مستندسازان آینه جامعه بودند؛
از فیلم‌های «سینما حقیقت» راحت عبور نکنیم
جشنواره «سینما حقیقت» مجالی برای طرح مطالبات، دغدغه‌ها و آمال و آرزو‌های جامعه از دریچه آثار مستند بود.
گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، ونوس بهنود ـ شانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران سینما حقیقت از ۲۰ لغایت ۲۴ آذرماه ۱۴۰۱ میزبان ۷۲ فیلم در پردیس سالن ملت، فردوس و چند سالن سینمایی دیگر بود.
مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی سازمان امور سینمایی، جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» را آذرماه هر سال و با شعار «حقیقت بهترین راهنماست» که از فرمایشات حضرت علی (ع) است، در شهر تهران برگزار می‌کند.
بازنمایی تاریخ و فرهنگ جامعه‌ی ایرانی- اسلامی، صیانت از هویت ملی مبتنی بر انگاره‌های دینی و ایرانی، تقویت سینمای مستند خلاق ایران، بیان نسبت سینمای مستند و توسعه‌ی پایدار، آشنایی فیلمسازان کشور با تحولات نوین سینمای مستند جهان، توجه به اهمیت اقتصاد سینمای مستند با تأکید بر رفع موانع تولید، توزیع و نمایش این آثار در عرصه‌های داخلی و خارجی، از اصول و اهداف این جشنواره است.
اولین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت در سال ۱۳۸۶ برگزار شد و طی همۀ این سال‌ها، سینماحقیقت به مهمترین رویداد سینمای مستند ایران و منطقه خاورمیانه بدل شده است.
بخش‌های رسمی جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت به این شرح هستند:
الف) مسابقه ملی
ب) مسابقه بین‌الملل
ج) جایزه شهید آوینی
د) بخش‌های جنبی ملی و بین‌المللی
ه) بازار فیلم مستند
و) کارگاه‌های تخصصی
استقبال هنردوستان از جشنواره‌ای که با تحریم تهدید شد
با وجود اینکه برگزاری این رویداد هنری به دلیل اعتراضات اخیر از سوی برخی هنرمندان تحریم شده بود، اما این جشنواره در تمامی روز‌های برگزاری خود شاهد هنردوستان بود. به ویژه فیلمسازان جوانی بود در این سینما حضور یافتند تا توانمندی‌های خود را محک بزنند.
در برخی مستند‌ها به دلیل استقبال قابل توجه تماشاگران و ازدحام در سالن نمایش، علاقه‌مندان مجبور به ایستادن یا نشستن بر روی پله‌ها بودند. این استقبال به اذعان برخی حضار حتی بیشتر از جشنواره فیلم کوتاه بود که به تازگی در پردیس سینما ملت میزبانی شد.
جنس سینما حقیقت و برخی آثار موفق موجب شد تا این رویداد فرهنگی با وجود همه مشکلات موجود برگزار شده و به ایستگاه آخر برسد.
** موضوعات اجتماعی و محیط زیست در صدر
همزمان با آغاز جشنواره، محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی تأکید کرد، آنچه از سینمای مستند، به یادگار می‌ماند، تلاشی است که برای ثبت واقعیت، شکلی عادلانه و هنرمندانه دارد. هنرمندان چشم و چراغ ما هستند و بیش و پیش از هر قشری، صدای جامعه را به گوش مسئولان می‌رسانند. از این منظر سینمای مستند، هوشمندانه و منصفانه نقد می‌کند، هشدار می‌دهد و راه‌های برون رفت از بحران را مطرح می‌کند. هنرمند آنچه را که رؤیت می‌کند روایت می‌کند.»
در عین حال که مسئولان واقف به توان فیلم مستند هستند، در این دوره از جشنواره فیلمسازان هم با طرح معضلات متعدد نسبت به ساخت فیلم اقدام کردند. بیشترین موضوعاتی که در فیلم‌ها قابل لمس بود، طرح معضلات اجتماعی و محیط زیست است.
در گفتگو‌های خبرگزاری آنا با کارگردان مشاهده شد که موضوعاتی مانند زندگی اقوام، حیات وحش و محیط زیست بیشتر از سال‌های قبل مورد توجه قرار گرفته و معضلات اجتماعی نیز با رویکرد‌ها جدید و زاویه دید متفاوت مورد بررسی قرار می‌گیرد. بیشترین وزنه فیلم‌ها نیز در این دوره از جشنواره به معضلات محیط زیست و آسیب‌های اجتماعی اختصاص داشت.
** کارگردان‌ها همچنان رضایت ندارند
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی‌در گفتگو با آنا تاکید کرد که این جشنواره‌ها با هدف شناسایی چهره‌ها و استعداد‌های فیلم سازی برگزار می‌شود و پیرو برگزاری آن، آثار به نمایش درآمده نیز مورد حمایت قرار می‌گیرد.
اسماعیلی تاکید کرد: همچنان که جشنواره سینما حقیقت با قوت برگزار شد، جشنواره فجر نیز برگزار خواهد شد و آثار شرکت کننده مورد حمایت قرار می‌گیرند.
با وجود این اظهارات، پیرو مصاحبه‌هایی که از کارگردانان منتشر شده همچنان رضایت کامل حاصل نشده است.
محسن اسلام زاده کارگردان «پاییز پنجاه سالگی» نیز در گفتگو با آنا تصریح کرد: هر چند آثار خوبی در حوزه مستند ساخته می‌شود، اما همچنان در ساخت با مشکلاتی مواجه هستیم. تا جایی که ممکن است با تولید اثری که مجوز هم دارد، مخالفت شود.
بهنام بیروند کارگردان مستند «دَفَک» هم در این زمینه تصریح کرد: در کشور‌های دیگر یک کارگردان با ساخت مستند چند سال ارتزاق می‌کند، اما در ایران برای تآمین هزینه معیشت باید هر سال فیلم بسازد.
وی افزود: ۱۰ سال است فعالیت مستند سازی دارم و می‌توانم بگویم فقط در یکی دو سال اخیر است که حمایت‌ها بهتر شده است.
سید محمد جواد سعیدی تهیه کننده دو مستند «ماهر» و «آنجلینا» نیز به خبرنگار آنا گفت: بنده سیاه نمایی نمی‌کنم، اما معضلات اجتماعی به ویژه حول محور زنان غیر قابل کتمان است و لازم است تولیدات این چنینی حمایت شود.
وی گفت: در تمامی‌فیلم‌هایی که تهیه کننده بودم، هزینه شخصی را صرف کردم. این در حالی است که بارها به دلیل ضعف حمایت‌ها قادر به ساخت فیلمی نبودیم یا از ساخت منصرف شدیم.
در مقابل مطالبات هنرمندان، وزیر ارشاد در بازدید از جشنواره گفت: در وزارتخانه به روی هنرمندان باز است و ما بسته‌های حمایتی برای هنرمندان و اهالی سینما تعریف کرده‌ایم.
کارگردانان در این دوره از جشنواره پیام‌های بسیاری از حقیقت را به مسئولان رساندند. باید منتظر ماند و دید که بسته حمایتی اعلامی از سوی آقای وزیر چه زمانی محقق خواهد شد؟
سینمای مستند به عنوان روایتگر حقیقت می‌تواند دریچه‌ای قابل اعتماد و اتکا برای درک مشکلات، آمال و آرزوها و خواسته‌های مردم در حوزه‌های مختلف باشد. جشنواره سینما حقیقت نیز بستری تخصصی و درعین حال مخاطب‌گرا برای بیان این موارد است. در نتیجه، می‌توان آن را آینه ای از جامعه دانست که معضلات و ظرفیت‌های کشور را برای مسئولان و اهالی رسانه به نمایش می‌گذارد.
انتهای پیام/
