه‌های هنری برخی از فیلم‌های دفاع مقدس در کشورمان می‌داند.

آرش زینال خیری درباره لزوم همگرایی فیلم‌ها با ماهیت جشنواره فیلم فجر می‌گوید: 43 سال از انقلاب اسلامی می‌گذرد و در همین بستر انقلاب ما شاهد فرهنگ انقلابی بوده‌ایم ولی متأسفانه این فرهنگ در فیلم‌های جشنواره‌ای نماد و نمود کمی داشته است. در واقع فیلم‌سازان ما نتوانسته‌اند که دیدگاه آرمانی حضرت امام (ره) را در بستر سینما جا بیندازند. اگر متولیان فرهنگی در ریل‌گذاری و سیاست‌گذاری خود به این مسئله توجه داشتند شاید الان شاهد برخی حواشی در جشنواره نبودیم که برخی از هنرمندان بخواهند حضور پیدا نکنند و یا اینکه واکنش‌های مجازی نشان دهند. شما همه جشنواره‌های دنیا را که نگاه کنید به‌خوبی می‌بینید که سیاست‌گذاری سیاستمداران در آن نمایان است. در اسکار رئیس‌جمهور آمریکا حضور پیدا کرده و اهدای جوایز می‌کند و یا همین جایزه‌های (موسیقی گرمی) همسر رئیس‌جمهور آمریکا حضور پیدا می‌کند و نفرات برتر را انتخاب می‌کند. این حضور نشان می‌دهد که نه‌تنها ما در پشت پرده حامی جشنواره‌ها و سیاست‌های خودمان هستیم بلکه بسیار علنی حضور پیدا می‌کنیم وجوایز را توسط سیاستمداران خود به فیلم‌هایی می‌دهیم که بر اساس خواسته‌ها و سیاست‌های ما ساخته شود. در ایران متأسفانه اینطور نیست و جوایز لزوماً بر اساس ریل‌گذاری مناسبی اهدا نمی‌شود. البته سال‌هایی بوده که واقعاً خط دهی شده و فیلم‌سازان را به سمت فیلم‌هایی با فرهنگ ایرانی سوق می‌دهند و سخنان آقای خزایی در سال گذشته موید این موضوع است. آقای خزایی در جشنواره سال گذشته علناً عنوان کردند که از فیلم‌هایی که بر اساس فرهنگ ایرانی اسلامی اصیل بوده حمایت می‌کند.

فیلم‌های انقلابی در بخش دولتی هستند و بخش خصوصی ورود نمی‌کنند. چون ما خیلی تولید نداریم چون یک نهاد می‌خواهد یک تولید داشته باشد اون مسئول نهاد می‌خواهد اگزجره طور ورود کند و خیلی لخت صحبت کند و اون ظرافت‌های فنی رو کنار بگذارد

این کارشناس سینما نسبت به شعاری بودن فیلم‌ها نیز انتقاد داشته و در این باره می‌گوید: همیشه شعاری بودن فیلم‌ها و عدم توجه به لایه‌های زیرین فیلم موجب شده تا مخاطب نسبت به برخی از فیلم‌های انقلابی یا دفاع مقدس واکنش نشان داده یا حتی پس بزند. خاستگاه هنر این است که حرف خود را در زیر لایه ها بیان کنند و رک‌گویی همراه با شعارزدگی فیلم را از یک اثر هنری دور می‌کند. دلیل این رک‌گویی در آثار سینمای هم بر می‌گردد به نهادهای حامی فیلم‌ها که شامل فارابی، حوزه هنری، اوج، بنیاد شهید و.. بوده چرا که وقتی این نهادها به فیلم‌سازی ورود می‌کنند می‌خواهند در تک فیلم خود در جشنواره همه حرف‌ها را بزنند و این امر امکان‌پذیر نیست. باید برای هرمولفه یک فیلم در نظر گرفت و شما نمی‌توانید همه فرهنگ‌های انقلابی خود را در یک فیلم بگنجانید. مدیران این نهادهای حکومتی یا حاکمیتی چون به فکر رزومه سازی برای خود هستند طبیعتاً نمی‌توانند آنچه برگرفته از روح هنر سینماست را آن‌چنان که بایدوشاید اجرایی کنند. نکته دیگر بحث موازی کاری نهادها در ساخت فیلم بوده که یک حس رقابت کاذب را برای مدیرانش ایجاد کرده است؛ این مسئله یکی دیگر از دلایل کاهش توجه به زیر لایه‌های هنری فیلم‌ها بوده که بدان پیشتر اشاره کردم.

وی همچنین لزوم دغدغه مند بودن کارگردان‌ها نسبت به فیلم‌های دفاع مقدس اشاره کرده و افزود: اول از همه باید بگویم که تعداد فیلم‌های سینمایی ساخته شده در ایران نسبت به سایر کشورهای مطرح بسیار کمتر بوده، شما در خود هالیوود هم اگر جستجو کنید از میان صدتا فیلم ساخته شده، یک یا دو عدد از فیلم‌ها مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرند. در ایران اگر بودجه سر جای خود هزینه شود ما هم با توجه به ظرفیت کارگردان‌ها و فیلم‌سازان، می‌توانیم تعداد تولید فیلم را بالا برده و برای همه مخاطبان فیلم بسازیم. این نکته را گفتم که در انتها بگویم، یکی از مؤلفه‌های اثرگذاری فیلم‌ها به ویژه فیلم‌های انقلابی یا دفاع مقدس، دغدغه مندی خود کارگردان است. اینکه یک مسئول در یک نهاد حاکمیتی مثل فارابی دغدغه مند باشد کافی نیست بلکه خود کارگردان باید نسبت به این مسئله دغدغه مند باشد. روح هنر همیشه از کارگردان‌ها برگرفته می‌شود بنابراین علقه شخصی کارگردان در ساخت یک فیلم بسیار موثراست. من فیلم موقعیت مهدی که سال پیش خودم در آن حضور داشته‌ام را مثال می‌زنم. در این فیلم خود آقای حجازی فر به عنوان کارگردان دغدغه مند بوده و علاقه شخصی برای حضور در چنین فیلمی داشته است. خب وقتی کارگردان این گونه علاقه‌مند است طبیعتاً مخاطبان جشنواره هم استقبال می‌کنند و همین امر باعث می‌شود جایزه‌های جشنواره سال گذشته را درو کند.

بعد از 40 سال تازه درباره شهید مهدی باکری فیلم ساخته شده، پس ما از سوژه ها خیلی عقب‌تر هستیم، همین الان خیلی از سوژه ها وجود دارد که بدان پرداخته نشده، امسال ما فیلم‌هایی همچون شماره 10، اتاقک گلی، سرهنگ ثریا، غریب و.. را در جشنواره 41 داشتیم که نشان دهنده سوژه یابی کارگردان‌های جدید در سینما می‌باشد. امیدوارم این خونی که در سینما به واسطه فیلم‌سازان تازه وارد تزریق شده، موجب شود سوژه های جدیدی در صنعت سینما حول محور دفاع مقدس و فرهنگ انقلابی شکل گیرد.