شور انقلابی یک ملت مدیون سرودهای آن است

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، نشست «شعر و سرود های انقلابی» شب گذشته بیست و یکم بهمن ماه با حضور شاعران، ترانه سرایان، خوشنویسان و دیگر هنرمندان داخلی و خارجی به میزبانی گروه بین المللی هندیران با اجرای سید مسعود علوی تبار در فضای مجازی برگزار شد.
 
در ابتدای نشست علیرضا قزوه رئیس دفتر شعر، موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما به عنوان سخنران جلسه ضمن تبریک چهل و چهارمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی بیان داشت: همزمان با پیروزی انقلاب شعر و سرود انقلابی در ایران بسیار رشد کرد و بیشترین شعر و سرودهای که در گنجینه شعر و سرود صدا و سیما هست متعلق به دهه اول انقلاب است، شاید بتونیم دهه شصت را دهه سرود های انقلابی بنامیم .

وی ادامه داد: در مورد یک شاعر به نام حمید سبزواری می توان گفت که در آن دهه صدها سرود تولید کرد، چیزی نزدیک به ۸۰۰ سرود شنیدم که آقای سبزواری دارند و بیشتر آنها را در دهه شصت گفتند. در دهه های بعدی ترانه بیشتر آمد و جایگزین سرود انقلابی شد.

وی با بیان اینکه شور انقلابی یک ملت مدیون سرود های انقلابی آن هست و این غفلت است اگر از سرود انقلابی چشم پوشی کنیم و آن را فقط متعلق به یک دهه آن هم دهه آغازین انقلاب بدونیم، افزود: سرود های انقلابی باید در همه دهه ها انقلاب در این چهار دهه و  دهه پنجم که الان وارد شدیم حضور داشته باشد. بهرحال ترانه هم مورد نیاز جامعه است و هم سرود انقلابی، یک توازنی باید ایجاد بشود نه اینکه در یک دهه مثلاً از سرود انقلابی غفلت کنیم.

در ادامه رضا اسماعیلی شاعر طی بیان  مطالبی از تاریخچه شعر و سرود انقلاب و دفاع مقدس، طی سخنانی با عنوان «سرود های ملی - میهنی، نیاز هنوز و همیشه» اظهار داشت: بی هیچ تردیدی، وجه بارز و برجسته انقلاب اسلامی - به خاطر تاثیرپذیری از نهضت و قیام انسان ساز حسینی - وجه «حماسی» و انقلابی آن است و «حماسه» از مولفه های اصلی و محوری «قدرت ملی» یک کشور پویا و زنده. رمز مقاومت و ایستادگی ملت ایران در برابر قدرت های استکباری - بخصوص آمریکا و اسرائیل - نیز در طول سال های پس از انقلاب، چیزی جز«ایمان»،«خودباوری» و برخورداری از روحیه با صلابت حماسی نیست.

وی افزود: روحیه ای که باعث عقب نشینی دشمنان قسم خورده و بی اثر شدن توطئه های رنگارنگ - اعم از نظامی و غیر نظامی -  شده است. از همین رو، امروز نیز برای پاسداری از دستاوردهای گرانسنگ انقلاب اسلامی و آرمان های بلند بنیانگذار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی، بیش از هر زمان دیگری به پاسداشت ارزش هایی چون ایثار، شهادت، خودباوری، و تقویت روحیه حماسی مردم برای حضور در عرصه های نبرد با دشمن نیاز داریم که این مولفه ها در جان و جهان موسیقی حماسی(سرود) تجلی پیدا می کند.
 اسماعیلی در ضمن صحبت های خود با اظهار تأسف از اینکه  با پذیرش قطعنامه و پایان یافتن دوران دفاع مقدس، ساخت و تولید سرودهای ملی - میهنی کم رنگ شد، افزود: این که ما باید به سلایق مختلف توجه داشته باشیم و برای همه گروه های سنی و سلایق مختلف موسیقی تولید کنیم، مسئله قابل قبولی است، ولی این امر نباید به قیمت فراموش شدن سرودهای انقلابی تمام شود. زیرا به اعتبار ماهیت حق خواهانه و ظلم ستیزانه انقلاب اسلامی، نیاز به سرود یک نیاز همیشگی ست، اما در هر مقطع زمانی موضوعات سرود متفاوت می شود. به عنوان مثال در دوران دفاع مقدس به سرودهایی با مضامین انقلابی و حماسی نیاز داشتیم که باعث تهییج رزمندگان و حضور آنها در جبهه های جنگ شود. در شرایط فعلی نیز مباحثی که مورد نیاز جامعه است، بحث تهاجم فرهنگی و سبک زندگی ایرانی - اسلامی است و همچنین موضوعاتی که در جهان اسلام اتفاق می افتد.

مصطفی محدثی خراسانی شاعر در ادامه نشست ، آثار مرحوم حمید سبزواری را نمونه بارز و تراز شعر انقلابی دانست و بیان داشت: ما در تاریخ موسیقی ایران کسی را مثل ایشان نداریم که این همه کار موسیقی آن هم از نوع انقلابی داشته باشد؛ در دوره مشروطه می شود از کسانی مانند فرخی یزدی و یا عارف قزوینی نام برد اما بدون شک چهره ای مانند حمید سبزواری در تاریخ ما بی نظیر است و از طرفی وقتی شما به تمام مجموعه آثار استاد سبزواری نگاه می کنید، آن تعریفی که ما از شعر انقلابی داریم و اگر در این تعریف ما ده مولفه و متر و معیار را در نظر داشته باشیم، ممکن است در آثار فلان شاعر 5 مولفه متنی، کلامی و محتوایی را ردیابی کنیم، اما به تمام و کمال می توان همه مولفه های شعر انقلابی را در آثار استاد سبزواری مشاهده کرد و به همه این ها مدت زمان حضور ایشان در میدان و صحنه را بیفزایید که با هیچ کسی قابل مقایسه نیست و همه این ها در کنار هم باعث می شود که به حق ایشان را «پدر شعر انقلاب» معرفی کرد.

سید مسعود علوی تبار شاعر، و  فعال فرهنگی نیز چنین بیان داشت: بی تردید شعر، سرود، و موسیقی بویژه در حیطه حماسی و انقلابی، از مهم ترین مؤلفه های است که در ارتقاء و حفظ روحیه ی ملی، هویتی، و دینی آحاد مردم علی الخصوص برای نسل جوان از ظرفیت های بسیار ارزشمند برخوردار است که باید از احاطه بر جنبه ها و زوایای گوناگون این ظرفیت استثنایی غافل نبود. قطعاً بهترین مصداق برای تأیید این موضوع تأملی چند در اشعار و سرودهای پیروزی انقلاب شکوهمند ملت جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ است که تأثیر گذاری آنان در انتقال ارزش ها و هنجارهای انقلابی، دینی و ملی بر کمتر کسی پوشیده است.

امیر عاملی شاعر و خوشنویس پیشکسوت بیان داشت: شعر، سرود انقلابی یا تصنیف جوشیده از مردم که آمیخته به هیجان ، و اهداف ملتی باشد از پیچیدگی های شاعرانه برخوردار نیست مانند تابلو های راهنمایی و رانندگی به سرعت پیامی گویا را می رساند  الزاما شعار زده هم نیست . کار سراینده سخت است چون کمتر از ارایه های ادبی بر خوددار است اما خروش و خیزش ایجاد میکند یا روایت گر حماسه ای است  در بخش عاشقانه دست سراینده باز تر است تا از افتادن به دامان شعار دوری کند  در انقلاب ۵۷ شاعر از متن مردم سوژه می گرفت  یا از درون جوشیده ها وا گویه میکرد . هر انقلابی سرود خود را خلق میکند انقلاب ایران هم در حد اعلا چنین کرد.

مهدی باقر خان، شاعر و مترجم،  از دهلی نو  هندوستان عنوان کرد: شعر انقلاب، حامل مضامین و  محتویات منحصر به فردی در جهان و امین ارزش های انقلابی است. باید به ملت ایران تبریک گفت که رخداد انقلاب اسلامی و دفاع مقدس را تبدیل به منشأ خلاقیت ادبی کردند چنانچه در جهان کمتر سراغ داریم که پس از یک اتفاق مهم اجتماعی با این حجم و با این تأثیر گذاری و سازندگی شعر و ادبیاتی عرضه کرده باشند.

سید حکیم بینش شاعر افغانستانی در رابطه با محتوا و مضمون شعر و سرودهای انقلابی بیان داشت:  در این سروده ها سه عنصر خیلی پر رنگ هستند؛ یکی شخصیت امام خمینی(ره) به عنوان رهبر، دیگری مردم  و حضور شان، به عنوان صاحبان اصلی انقلاب و سوم شهدا که با نثار خون شان انقلاب را به ثمر رساندند؛ امام خمینی(ره) به عنوان مظهر شرف، عزت و آزادگی جان مایۀ اصلی بسیاری از این سروده ها هستند. شاکله و محور اصلی بسیاری از سرودها میهن و مردم هستند، آنها که با حضور شان مردمی ترین انقلاب را به ثمر رساندند و در نهایت شهدا که برای تحقق آرمان های شان تا پای جان پیش رفتند درون مایۀ اصلی بسیاری از این آهنگ ها و سروده هاست.

ایرج قنبری شاعر و ترانه سرای پیشکسوت نیز عنوان کرد: سرود یکی از قالب های خاص شعری است که بخاطر اثرگذاری سریع و صریح آن جذابیت زیادی را در مخاطب ایجاد می کند . با جریان های اجتماعی همراه می شود و بر جان و زبان مردم می نشیند. گاهی یک سرود خوب می تواند جریان یک حرکت مردمی و جرقه یک بنیان فکری باشد . البته آن دسته از آثاری موفق تر است که به ذهن و زبان مردم نزدیک تر و الهام گرفته از متن جامعه باشدو بتواند جمعیت بیشتری را تحت تاثیر خود قرار دهد .

شوجان پرویز ، شاعر پارسی زبان از داکای بنگلادش نیز در اینباره بیان داشت: در سال ۱۹۷۹میلادی در سرزمین ایران یک انقلاب بزرگ با نام انقلاب اسلامی ایران به وقوع پیوست.این انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی گسترده نیز بود، که در ادبیات هم تاثیر گذاشته است. بر اساس واقعه ها و حوادث انقلاب اشعار و سرود های فراوانی نوشته و کار شده است. که مردم این کارها م را جذب کرده و پسندیده اند. شاعران ایرانی و حتی شاعران خارجی دیگر کشورها هم از طریق اشعار،  واقعه ها، عواطف و احساسات آن روز ها را بیان و آشکار کرده اند. که بدین طریق شعر و سرود های انقلابی صدای مردم ایران را نزد اهل جهان پخش می کند. 

فاطمه نانی زاد شاعر چنین گفت: مجال خوبی است تا یاد شاعران بزرگی که ادبیات انقلاب مرهون و مدیون آنهاست را گرامی بداریم، شاعرانی چون حسین آقا ممتحنی مشهور به حمید سبزواری که نه تنها شاعر انقلاب که بحق پدر شعر انقلاب او را خوانده‌اند. از مشهورترین آثار او چکامه همپای جلودار است که با دکلمه فرج الله سلحشور و خوانندگی حسام الدین سراج اجرا شد. آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو از دیگر آثار معروف مرحوم حمید سبزواری ست. 

حسین آقا ممتحنی پدرش پیشه ور ساده ای بود که قریحه شعری داشت، جد ایشان نیز شاعر بودند. شعر و شعارهایی که در ایام انقلاب توسط حمید سبزواری سروده می شدند در نمازجمعه و راهپیمایی ها خوانده می شد.
 
سارا عبدالهی فر، شاعر چنین ایراد داشت: یکی از مهمترین رموز پیروزی انقلاب اسلامی که به همت مردم در سال ۵۷ به وقوع پیوست همگرایی و اتحادی بود که میان آحاد مردم به وجود آمده بود و یکدلی و یک‌زبانی آنها در سرایش اشعار و سر دادن شعار و سروده‌های واحد بود که موجب  سرنگونی حکومت طاغوت شد ودر وقوع  نقش  مهم در تحقق فجر انقلاب اسلامی داشت و  با باز پخش شعر  و سرودهای انقلاب در ایام مختلف خاصه  دهه مبارک فجر می تواند در افزایش  آگاهی های جوانان و نوجوانان به عنوان سرمایه های ماندگار تمدن اسلامي ایرانی ، شور و حال فجر را زنده نگه دارد تا انقلاب اسلامی  و به نوعی آرمان های این خیزش مردمی که ریشه در ارزشهای اسلامی و دینی دارد مطرح شود و جوانان کشور با اشعار ،شعور و قلم و ...انقلاب اسلامی را بشناسند و از ابعاد مختلف دهه فجر را بررسی نمایندو عشق بورزند  و جزو مفاخر تمدن اسلامی به یادگار بمانند.

در این نشست خوشنویسانی همچون امیر عاملی و مسعود ربانی بداهه نویسی های خود را در ضمن برنامه ارائه دادند و شاعران هم آثار انقلابی خود را قرائت کردند.
هنچنین هنرمندان و شاعرانی از ایران، هند، افغانستان، تاجیکستان و هند همچون علیرضا قزوه، رضا اسماعیلی، امیر عاملی، مصطفی محدثی خراسانی، سید مسعود علوی تبار، ایرج قنبری، مسعود ربانی،سید حکیم  عزیز آذین فرد، مهدی باقرخان، شوجان پرویز، نغمه مستشار نظامی، فاطمه نانی زاد، عارفه دهقانی، صبا فیروزی، سارا عبدالهی فر، حمیده پارسا فر ، مهسا ایمانی، و فاطمه ناظری حضور داشتند.