ضرورت استفاده از الگو‌های کهن در معماری نوین

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا از لاهیجان، مجید عاشوری رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان در همایش ملی «بازآفرینی حیات فرهنگی- تاریخی در مدیریت شهر معاصر ایرانی» عنوان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی در توسعه آموزش عالی نقش بسزایی ایفا کرده است و واحد لاهیجان در استان گیلان در این عرصه پیشگام بوده و تلاش این واحد دانشگاهی در راستای تبدیل علم به عمل بوده است و همین تفکر باعث اخذ مجوز برای راه‌اندازی سه مرکز تحقیقاتی در این واحد شده که در نظر دارد با گسترش تفکرات دانش بنیان زمینه اشتغال را در جامعه فراهم کند.

عاشوری بیان کرد: با وجود پیشینه عظیم تاریخی که در جغرافیای ایران و گیلان داریم و وجود بافت‌های تاریخی فراوان، ضمن تلاش برای حفظ و نگهداری از آنها، ضرورت ایجاب می‌کند ساختاری شکل گیرد تا در معماری نوین نیز از الگو‌های قدیمی و کهن استفاده شود و امیدواریم از دل چنین همایش‌هایی این نگرش توسعه یابد و در دستور کار مسئولان اجرایی و دانشگاهیان قرار گیرد.

ولی جهانی مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان گیلان نیز در این همایش عنوان کرد: میراث فرهنگی در مقوله‌های مختلف نقش نظارتی دارد و اگر این سازمان در بحث‌های مربوط به بافت‌های تاریخی سخن به میان می‌آورد و حساسیت به خرج می‌دهد با توجه به جایگاه نظارتی بودن آن بوده و اعتبار و بودجه خاصی که بتواند در حوزه‌های کلان ورود کند، ندارد. خوشبختانه در شرایط فعلی با توجه به برنامه‌های موجود بسیاری از بافت‌های تاریخی تبدیل به فرصت ارزشمندی شده و در استان گیلان شاهد بوده ایم که ۲۰ مورد از این بافت‌های تاریخی به هتل و اقامتگاه سنتی تبدیل که باعث اشتغال تعداد بیشماری هم شده است.

فاطمه داوری مدیرکل حفظ و احیای بنا‌ها و محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی کشور هم در این همایش گفت: این ایام مزین به نام شخص بزرگی است که دفاع از کیان و ناموس این مملکت را به ما آموخت و آن شخص سردار شهید حاج قاسم سلیمانی است؛ بنابراین دفاع از بخشی از کیان و ناموس سرزمینی ایران یعنی دفاع از بافت‌های تاریخی رسالت ماست.

وی یکی از دستاورد‌های نظام جمهوری اسلامی را بنیانگذاری ساختار حفاظت از میراث فرهنگی دانست که در طی چهار دهه در آن به حفظ آثار تاریخی پرداخته و ادامه داد: همه ما در قامت فردی و ساختاری و دستگاهی باید تلاش کنیم که نسبت خود را با آثار تاریخی و جایگاه آن مشخص کنیم و بیان این نکته لازم است که تا قبل از انقلاب در نظام حاکمیتی قبلی ساختاری مشخص برای حفظ و صیانت از آثار تاریخی به شکل امروزی وجود نداشت و اگر هم بود اقداماتی پراکنده بود که توسط بعضی ارگان‌ها در دل بعضی از برنامه‌ها انجام می‌شد؛ اما بعد از انقلاب اولین اقدام تشکیل ساختاری با عنوان سازمان گردشگری و میراث فرهنگی بود و یکی از سیاست‌هایی که شکل گرفت سیاست گذاری بر روی بافت‌های تاریخی بود.

داوری عنوان کرد: در آغاز برنامه سوم تحول صورت گرفت و سازمان میراث فرهنگی عضو موثر دولت شد و در ارکان نظام برنامه ریزی کشور حضوری مؤثر داشت. به ویژه در این دوره دست اندرکاران مدیریت شهری و روستایی جایگاه قابل تاملی به دست آوردند و دستاورد‌های مترقی بر اساس تحولی که در قوه مقننه پدیدار شد شکل گرفت. قانون حمایت و حفاظت از بنا‌های تاریخی یکی از این دستاورد‌ها ست و از سال ۹۸ قانون تکلیف کرده که محدوده‌های تاریخی شهر‌ها باید دارای کفایت لازم باشد.

وی افزود: تقریباً بالغ بر ۷۰۰ شهر وجود دارد که دارای بخش بافت تاریخی است و تکلیف حدود ۱۶۸ شهر در خود محدوده تاریخی آن روشن شده است و به شورا‌های معماری و شهرسازی ابلاغ شده است و بالغ بر ۳۲ هزار هکتار از این بافت‌های تاریخی وجود دارد و امروزه وظیفه همه است که از آن تجربه کسب کنیم و مبنای برنامه ریزی امروز خود قرار دهیم. وزارت راه و شهرسازی متولی طرحی تضمینی است و طرح بافت‌های تاریخی و شهرهایی، چون لاهیجان باید صاحب بافت تاریخی شوند و مدیران موظفند برنامه‌های اجرایی را تحت لوای آن بافت تغییر دهند و باید در این مرحله اقدام و عمل صورت گیرد.

مدیرکل حفظ و احیای بنا‌ها و محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی بیان کرد: امروز همه دستگاه‌های اجرایی در سطوح سیاستگذاری و اجرا نقش روشنی در پهنه شهری دارند. در یک نگاه به روز در مقیاس جهانی یک محدوده تاریخی ساختار تاریخی دارد که هم کالبدی است و هم معنایی و تکلیف صرفاً حفظ آن نیست بلکه نگهداری ساختار آن هم مهم است.

داوری گفت: موضوع بافت‌های فرسوده در کنار بافت‌های تاریخی قرار نمی‌گیرد در حالی که بافت‌های تاریخی ساختار تاریخی مشخصی دارند. واقعیت چیزی در حد فرصت یا تهدید نیست. این موضع ماست بافت های تاریخی یک فرصت است. قانون به دستگاه‌های اجرایی تکلیف کرده که برنامه روشنی داشته باشند و بودجه تخصیص دهند تا بستر مناسب برای حفظ و نگهداری بافت های تاریخی فراهم شود. مراکز دانشگاهی و آموزشی در دل خود مرکز مطالعات ایجاد کرده ا ند و یکی از مباحث مهم این است که نسبت خود را با حوزه بافت های تاریخی مشخص کنند. بافت های تاریخی حیات زنده دارند و مدیریت آن مهم است زیرا تغییر در آن اجتناب ناپذیر است و مدیریت درست آن حیاتی است.در این همایش استادان دانشگاه به ارایه مقالات خود پرداختند.