انتشار چاپ عکسی 2 کتاب نفیس خطی از نسخ موزه محفوظی

به گزارش گروه فرهنگی آنا، محمدصادق محفوظی با بیان این که خط زیبا و اِعراب­‌دار، همچنین فهرست‌­دار بودن، از ویژگی­‌های خاص هنری این کتاب است که به زیبایی بصری آن جلوه­ای متفاوت بخشیده است، اظهار داشت: مثنوی مذکور به خط محمدابراهیم قمی کاتب نامدار دوره سلطنت شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی، از جمله نسخه­‌های بدیعی است که دارای ویژگی­‌های سبکی و ادبی خاص است و ابیاتی در آن درج شده که در دیگر نسخه­‌های مثنوی در سراسر دنیا نیست.

وی با تأکید بر این که نگاه هنری نسخه، در چاپ عکسی از دیگر ویژگی­‌های اثر مذکور به شمار می­‌آید، افزود: تمامی مثنوی­‌هایی که تا کنون بر مبنای چاپ عکسی انتشار یافته‌­اند بیشتر با نگاه قدمت و اصالت نسخه تکثیر شده­‌اند.

محفوظی، با اشاره به ویژگی­‌های ظاهری نسخه حاضر مثنوی مولانا که به دستور محمداسماعیل­بن تاج‌الدین حسن در جمادی الاول سال 1099 هجری قمری کتابت شده است، توضیح داد: متن اثر یادشده به خط نسخِ چهار ستونی در جداولی به رنگ سیاه و زرین نگارش یافته و بعضی از عناوین در حاشیه، اصلاح یا افزوده شده اند.

این مجموعه­‌دار، با تأکید بر فهرست بی‌­نظیر اثر تازه انتشار یافته، گفت: فهرست چکیده مطالب مثنوی در جدول­‌های مربع شکل با خط نستعلیق نگاشته شده و حتی شماره سلسله داستان­‌ها در هر مربع به شیوه­ای منحصر به فرد به ثبت رسیده است.

وی، با بیان این که یادداشت‌­های کاتب و مصحح در اثر یاد شده، هردو قابل مشاهده هستند، تصریح کرد: در حقیقت می‌­توان اذعان داشت که کاتب نسخه به دلیل چیرگی و تسلط به دو زبان فارسی و عربی، مصحح آن نیز بوده است.

این استاد دانشگاه، از اختلاف در نقل نسخه مذکور با دیگر نسخه­‌های مشهور مثنوی، به عنوان یکی دیگر از جنبه‌­های تأثیرگذار آن یادکرد و گفت: ساختار اشعار این مثنوی به گونه­‌ای است که در بسیاری از ابیات به مواردی برمی‌­خوریم که با 3 نسخه علاء­الدوله، قونیه و نیکلسون هیچ‌­گونه تطابقی ندارد.

محفوظی، ضمن اظهار تأسف از این که تعدادی از صفحات میانی این اثر مفقود شده است، توضیح داد: حدود 30 برگ از این مثنوی در دسترس نیست.

وی، با اشاره به خریداری اثر نفیس خطی مثنوی مولانا از کتابخانه مرحوم یوسف نیری، از خدمات ارزنده وی در عرصه مجموعه‌داری و میراث ایرانی اسلامی قدردانی کرد.

کتاب عکسی مثنوی مذکور، با 528 صفحه در 3000 نسخه انتشار یافته که نگارش مقدمه آن را نیز سیدصادق حسینی اشکوری بر عهده داشته است.

وجود یادداشت­‌ها و مُهرهای متنوع در صفحات نخستین کتاب، بیانگر اثبات تملک اثر از سوی مقامات آن دوران است و تمامی موارد یادشده در چاپ عکسی کتاب، به وضوح قابل رویت است.

محفوظی در ادامه، چاپ عکسی کتاب دیگر به نام «دعای اعتصام و دوازده امام خواجه نصیرالدین طوسی را مورد توجه قرار داد و گفت: این کتاب نفیس نیز از سوی انتشارات موسسه پژوهشی مهد ابن سینا و با مقدمه سیدصادق حسینی اشکوری در 3000 نسخه به چاپ رسیده است.

نسخه اصلی کتاب دعای اعتصام موزه محفوظی دارای 88 صفحه در قطع وزیری است که در تاریخ 1308 هجری قمری توسط «محمود مشیرنظام» با خط نستعلیق درشت، کتابت شده و زرین بودن و قدمت تمامی ورق­های کتاب در نسخه عکسی، کاملا مشهود است.