مروری بر دانش قرآنی و زندگی رهبری در مستند «ضیاءالدین»

محمدرضا دهستانی کارگردان «ضیاءالدین» در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی خبرگزاری آنا، درباره مستندی که به سفارش معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با همکاری خانه مستند ساخته است و مضمون آن که شامل حقایق کمتر شنیده شده‌ از زندگانی رهبر انقلاب از دوران کودکی تا جوانی است، اظهار داشت: مدتی بود که دنبال یک سوژه بودم که بتوانم درباره رهبری مستند بسازم و هرچه گشتم، ساخته شده‌ بود، یا اغلب مربوط به حضور رهبری در عرصه دفاع مقدس، مبارزات و شعر بود، تا اینکه کلیپی مربوط به دیدار قاریان مصری با رهبری را دیدم.

وی ادامه داد: این کلیپ خیلی برای من جذاب بود، چون حرف‌های تازه‌ای در آن زده شده بود و خط قرآن را برای پژوهش در پیش گرفتم تا بررسی کنم و ببینم رهبر معظم انقلاب چه ارتباطاتی با قرآن برقرار کرده‌اند؛ هرچه پژوهش می‌کردم به موضوعات جالب و گسترده‌تری می‌رسیدم و در حقیقت دستم به تولید نمی‌رفت، چون پژوهش ادامه‌دار شد.

** مدت زمانی که صرف فرآیند پژوهش شد

این کارگردان درباره مدت زمانی که صرف فرآیند پژوهش کرده است، گفت: پژوهش میدانی ما تقریبا دو تا سه ماه طول کشید، اما برای پژوهش مکتوب حدود بیست جلد کتاب را که «شرح اسم» هم شامل آن می‌شد در این زمینه مطالعه و یادداشت برداری کردم. پس از آن نیز سراغ کتاب‌های بعدی رفتم تا به خط داستانی مشخصی برسم.

دهستانی درباره چگونگی تهیه تصاویر آرشیوی این مستند نیز عنوان کرد: وقتی تولیدمان تمام شد، یک سال در پی یافتن آرشیو حتی برای ۲۰ یا ۱۰ ثانیه بودیم که خیلی سخت بود. به دلیل اینکه موضوع ما خاص و درباره قرآن بود، آرشیوها خیلی به کارمان نمی‌آمد.

** تلاش کردم از آرشیوهایی استفاده کنم که برای مخاطب جذاب باشد

وی با تأکید بر اینکه سعی کرده است از آرشیوهای کمتر دیده شده یا دیده نشده استفاده کند، افزود: تلاش کردم از آرشیوهایی استفاده کنم که برای مخاطب جذاب باشد و به همین دلیل این فرآیند کمی طولانی شد.

دهستانی در پاسخ به این پرسش که چه تغییری در دانسته‌های شما به عنوان کارگردان نسبت به رهبر معظم انقلاب در مقایسه با زمانی که هنوز این مستند را نساخته بودید، ایجاد شد، گفت: قبلا شنیده بودم که رهبری در هر زمینه‌ای در حد استادی هستند، اما در زمینه قرآن فکر نمی‌کردم این قدر مسلط باشند و هرچه جلوتر می‌رفتم، بیشتر متوجه شدم به اولین چیزی که تسلط دارند، قرآن است. ایشان بسیاری از استنادهایی که به مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌کنند از روی قرآن است و این خیلی برایم مهم و جذاب است.

** مستندسازی که با ایجاد یک جریان پا پس بکشد، مستندساز نیست

این کارگردان در پاسخ به این پرسش که چه استدلالی از شرکت در جشنواره حقیقت امسال در شرایطی که برخی فیلمسازان انصراف خود را از شرکت در جشنواره اعلام کردند، دارید، عنوان کرد: معتقدم مستندسازی که با ایجاد یک جریان پا پس بکشد، مستندساز نیست، چون مستندساز دنبال حقیقت است. قضیه فیلم مستند با داستانی که ممکن است حقیقت نداشته باشد، فرق می‌کند و در فیلم داستانی من بر اساس تخیل ذهنی خودم و جهان بینی که دارم، فیلم می‌سازم، اما مستندساز به دنبال کشف حقیقت است و شانه خالی کردن در جشنواره‌ای که اصالت آن بر حقیقت است، درست نیست و فیلمسازانی از این طیف اصول مستندسازی را به درستی نمی‌دانند.