رفع بحران کم‌آبی، چاره‌ای جز اصلاح الگوی کشت ندارد

ابراهیم بیگی نژاد، کارشناس حوزه آب در گفتگو با خبرنگار آنا با تاکید بر اینکه هیچ چاره‌ای جز اجرای دقیق و سختگیرانه اصلاح الگوی کشت نداریم، گفت: این طرح در همه ادوار وجود داشته است، حتی در برخی دوره‌ها مقدمات اجرایی شدن آن نیز فراهم شد، اما در نهایت اغلب با فشار نمایندگان استان‌های مختلف، اجرای این طرح متوقف می‌شد. چرا که عمده فعالیت استانی مربوط به صنعت کشاورزی است و کشاورزان در مقابل تغییر و اصلاحات، مقاومت می‌کنند که البته تا حدی حق دارند. برخی نمایندگان مجلس هم به حمایت از کشاورزان پرداخته و ممکن است با اجرای الگوی کشت مخالفت کنند در حالی که این معضل راهکار دارد. 

وی ادامه داد: نمی‌توان صرفا به طور یک طرفه و بدون در نظر گرفتن منافع گروه‌های هدف، از کشاورزان بخواهیم بدون هیچ حمایت و جایگزینی محصولی که سال‌هاست تولید می‌کنند تغییر رویه دهند. باید یک هماهنگی ویژه بین وزارت‌خانه‌های کشور، نیرو و جهاد کشاورزی ایجاد شود تا با یک هماهنگی و همراهی مساعد، به هدف نهایی برسیم.

**لزوم تشکیل نهادی مستقل و قدرتمند برای طرح اصلاح الگوی کشت

بیگی نژاد با بیان اینکه باید یک نهاد مستقل و قدرتمند و مجزا از مسائل استانی در راستای اجرای این طرح ایجاد شود اظهار داشت: به هر حال تعارض منافع بین استان‌های مختلف کشور وجود دارد. چرا که گستردگی جغرافیایی ایران به نحوی است که در برخی موارد دو شهر در کنار هم از دو آب و هوای متفاوت برخوردارند؛ بنابراین طبیعی است که کشت محصولی را در استانی ممنوع اعلام کنیم ولی کشت همان محصول در استان مجاور مجاز باشد.

به گفته این کارشناس حوزه آب باید علاوه بر طراحی سیستم تنبیهی و مقررات سختگیرانه جهت تخلف از اجرای طرح الگوی کشت در استان‌های مختلف، مشوق‌های اقتصادی و همچنین تضامینی را برای کشاورزانی که طبق الگو اقدام می‌کنند هم در نظر بگیریم.

وی با اشاره به اینکه در آینده ممکن است چالش‌هایی در زمینه منابع آبی در استان‌های مختلف شاهد باشیم اظهار داشت: نمی‌توان منکر محدودیت‌های منابع آب کشور شد. در حال حاضر بالغ بر ۶۰ درصد مخازن سد‌های کل کشور خالی است. از سوی دیگر اوضاع منابع آب زیرزمینی نیز به هیچ عنوان مطلوب نیست و شرایط آبی کشور به روز‌های پرچالش جدی نزدیک می‌شود؛ در حال حاضر هم بسیاری از شهرها با تنش آبی روبه‌رو هستند. این در حالی است که بیش از ۷۰ درصد آب در ایران، به مصرف بخش کشاورزی می‌رسد؛ بنابراین اگر قرار باشد اصلاحات جدی و سختگیرانه‌ای را آغاز و اجرا کنیم، به طور طبیعی باید از این بخش شروع کنیم چرا که سهم بالایی در مصرف آب دارد.